هنری سرگردان میان اتحادیه و میراث فرهنگی
جامه پوش: مخراج‌کاری یکی از مراحل ساخت جواهرات زینتی بود به طوری که در روند ساخت جواهر لازم است سنگ‌های قیمتی روی فلزات گرانبها متصل شوند. اتصال جواهر و فلز با چسب یا موادی شبیه به آن نیست بلکه هنرمند جواهرساز، گوهر ارزشمند را درون فلز کمیاب قرار می‌دهد و در واقع قرار دادن سنگ در پایه مخصوص طراحی‌شده را مخراج‌کاری گویند. مخراج‌کاری یا مرصع‌کاری مرحله نهایی و شاید حساس‌ترین بخش در فرایند طراحی و ساخت جواهرات است.
فرهاد باغبان از هنرمندان حوزه مخراج کاری درباره شرایط حاکم بر این عرصه گفت: از سال 1378 تاکنون در این زمینه مشغول به فعالیت هستیم و باید بگویم که این هنر از زمانی که فلزات کشف شدند و انسان اقدام به تراشکاری روی فلز و سنگ کرد، روز به روز با تلفیق ابعاد فنی و هنری موجود در آن، مسیر رشد را طی کرد تا به امروز که علاوه بر کشورهایی همچون ایران که این هنر، ریشه در فرهنگ و تاریخشان دارد، کشورهایی مانند ترکیه و تایلند، فعالیت گسترده‌ای در این زمینه انجام می‌دهند و امروز با ورود نرم‌افزارهای رایانه‌ای، شاهد آن هستیم که در مدت‌زمانی کوتاه و با دقت بالا، سنگ‌های قیمتی متنوع تراشیده و روی طلا سوار می‌شوند.
او در ادامه افزود: فارغ از ویژگی‌های این هنر، شاید در شرایط فعلی بهتر باشد به مشکلات فعالان این صنف پرداخت که با توجه به فاصله گرفتن این هنر از سنت‌هایش و با وجود مشکلات بسیار و در رقابتی تنگاتنگ با آنچه از ترکیه و تایلند وارد می‌شود، هنرمندان تلاش می‌کنند تا این میراث هنری و سنتی را در ایران حفظ کنند.
باغبان گفت: مخراج کاری در شرایط کنونی، هنری سرگردان میان اتحادیه طلا و جواهر و معاونت صنایع‌دستی وزارت میراث فرهنگی است که هیچ‌یک مسئولیت هنرمندان این بخش را بر عهده نمی‌گیرند و هر آنچه سبب می‌شود بسترهای حمایتی از این افراد فراهم آید، به سرانجام نمی‌رسد.
این هنرمند مخراج کار بیان کرد: بسیاری از جوانان علاقه‌مند به این حوزه، پس از ورود به این بخش وقتی متوجه دست مزدهای پایین این بخش می‌شوند و درمی‌یابند با شغلی سروکار خواهند داشت که وضیعت بیمه یا مؤلفه‌های حمایتی مادی و معنوی از آن وجود دارد، از این عرصه فاصله می‌گیرند.
او بیان کرد: نکته دیگر اینکه طلا و جواهرفروشان کشورمان نیز این روزها تمایل دارند با مخارج کاران ترک و تایلندی همکاری کنند زیرا آن‌ها دستمزدهای کمتری دارند اما من با قاطعیت این را می‌گویم که کاری که آن‌ها زیر میکروسکوپ انجام می‌دهند، هنرمندان ایرانی بدون میکروسکوپ انجام می‌دهند و ما جوانان مستعدی داریم که با تسلط بسیار، از نرم‌افزارهای رایانه‌ای بهره می‌گیرند و طراحی‌های بی‌نظیری را برای عمل مخراجی انجام می‌دهند.
باغبان در پایان گفت: سامان گرفتن هنر مخراج کاری در قالب صنفی و حمایت طلا و جواهرفروشان از هنرمندان داخلی و نه فعالان دیگر کشورها و همچنین افزایش صادرات جواهر ایرانی با توسعه برندها، از مهم‌ترین موضوعاتی است که باوجود ظرفیت‌های موجود، کم‌توجهی به آن، موجب رو به افول گذاشتن این هنر ارزشمند خواهد شد.