چینی‌ها تولیدکنندگان ایرانی را زمین‌گیر کردند
جامه پوش: درحالی که مقامات رسمی از رشد 17درصدی صنعت پوشاک کشور خبر می‌دهند، فعالان بازار از گرانی پارچه و رکود در بازار پوشاک سخن می‌گویند.
مدیرکل دفتر صنایع پوشاک و منسوجات وزارت صنعت، معدن و تجارت رشد این صنعت در سال 1402 را 17.3درصد عنوان کرد. آمارهای معاون وزیر صمت می‌گوید، ارزش تولید صنعت نساجی در سال جاری ۱۴۰ هزار میلیارد تومان و ارزش صادرات 40 میلیارد دلار شده است.
به گفته معاون وزیر صم میزان اشتغالزایی صنعت پوشاک در کشورمان نزدیک به 1میلیون نفر و رشد صادراتی این صنعت به 25درصد رسیده است.
با وجود، آمارهای قابل توجهی که از سوی وزارت صمت اعلام شده است، صنعت نساجی در کشورمان با چالش‌ها اساسی مواجه است. از جمله این چالش ها می توان به کمبود مواد اولیه، مشکلات زیرساختی و عدم استفاده از فناوری های نوین اشاره کرد.
کاهش 50درصدی فروش واحدهای تولیدی صنعت پوشاک
امیر قدیمی نژاد، رئیس اتحادیه بنکداران پارچه در گفتگو با «اکونگار» عنوان کرد: در حال حاضر صنعت پوشاک در یک رکود عمیق به سر می‌برد. فروش بسیاری از واحدهای تولیدی که به صورت عمده فعالیت می‌کنند تا 50درصد کاهشی شده است.
تورم 100درصدی قیمت پارچه
وی با اشاره به اینکه قیمت پارچه از خردادماه افزایشی نبوده است، عنوان کرد: یکی از چالش‌های اساسی صنعت نساجی و صنعت پوشاک جهش‌های ارزی است. از سال 97 تا کنون افزایش قیمت ارز منجر به رشد افسارگسیخته قیمت پارچه در کشور شده است. در سال 1401 تورم این حوزه از مرز 100 درصد هم گذشت.
این فعال حوزه پارچه تصریح کرد: هز زمان که نرخ ارز جهشی می‌شود کارخانه‌ها سیستم فروش خود را تعلیق می‌کنند و تولیدکنندگان پوشاک قادر به ثبت سفارش پارچه نیستند، از سوی دیگر کارخانه‌های تولید پارچه و فعالان حوزه نساجی هم با مشکل تخصیص ارز برای تهیه مواد اولیه، تامین تجهیزات و نوآوری رو به رو هستند.
وابستگی به واردات مسله مهم صنعت نساجی
قدیمی نژاد با اشاره به اینکه حدود 60 درصد از مواد اولیه پارچه وارداتی است، گفت: به عبارتی بخش عمده‌ای از پنبه مورد نیاز کشور وارد می‌شود به همین دلیل التهابات ارزی به صورت مستقیم بر این بازار سایه انداخته است. درحالی که دولت صحبت از تولید داخل و تامین تمامی مواد اولیه صنعت نساجی از سوی کشاوزان داخلی می‌کند.
وی با اشاره به اینکه در پنج سال اخیر،بین 50 تا 100 درصد در صنعت نساجی تورم ایجاد شده است، اظهار داشت: الیافی مانند ویسکوز هم وارد می‌شوند، در نتیجه بخش عمده‌ای از صنعت ریسندگی وابسته به واردات بوده و بالا رفتن نرخ ارز به صورت مستقیم بر این بازار تاثیر گذاشته و تورم ایجاد کرده است. به عبارت دیگر افزایش قیمت در بخش پارچه گاهی رشد 100درصدی داشته است.
