جامه پوش: رنگرزی لباس هایتان با یک رنگ خاص، به این معنی است که می خواهید آنها را با اقلام خاصی در کمد لباس خود ست کنید یا لباس جدیدی برای مراسمی که در پیش دارید تهیه کنید و یا اینکه ممکن است علاقه مند به پوشیدن لباس های رنگ روشن باشید.
بله، همه ما ممکن است در هنگام رنگرزی لباس های مورد علاقه خود اشتباه کنیم؛ اما این بدان معنی نیست که باید آنها را فوراً دور بیاندازیم. اشتباه در ترکیب کردن مواد رنگی و یا استفاده بیش از حد از مواد تثبیت کننده رنگ، ممکن است باعث ایجاد رنگی شود که با رنگ مد نظرتان بسیار تفاوت دارد. اما نیازی به نگرانی نیست؛ فقط باید مطمئن شوید که آیا رنگ پارچه دائمی است یا خیر، و حتی اگر دائمی باشد، هنوز هم می توان امیدوار بود.
آیا رنگ پارچه دائمی است؟
اکثر رنگینه های پارچه موجود در بازار دائمی هستند و میزان ماندگاری آنها به عوامل مختلف زیر بستگی دارد:
- نوع رنگینه
- مکانیسم پیوند رنگینه با الیاف
- مقدار مواد تثبیت کننده
- زمان انجام رنگرزی و غیره
حال بیایید دقیق تر به این موضوع بپردازیم. فرض کنیم تصمیم گرفته اید تی شرت میکرو الیاف پلی استر خود را با رنگینه های راکتیو رنگ کنید. از آنجاییکه رنگینه های راکتیو به دلیل ماهیت خود، هیچ تمایلی به واکنش دادن با الیاف پلی استر ندارند؛ لذا رنگ ایجاد شده توسط آنها دائمی نیست. به این معنی که رنگ لباس به محض قرار گرفتن آن در ماشین لباسشویی شسته می شود.
از سوی دیگر اگر پیراهن پنبه ای خود را رنگینه های راکتیو الیاف رنگ کرده و از یک ماده تثبیت کننده مانند کربنات سدیم به همراه آن استفاده کنید؛ رنگینه با الیاف لباس، پیوندهایی دائمی برقرار می کند. حال فرض کنید که تمام کارها را به جز قسمت ترکیب کردن رنگ، به درستی انجام داده اید و می خواهید رنگ لباس را پاک کرده و یا آن را روشن تر نمایید؛ حال چه کاری می خواهید بکنید
چگونه رنگ دائمی پارچه ها را پاک کنیم؟
- روند حذف رنگ دائمی پارچه ها، به نوع پارچه و نوع رنگینه بستگی دارد، در ضمن میزان حذف رنگ در همه حال یکسان نیست.
- بهتر است از پاک کننده های رنگ پارچه موجود در بازار، برای پاک کردن رنگ لباس هایتان استفاده کنید.
- قسمت اعظم فرآیندهای زیر بیشتر در تاسیسات رنگرزی مورد استفاده قرار می گیرند و شما سخت بتوانید به این مواد شیمیایی دسترسی پیدا کنید.
حذف رنگینه ها از روی پارچه پنبه ای
پنبه بیشتر با رنگینه های راکتیو الیاف رنگ می شود. در این فرآیند می توانید فرآیندهای حذف جزئی یا کامل را انتخاب کنید؛ اما هیچ کدام از آنها نمی توانند رنگینه ها را به صورت کامل از پنبه پاک نمایند. برای حذف جزئی رنگ از اسید استیک (جوهر سرکه) استفاده کنید و آن را با نسبت ۵ یا ۱۰ با ۱۰۰۰ قسمت آب ترکیب نمایید. سپس درجه حرارت را به ۱۰۰ درجه سانتیگراد برسانید.
برای حذف کامل رنگ به یک ماده احیاء کننده نیاز دارید. هیدروسولفیت سدیم یا رونگالیت (Rongalite) را می توان در هنگام جوشیدن به یک ماده قلیایی مانند کربنات سدیم یا هیدروکسید سدیم ترکیب کرد. پس از اینکه رنگ پارچه کاملاً از بین رفت؛ می توانید آن را با یک ماده سفید کننده نیز کاملاً سفید کنید. در نهایت پارچه خود را با یک محلول اسیدی خنثی نمایید.
روند حذف رنگ ممکن است باعث کاهش استحکام پارچه شود.
حذف رنگینه ها از روی پارچه پلی استری
پارچه های پلی استر با رنگینه های دیسپرس رنگ می شوند. رنگ پارچه های پلی استری نیز به سختی حذف می شود؛ بنابراین باید برای حذف این رنگ از یک عامل متفرق کننده مناسب و یا یک ماده احیا کننده در دمای ۱۳۵ درجه سانتیگراد استفاده کنید.
حذف رنگینه ها از روی پارچه پشمی
از رنگینه های اسیدی بیشتر برای رنگرزی پارچه های پشمی و نایلونی استفاده می شود. برای حذف آنها باید از آب داغ، آنزیم یا آب اکسیژنه استفاده کنید. در حالت کلی جوشاندن پشم در هنگام حمام رنگی که رنگ شده است؛ باعث از بین رفتن رنگ آن می گردد. استفاده از محلول نمک در زمان جوش نیز به این کار کمک می کند.
پارچه های ابریشمی نیز اغلب با رنگینه های اسیدی رنگ می شوند. بنابراین حتماً قبل از استفاده از آب اکسیژنه، باید از یک عامل قلیایی استفاده کنید. روندهای دیگری که می توان برای این کار به خدمت گرفت، عبارتند از: تنظیم حرارت، عمل آوری آنزیمی در دمای ۸۵ درجه سانتیگراد و خشکشویی پارچه تحت فشار.
حذف رنگینه ها از روی پارچه ریون
پارچه های ریون عمدتاً با رنگینه های دیسپرس رنگ می شوند. برای حذف رنگ از روی آنها می توانید از یک ماده احیاء کننده مانند هیدروسولفیت سدیم بهره بگیرید. در ضمن می توانید از پاک کننده رنگ Carbona برای پاک کردن انواع رنگ های دائمی استفاده کنید.
نخستین چیزیکه باید بدانید این است که آیا رنگ پارچه دائمی است یا خیر؟ و اگر دائمی است، چگونه می توانید آن را پاک کنید؟ البته همیشه بهتر است قبل از رنگرزی مجدد، لباس هایتان را از نظر شیمیایی خنثی نمایید.
منبع: Textile Tuts