جامه پوش: کپک ها نوعی قارچ هستند که در هر سطحی رشد می کنند. هاگ ها (تخم قارچ ها) در داخل و خارج از خانه یافت می شوند و در صورت وجود رطوبت به تکثیر خواهند پرداخت. این کپک ها نه تنها تاثیری منفی برای سلامتی انسان ها دارند؛ بلکه بوی شدید و ناخوشایندی نیز از خود ساطع می کنند.
آیا فراموش کرده اید لباس های خود را از ماشین لباسشویی خارج کنید؟ آیا پیش آمده که حوله مرطوب خود را در کیفتان قرار داده باشید و یا اینکه تی شرت مرطوب تان را مچاله کرده و در کمد لباستان رها کرده باشید؟ کپک ها در موقعیت های بسیار کوچک به سرعت گسترش می یابند و خلاص شدن از شر بو و ارگانیسم در حال رشد آنها به چند ترفند حرفه ای نیاز دارد.
خوشبختانه راهکارهای مختلفی اعم از تجاری و طبیعی برای مقابله با کپک ها وجود دارد. در ضمن می توانید برای خلاص شدن از شر آنها، لباس هایتان را با ماشین لباسشویی بشویید و یا با ماشین خشک‌کن خشک کنید. ما برای هر کدام از این گزینه ها چندین راهکار برای پاک کردن کپک ها از روی لباس ها به شما نشان می دهیم.
شناخت علائم کپک
معمولاً بوی شدید و ناخوشایند، بارزترین علامتی است که نشان می دهد این ساکنان کوچک لباس شما را تحت کنترل خود درآورده اند. اما چند راهکار دیگر نیز برای شناسایی کپک ها وجود دارد که عبارتند از:
- لکه: با وجود اینکه اکثر قارچ ها سبز یا سیاه هستند؛ اما ممکن است برخی از هاگ ها به رنگ نارنجی یا قرمز باشند. رنگ کپک بستگی به منبع تغذیه، منطقه یا سن کپک دارد.
- آلرژی: بروز علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی و خارش چشم هنگام پوشیدن لباس ها، نشان دهنده حضور این مهاجمان خارجی است.
- بثورات پوستی: چنانچه پوست تان در تماس مستقیم با لباس های کپک زده قرار بگیرد، سریعاً واکنش نشان می دهد.
چرا باید کپک را از روی لباس ها پاک کرد؟
بوی شدید کپک، انگیزه کافی برای این کار را به ما می دهد. زمانیکه جمعیت هاگ ها کم باشد؛ بوی آنها زیاد نیست. در این حالت ممکن است وسوسه شوید که وجود آنها را نادیده بگیرید و یا پاک کردن آنها از روی لباس را به تاخیر بیاندازید.
۱- اجتناب از ایجاد عوارض ناخوشایند بر روی سلامتی
واکنش افراد به کپک ها متفاوت است. در حالیکه برخی افراد ممکن است هیچ واکنشی به آنها نشان ندهند؛ برخی دیگر شاید واکنش های آلرژیک از خود نشان داده و نشانه های آسم و تنگی نفس در آنها بروز کند. کودکان به کپک ها حساسیت دارند. مطالعات نشان داده اند که چنانچه خردسالان کمتر از ۷ سال در معرض قارچ ها قرار بگیرند؛ ریسک ابتلای آنها به آسم افزایش می یابد.
۲- جلوگیری از گسترش کپک
ممکن است فکر کنید که رشد کپک روی لباس مسئله ای موضعی است. اما هاگ ها در هوا حرکت می کنند و سریع تر از آنچه فکرش را بکنید، پخش می شوند. ممکن است لباس هایتان تنها مدخلی برای ورود آنها به خانه شما باشند. بنابراین پاک کردن این باکتری ها به محض اطلاع از وجود آنها بسیار ضروری است.
به خاطر داشته باشید که هاگ ها می توانند در شرایط نامساعد محیطی، مانند آب و هوای آفتابی و خشک زنده مانده و به خواب زمستانی بروند. وقتی زمستان بیاید و یا اینکه آب و هوا مرطوب شود؛ آنها سریعاً رشد کرده و ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت گسترش می یابند.