تولید برای فعالان صنعت پوشاک به صرفه نیست
رئیس اتحادیه بنکداران پارچه با بین اینکه پارچه با ارز آزاد وارد می شوند و برخی کارخانه‌های داخلی هم توان پوشش سراسری نیاز کشور را ندارند، عنوان کرد: در بسیاری از صنایع بحث کمبود مواد اولیه مطرح شده است، اما باید گفت که کمبود مواد اولیه و یا کمبود خود پارچه در بازار وجود ندارد؛ بلکه افزایش قیمت صد درصدی محصولات است که تولیدکنندگان پوشاک را با مشکل مواجه کرده است. در حال حاضر پارچه، نخ، پنبه و سایر محصولات مرتبط به اندازه کافی در بازار موجود است، اما با افزایش قیمت ارز این محصولات هم بسیار گران شده‌اند در نتیجه تولید برای فعالان صنعت پوشاک به صرفه نیست.
وی افزود: این افزایش قیمت‌ها یک رکود عمیق در بازار را به وجود آورده است. از یک سو تولیدکنندگان توان تحمل یک تورم صد درصدی را ندارند از سوی دیگر مردم هم نمی‌توانند محصول را با قیمت بالا خریداری کنند. همچنین یک رکود عمیق در بخش پارچه آن هم در قسمت خرده فروشی‌ها به وجود آمده است، از آنجایی که پارچه یک کالای استراتژیک برای خانوار نیست در نتیجه در سبد کالایی حذف می‌شود و به همین دلیل بازار پارچه فروشان در یک رکود عمیق فرو رفته است.
مشکلات درهم تنیده صنعت نساجی و پوشاک
وی ادامه داد: در حال حاضر تامین برخی محصولات با دشواری رو به رو شده است بعضی کارخانه‌ها فقط پارچه و محصولات تولیدی خودشان را به مشتریان قدیمی با میزان خرید بالا می‌فروشند و از فروش نخ به مشتریان امتناع می‌ورزند، همین موضوع مشکلاتی برای تولیدکنندگان به وجود آورده است؛ البته باید گفت که کارخانه‌ها هم مشکلات خاص خود را دارند و در این میان همزمان به افزایش قیمت ارز و ایجاد تورم بسیار بالا کارخانه‌ها به سختی فعالیت می‌کنند. حال به این موارد کمبود نیروی انسانی، مشکلات بیمه و قوانین کارگری و حتی کارفرمایی، نبود تجهیزات و … را هم باید اضافه کرد.
وی در پایان خاطر نشان کرد: یکی دیگر از مشکلاتی که کارخانه‌های تولید پارچه دارند این است که زمان ترخیص کالا در گمرک افزایش یافته است، حدود سه تا چهار ماه طول می‌کشد تا یک کالا از گمرک ترخیص شود. در نتیجه سرمایه گذاران تمایل کمتری برای ترخیص کالاهای این چنینی دارند . همین موضوع باعث می‌شود سرمایه کمتری به بخش واردات مواد اولیه پارچه رفته و این ترس کمبود مواداولیه را برای کارخانه‌ها به وجود آورد.
افزایش قیمت نهایی تولید
مریم محمدی، تولیدکننده پوشاک پلی استر در منطقه میدان جمهوری به خبرنگار«اکونگار» می‌گوید: تولید در حوزه پوشاک باتوجه به تورم موجود واقعا به صرفه نیست. در شهریورماه 1401 یک جعبه دکمه برای لباس راحتی با قیمت 3میلیون تومان خریداری می‌کردیم، در حال حاضر همین دکمه به قیمت 9میلیون 800 هزار تومان به فروش می‌رسد.
وی با اشاره به اینکه تهیه ملزومات و مواد مورد نیاز به سختی انجام می‌شود، عنوان کرد: پیش از این پارچه پلی استر را از بنکداری به صورت چکی خریداری می‌کردم، در حال حاضر 2سال است فروش کارخانه‌های پارچه بافی و بنکداران به صورت نقدی شده است. درحالی که ما برای تامین نقدینگی مجبور به فروش امانی هستیم.
این تولیدکننده پوشاک عنوان کرد: کارخانه‌های تولیدکننده پارچه سقف برای مشتریان در نظر گرفته‌اند. برای مثال زیر یک تن پارچه را ثبت سفارش نمی‌کنند و تولیدکننده مجبور می‌شود پارچه مورد نیاز خود را از بنکدار تهیه کند. خود این موضوع منجر به افزایش قیمت نهایی تولید می‌شود.
