جامه پوش: ایران فرهنگ مصوری دارد و به دلیل غنای فرازوفرودهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در گذر زمان، همچنان گوشههای ناشناختهای از جغرافیای لباس زیر پوست تاریخ این سرزمین به چشم میخورد.
بررسی عناصر بومی موجود در جریان طراحی پارچه و لباس ایرانی، مبین آن است که بر اساس گونههای متنوعی از قلمرو فرهنگی و اجتماعی، تاریخ لباس در ایران همانند تاریخ این سرزمین و مردمانش، دگرگونیهای فراوانی به خود دیده است.
باید پذیرفت ایران فرهنگ مصوری دارد و به دلیل غنای فرازوفرودهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در گذر زمان، همچنان گوشههای ناشناختهای از جغرافیای لباس زیر پوست تاریخ این سرزمین به چشم میخورد.
اگر پوشاک را بهمثابه بستری بهمنظور نمایش تفکر طبقات مختلف جامعه و همچنین بهعنوان نمادی از فرهنگ در دورههایی مشخص از زمان قلمداد کنیم، آنگاه قادر خواهیم بود ضمن شناسایی گفتمانهای گوناگون از سیر تحول هنر صنعت پوشاک در ایران، به همت خود و زیر پرچم هویت ملیمان، زمینه تغییرات بعدی در ایران را فراهم آوریم.
تنپوشها و آرایههای ایرانیان نیز مانند پوشاک تمامی اقوام و ملتها، همواره سبک به سبک و دوره به دوره تغییر کرده است و این در حالی است که وجوه تاریخی، فرهنگی و هنجارهای یک جامعه در بازهای مشخص از زمان نهتنها همواره با توصیف پوشاک و تزئینات مردم همراه بوده بلکه ظاهر افراد، خود بازتابی از سیاست و اقتصاد و هویت ملی یا قومی تلقی میشود.
در نتیجه مکانیابی ایران و سروشکل مردمانش در این جغرافیا و درگذر تاریخ میتواند جان کلام بسیاری از پژوهشهایی باشد که توسط جامعه پژوهشگر رقم خواهد خورد و درنتیجه به روش تحلیل گفتمان، مسئله هویت و پوشاک ایرانیان را در ادوار گوناگون زیر ذرهبین قرار داد.
برای شناخت و فهم این لباس، ناگزیر باید از پدیدههایی چون مدرنیته و نیز تجدد در ایران آغاز کرده و سیر تحولات تنپوشها و آرایهها را نهتنها در میان عکسها و توصیفات بیطرفانه و جستهگریخته نویسندگان سرشناس هر دوره که لابهلای موضعگیریهای روشنفکران در قبال مسائل و مفاهیم نو دنبال کنیم.
در هر صورت در این مجال پیشنهاد میشود، پژوهشگران تاریخ لباس در ایران به این نکته مهم عنایت داشته باشند که پوشاک نیز همانند متن، بازتاب فضای فکری جامعه ایران در دل جغرافیای متنوع آن طی گذر زمان بوده و هویت ملی و فرهنگی در آثار جهان منسوجات و پوشاک بهخوبی بازنمایانده میشود درنتیجه تحلیل این آثار به ما در درک هویت ملی طی قرون گوناگون کمک خواهد کرد و محقق باید در فرایند تحقیق، این نکته نیز لحاظ کند که غالباً، دگرگونیهای سیاسی و اجتماعی در ایران اغلب در قلمرو یک مثلث فرهنگی بررسی میشود؛ غرب، ایران پیش از اسلام و اسلام.
منبع:هنرآنلاین