۳- نگهداشتن لباس ها در شرایط مناسب
این باکتری های نه تنها بو و ظاهر وحشتناکی دارند، بلکه لباس های ساخته شده از الیاف طبیعی را نیز خراب می کنند. در نتیجه با گذشت زمان لباس کمرنگ شده و پارچه آن ضعیف می گردد.
چگونه می توان کپک را از روی لباس ها پاک نمود؟
در هر روش شستشو، چندین راهکار برای پاک کردن کپک از روی لباس ها وجود دارد.
۱- روش های شستشو
معمولاً از چه روشی برای شستن لباس هایتان استفاده می کنید؟ آیا آنها را با ماشین لباسشویی می شویید یا اینکه شستشوی دستی را ترجیح می دهید؟ آیا لباس های خود را با ماشین خشک‌کن خشک می کنید؟ به هر حال ما در اینجا بهترین روش های پاک کردن کپک را به شما آموزش می دهیم.
شستشو با ماشین لباسشویی
اگر هجوم کپک ها از کنترل خارج نشده باشد؛ احتمالاً با شستن و خشک کردن لباس ها از بین می روند. اکثر گونه های قارچی با قرار گرفتن در معرض آب با دمای بیش از ۱۴۰ درجه فارنهایت از بین می روند. خوشبختانه بیشتر ماشین های لباسشویی دارای برنامه «شستشوی داغ» هستند که در این حالت دمای آب به این حد می رسد.
- جدا کردن لباس های آلوده: سعی کنید زمانیکه هاگ ها گسترش یافته اند؛ لباس های کپک زده را با لباس های تمیز مخلوط نکنید.
- انتخاب داغ ترین حالت ممکن آب: آب سرد یا حتی گرم تاثیری روی کپک ها ندارد. در ضمن باید مطمئن شوید که دمای آب به پارچه آسیب نمی رساند.
- اضافه نمودن مواد شوینده: از شوینده های معمولی هم می توانید استفاده کنید.
- استفاده از روش های اختیاری: وقتی محفظه ماشین لباسشویی پر از آب شد؛ در صورت امکان در آن را باز کرده و سرکه سفید، سفید کننده، بوراکس و سایر مواد ذکر شده در زیر را به آن اضافه کنید. اگر ماشین لباسشویی دارای محفظه مخصوص چنین موادی است؛ آنها را از طریق این محفظه به دستگاه اضافه نمایید.
- شستشو: اجازه دهید ماشین لباسشویی دو دور کامل کار کند.
- خشک کردن لباس ها: نور خورشید قاتل طبیعی قارچ ها و کپک هاست. بنابراین باید لباس هایتان را بیرون و در معرض نور مستقیم آفتاب خشک کنید.
- استفاده از ماشین خشک کن: لباس ها را بلافاصله بعد از پایان دور دوم شستشو به ماشین خشک کن منتقل نمایید.
هشدار: اگر لباس هایتان بعد از شستشو همچنان بوی بدی می دهند، آنها را خشک نکنید؛ زیرا هنوز هاگ ها از بین نرفته اند. لباس های خود را به مدت ۲۰ دقیقه در محلول سرکه یا جوش شیرین بخیسانید و سپس دوباره آنها را بشویید.
شستشوی دستی
اگر تنها یک لباس یا حوله برای شستن دارید؛ ممکن است یک سطل بزرگ آب داغ برایتان کافی باشد.
- پر کردن تشت از آب داغ: یک تشت یا یک سطل بزرگ را از آب داغ پر کنید.
- اضافه نمودن مواد شوینده: یک فنجان مایع لباسشویی را به آب اضافه نمایید.
- افزودن یک پاک کننده طبیعی یا تجاری کپک به محلول: از یک یا چند مورد از موادی که در ادامه توضیح می دهیم می توانید استفاده کنید.
- خیساندن لباس: لباس را در این محلول خیسانده و بگذارید ۲۰ دقیقه به همین حالت بماند.
- شستن و خشک کردن: در این مرحله باید طبق دستورالعمل های شستشوی ماشین لباسشویی عمل کنید.
- برای عفونت های قارچی شدید: در کنار شستشوی لباس با ماشین لباسشویی، از شستشوی دستی هم استفاده کنید. اجازه دهید لباس قبل از اینکه به ماشین لباسشویی منتقل شود؛ به مدت ۲۰ دقیقه در این محلول خیس بخورد.