بازار در قبضه چینی‌های بی‌کیفیت
علی اکبر قاسمی، تولیدکننده لباس مردانه در منطقه لاله‌زا به اکونگار می‌گوید« ما در از اواسط تابستان شروع به تولید لباس زمستانی مردانه (سوییشرت، هودی، گرمکن و …) می‌کنیم. بیشتر پارچه‌هایی که استفاده می‌شود خارجی است. در نتیجه قیمت دلاری دارد. تولیدکننده داخلی با سختی مواد اولیه را با قیمت ارز آزاد خریداری می‌کند و در رقابت با کالاهای خارجی بی کیفیت در بازار بازنده است.
به گفته وی، در چند سال گذشته مردم علاقه ویژه‌ای به محصولات ترک داشتند. در حال حاضر بازار محصولات ترک از دست رفته و کالاهای تولید داخل با اتیکت ترک در بازار به فروش می‌رود. مشکل عمده ما این است که نمی‌دانیم چطور و چگونه کالاهای بی کیفیت چینی وارد کشور می‌شوند. این موضوع در مورد لباس‌های بی کیفیت بنگلادشی در حوزه پوشاک نوزادی هم صدق می‌کند.
این فعال صنعت پوشاک می‌گوید« برای ثبت سفارش پارچه در کشورمان باید 3 ماه معطل باشیم. تولیدکنندگان پارچه می‌گویند ترخیض مواد اولیه از گمرک 6ماه طول می‌کشد، اما ما نمی‌دانیم محصولات بی کیقیت چینی چه زمانی و چطور وارد کشور می‌شوند و با سرعت بسیار بالایی هم در بازارها توزیع می‌شوند.
وی تصریح می‌کند: قیمت تمام شده یک سوییشرت با پارچه پشمی پرزدار حدود 450هزار تومان برای تولیدکننده داخلی تمام می‌شود، برای مثال با وجود خرید عمده قیمت هر زیپ برای ما حدود 50هزار تومان تمام می‌شود در نتیجه در بهترین حالت قیمت تمام شده محصول همان 450هزار تومان است. اگر بخواهیم میانگین بازار را در نظر بگیریم باید بین 15تا 20درصد هم سود برای فروش اعمال شود. تولیدکننده یک سوییشرت را به مغازه دار در بهترین حالت می‌تواند به قیمت 490 تا 500 تومان بدهد و ما نمی‌دانیم این کالاهای چینی در مغازه‌ها چطور 350هزار تومان به فروش می‌رسند.
دل و دماغی برای تولید نمانده
یک پارچه فروش در خیابان فلسطین در رابطه با مشکلات حوزه پوشاک و نساجی می‌گوید: خیابان فلسطین یکی از بورس‌های فروش پارچه است که تولیدکنندگان محصولات درجه یک مشتریان ما هستند، متاسفانه مشتریان بسیار ریزشی شده‌اند و درصد قابل توجهی هم حجم خرید خود پایین آورده‌اند.
به گفته وی، مشتریانی که تا پیش از این به صورت تنی سفارش پارچه می‌گذاشتند حالا بیشتر به صورت طاقه‌ای ثبت سفارش می‌کنند. فروش پارچه در زمینه پارچه‌های لباس مجلسی بسیار پایین آمده است. وقتی با تولیدکننده صحبت می‌کنیم می‌گوید، در یک بازه زمانی قیمت هر متر دانتل از 380هزار تومان به مرز 900 هزار تومان رسیده است مردم توان خرید لباس مجلسی 7 و 8 میلیونی را ندارند.
وی تصریح کرد: دیگر دل و دماغی برای تولید نمانده است. عمده فروش پارچه ما نخ پنبه بود، اما الان پلی استر جای آن را گرفته است. حتی بسیاری از تولیدکنندگان محصولات درجه یک هم از پارچه‌های پلی استر استفاده می‌کنند.
وی در پایان گفت: الان برای ما دعوت نامه آمده تا در نمایشگاه صنعت پوشاک شرکت کنیم. ما حتی توان اجاره غرفه نداریم.