خشکشویی
اگر لباس تان تنها با خشکشویی تمیز می شود از یک برس نرم استفاده کنید و تا جاییکه ممکن است کپک ها را با آن بردارید. سپس لباس خود را نزد متخصص این کار برده و اجازه بدهید او مشکل تان را حل کند. در ضمن حتماً به خشکشویی اطلاع دهید که لباس شما آغشته به کپک است؛ با این کار او می داند که از چه لکه برهایی باید برای پاک کردن لکه کپک استفاده نماید.
۲- مواد شستشو دهنده طبیعی
اگر دوست ندارید در خانه از مواد شیمیایی استفاده کنید؛ می توانید مواد طبیعی زیر را امتحان نمایید:
بوراکس (بوره)
بوراکس ۴۰۰۰ سال پیش کشف شده و یک ماده رایج برای پاک کردن کپک هاست. این ماده هنگام تماس با آب گرم، مولکول های آب را به آب اکسیژنه که یک ماده طبیعی برای پاک کردن کپک ها است، تبدیل می کند. بوراکس نه تنها یک قارچ کش موثر است؛ بلکه یک علف کش، حشره کش و یک ماده ضد عفونی کننده محسوب می شود. این ماده چند منظوره حتی بوهای بد را نیز از بین می برد. چنین ویژگی در هنگام از بین بردن باکتری ها، بسیار کمک کننده است. اما بوراکس به راحتی با آب ترکیب نمی شود و نیاز به کمی آماده سازی دارد.
- مخلوط کردن: آب داغ را در یک کاسه بزرگ با نصف فنجان بوراکس مخلوط کنید.
- حل کردن: مخلوط را به آرامی هم بزنید تا حل شود. از بوراکس ساده یا شوینده های حاوی بوراکس هم می توانید کمک بگیرید.
- شستشو: لباس خود را حداقل ۲۰ دقیقه در این محلول خیس نمایید. اگر از ماشین لباسشویی استفاده می کنید؛ این محلول را در داخل آن ریخته و دستگاه را دو دور روشن کنید.
اخطار:بوراکس چشم ها را تحریک می کند و در صورت مصرف سمی است.
جوش شیرین و سرکه
سرکه ضد قارچ و ضد میکروب است. از این رو یک ماده کارآمد و طبیعی برای از بین بردن اکثر کپک ها و قارچ ها به حساب می آید. از طرف دیگر جوش شیرین با اصلاح سطح پی‌هاش پارچه، باعث جذب رطوبت و حذف بوهای ناخوشایند آن می شود. در نتیجه هر دو ماده در همکاری با یکدیگر می توانند کپک های لباس هایتان را از بین ببرند.
- نخستین دور شستشو: یک فنجان سرکه سفید را به ماشین لباسشویی اضافه کنید. اما فعلاً مواد شوینده را نریزید.
- دومین دور شستشو: نصف فنجان جوش شیرین را اضافه نمایید.
اخطار: سرکه و سفید کننده را با هم ترکیب نکنید. این کار باعث ایجاد گازهای سمی می شود.
روغن درخت چای
روغن درخت چای یکی از موثرترین مواد برای از بین بردن قارچ ها و کپک ها به شمار می آید. هر چند در ابتدا ممکن است این روغن نسبت به سایر مواد پاک کننده دیگر گران تر به نظر برسد؛ اما یک بطری غلیظ و کوچک روغن درخت چای برای بارها تمیز کردن کپک های لباس ها کافی است.
البته کیفیت این اسانس روغنی در برندهای مختلف با هم متفاوت است. بنابراین باید مطمئن شوید روغن درخت چای که خریداری کرده اید، خالص و بدون مواد مصنوعی و شیمیایی است. در غیر این صورت ممکن است لکه های روغنی دیگری نیز روی لباس تان جا خوش کنند.
- مخلوط کردن: یک قاشق چای خوری روغن درخت چای را با یک فنجان آب داغ ترکیب کنید. این مخلوط را در داخل یک بطری اسپری بریزید.
- اسپری نمودن: محلول را به تمام بخش های کپک زده لباس (پشت و رو) اسپری کنید.
- خیساندن: بگذارید لباس حداقل ۱۰ دقیقه قبل از شستشو با این محلول خیس بخورد.
- شستشو: لباس را به صورت دستی و یا با ماشین لباسشویی می توانید بشویید؛ در ضمن بهتر است بقیه محتویات بطری را نیز به محلول شستشوی خود اضافه نمایید.
اگر بوی درخت چای را دوست ندارید؛ به جای روغن درخت چای از روغن میخک که به همان اندازه مؤثر است استفاده کنید.
اخطار: هر چند که بوی روغن درخت چای ممکن است در ابتدا بسیار شدید باشد؛ اما چند ساعت پس از شستشوی لباس از بین می رود. در ضمن باید بطری آن را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهدارید.
آب اکسیژنه
ثابت شده که استفاده از آب اکسیژنه تاثیر زیادی در از بین بردن قارچ ها و کپک ها دارد. برای از بین بردن کپک های لباس باید از محلول رقیق شده ۳% آب اکسیژنه استفاده کرد. روش کار با آب اکسیژنه نیز همانند روش کار با اسانس های روغنی است که پیشتر توضیح دادیم.
۳- مواد و لوازم شستشو دهنده تجاری
اگر در خانه به هیچ کدام از مواد فوق دسترسی ندارید؛ بهتر است روش های زیر را امتحان کنید چرا که به اندازه آنها کارآمد و موثر هستند.
برس و مواد شوینده
قبل از هر چیز بساط خود را در اتاقی که تهویه مناسب دارد و یا در فضای باز بچینید. فراموش نکنید که هاگ ها به سرعت به سطوح دیگر و یا حتی ریه فرد منتقل می شوند.
- برس: یک برس نرم انتخاب کنید تا به پارچه آسیب نرساند. اگر برس تان خیلی کوچک است؛ به جای آن می توانید از مسواک استفاده نمایید. سعی کنید کپک را تا جاییکه می توانید با کمک مسواک بردارید.
- اسپری: یک شوینده یا لکه بر تجاری را به میزان زیاد روی لباس اسپری کنید.
- خیس کردن: ۳۰ دقیقه صبر کنید تا این مایع به صورت کامل در پارچه نفوذ کند.
- شستشو: لباس را به صورت دستی و یا با استفاده از ماشین لباسشویی و با آب داغ بشویید.
سفید کننده
سفید کننده نه تنها یک راهکار موثر برای از بین بردن کپک ها محسوب می شود؛ بلکه قادر است عوامل حساسیت‌زای آن را نیز از بین ببرد. اما از آنجاییکه معمولاً سفید کننده ها قادرند تا تنها کپک ها را از سطوح غیر متخلخل حذف کنند؛ لذا معمولاً برای افزایش کارآیی باید با بوراکس مخلوط شوند.
- شستشو با ماشین لباسشویی: یک فنجان سفید کننده را به محفظه مخصوص شوینده ماشین لباسشویی اضافه کنید؛ می توانید از شوینده های حاوی سفید کننده هم بهره بگیرید.
- شستشوی دستی: نصف فنجان سفید کننده را در یک تشت بزرگ با آب گرم مخلوط کنید. سپس لباس را در داخل آن خیسانده و اجازه بدهید قبل از شستشو چند ساعت به همین حالت خیس بخورد.
هشدار: این روش فقط برای شستشوی لباس های سفید مناسب است. لباس های رنگی ممکن است تغییر رنگ داده یا کمرنگ شوند. پس ابتداً برچسب مراقبتی لباس را بخوانید؛ اگر روی آن علامت «عدم استفاده از سفید کننده» درج شده بود، از این روش استفاده نکنید.
نحوه جلوگیری از ایجاد کپک روی لباس ها
ساده ترین روش برای از بین بردن کپک از روی لباس ها، پیشگیری از رشد کپک بر روی آنهاست. بدین منظور باید به نکات زیر توجه کنید:
۱- سریع خشک کردن
لباس هایتان را بعد از شستشو به حال خود رها نکنید. آنها را بلافاصله از ماشین لباسشویی خارج کرده و در معرض هوا یا به کمک دستگاه خشک‌کن خشک کنید. هر چه آنها بیشتر مرطوب یا خیس بمانند؛ احتمال اینکه کپک ها و قارچ ها روی آنها رشد کنند، بیشتر می شود.
به یاد داشته باشید که کپک ها در جاهای مرطوب گسترش می یابند؛ بنابراین منظور از جای مرطوب لزوماً ماشین لباسشویی نیست. آنها را روی لباس های عرق کرده، کفش های مرطوب یا لباس های خیس شنا که در داخل یک کیسه سربسته نگهداری شده اند نیز می توان مشاهده کرد. پس لباس های خیس خود را به محض رسیدن به خانه از کیسه پلاستیکی خارج کنید و اگر نمی توانید بلافاصله بشویید؛ آنها را آویزان کنید تا خشک شوند.
۲- اسپری بازدارنده
اسپری روغن درخت چای و آب را مطابق توضیحات فوق آماده کنید و آن را هر روز روی لباس هایتان اسپری نمایید. در این صورت علاوه بر اینکه لباس هایتان بوی تازگی به خود می گیرند؛ هاگ ها نیز قبل از اینکه بتوانند در داخل کمد لباس شما پخش گردند، کشته می شوند.
۳- پایین نگه داشتن سطح رطوبت
اگر مرتباً در خانه خود با لباس های کپک زده مواجه می شوید؛ احتمالاً باید به دنبال علت آن بگردید. زمانیکه سطح رطوبت یک محیط از ۶۰% بیشتر شود، کپک ها شروع به رشد می کنند. بنابراین در این حالت کاهش رطوبت محیط، یک اقدام پیشگیرانه محسوب می شود.
تهویه مناسب
شرایط تهویه خانه و کمد لباس باید مناسب باشد. پنجره ها را باز کرده و پنکه های سقفی را روشن کنید تا جریان هوا آزادانه در محیط زندگی به گردش دربیاید. در ضمن برای اینکه هوا در محل زندگی به راحتی جریان پیدا کند؛ مبلمان ها را باید در فاصله چند اینچی از دیوارها قرار دهید. فراموش نکنید که هاگ ها یک جای ثابت نمی مانند؛ پس حتماً باید فرش هایتان خشک باشند تا به مکانی برای رشد و گسترش کپک ها تبدیل نشوند. در ضمن باید در روزهای بارانی تمام پنجره ها را ببندید تا رطوبت خانه افزایش نیابد.
استفاده از دستگاه رطوبت گیر
بهره گیری از دستگاه رطوبت گیر یک راهکار ساده و کارآمد برای کنترل میزان رطوبت خانه است. بهتر است دستگاه رطوبت گیر را نزدیک محل نگهداری لباس ها (چه زیر زمین و چه کمد لباس ها) بگذارید. اگر لباس هایتان را داخل خانه خشک می کنید؛ دستگاه رطوبت گیر را نزدیک بند رخت لباس ها قرار دهید.
بررسی فیلترها
در نهایت باید فیلترهای سیستم های تهویه مطبوع را بررسی کنید. معمولاً تمام سیستم های تهویه سرمایشی یا گرمایشی دارای توری و فیلتر هستند. از این رو باید این فیلترها را هر سه ماه یک بار تعویض کنید تا به مکانی برای تجمع و رشد کپک ها و مواد حساسیت‌زا تبدیل نگردند.
کپک ها همیشه در داخل و خارج از منزل یافت می شوند. بنابراین داشتن یک خانه بدون کپک، تقریباً غیرممکن است. اما کنترل رشد باکتری ها امکان پذیر می باشد. با خشک کردن سریع لباس ها و استفاده از دستگاه رطوبت گیر می توانید رطوبت محل زندگی خود را کاهش دهید. مواردی مانند تهویه مناسب محیط و تعویض فیلترهای هوا نیز تاثیر زیادی در جلوگیری از رشد کپک ها دارند. برای از بین بردن کپک می توان از روش های مختلفی استفاده کرد. سعی کنید روش های شستشوی دستی، خشکشویی یا استفاده از ماشین لباسشویی را امتحان نمایید. مواد طبیعی مانند بوراکس، جوش شیرین، روغن درخت چای یا آب اکسیژنه به راحتی می توانند کپک ها و هاگ ها را از بین ببرند. در ضمن می توان از سفید کننده ها و شوینده های معمولی نیز برای از بین بردن کپک ها بهره گرفت.
منبع: Oh So Spotless