جامه پوش: احمد زیدآبادی فعال سیاسی که بارها تجربه زندانی شدن را دارد از لباس زندان و دردسرهای آن نوشته که در کانال تلگرامی اش منتشر شده است. متن او به شرح زیر است:
گویا جلسۀ محاکمۀ تعدادی از وکلا و فعالان حقوق بشری در دادگاه انقلاب برگزار شده و مصطفی نیلی ومهدی محمودیان به دلیل خودداری از پوشیدن لباس زندان در دادگاه حضور پیدا نکرده‌اند.
واقعیت این است که پدیده‌ای به نام “لباس مخصوص زندانیان” در نظام جمهوری اسلامی عملاً به معضلِ بزرگ و آزار دهنده‌ای برای زندانیان کشور تبدیل شده است که اراده‌ای برای حل آن شکل نمی‌گیرد.
ظاهراً در بسیاری از کشورها، لباس متحد‌الشکلی برای زندانیان وجود دارد، اما این لباس عمدتاً مختص “محکومان” است و نه متهمانی که هنوز ارتکاب هر نوع جرمی برای آنها به اثبات نرسیده است. از این رو، حضور متهمان با لباس زندان در صحن دادگاه‌های جمهوری اسلامی از هر جهت ناعادلانه است و هیچ توجیه منطقی برای آن وجود ندارد.
از این گذشته، لباس متحدالشکل زندانیان در اغلب کشورها شیک و خوش‌فرم است و قاعدتاً زندانی از پوشیدن آن احساس حقارت نمی‌کند، اما در کشور ما این لباس به گونه‌ای طراحی شده است که گویی به جز تحقیر زندانیان قصدی در میان نبوده است!
تا چند سال پیش یک نوع لباس خاکستری در زندان‌های کشور بین تک تک زندانیان توزیع می‌شد که پوشیدن آن در خارج از بند برای تمام محبوسان الزامی بود. این لباس البته رنگ و فرم مناسبی نداشت اما چون بخش کارگری زندان آن را در کارگاه‌های داخلی تولید می‌کرد، معمولاً تمیز بود و حتی برای استفادۀ آن دسته از زندانیان بی بضاعتِ بدونِ ملاقات که امکان دریافت لباس از خارج از زندان را نداشتند، برخی اوقات مفید واقع می‌شد.
من به دلایلی، در دوران حبس اول و دومم از پوشیدن آن لباس ابایی نداشتم و حتی در داخل بند از آن استفاده می‌کردم. این در حالی است که حدود 15 سالی است که آن لباس از داخل زندان‌ها جمع‌آوری شده و جای آن را لباسی راه راه و بی‌نهایت زننده و بدرنگ گرفته است.
همین لباس بدشکل و بدرنگ اما به عدد تک تک زندانیان تولید و بین همۀ آنها توزیع نمی‌شود و فقط شمار معدودی از آنها در هر زندان وجود دارد که هنگام اعزام زندانی به خارج از محیط زندان آن را بعضاً به زور بر تن زندانی می‌پوشانند. به عبارت دیگر، یک دست لباسِ زندان، دیگر مخصوص یک نفر نیست بلکه به طور جمعی و همگانی مورد استفاده قرار می‌گیرد!
کسانی که با وضعیت بهداشت در زندان‌ها بخصوص در بخش‌های متراکم آن آشنایند، به خوبی می‌دانند که پوشیدن لباسی که قبل از آن بارها بر تن سایر زندانیان نشسته، بدون آنکه شسته شده باشد، تا چه اندازه غیر بهداشتی، نگران‌کننده و حقارت‌آمیز است.
من در طول دور سوم زندانم به هیچوجه زیر بار پوشیدن این لباس نرفتم تا اینکه رئیس زندان اغلب زندانیان سیاسی را از پوشیدن آن معاف کرد.
اکنون زمان آن فرا رسیده است که این معضل مورد توجه جدی قوۀ قضائیه و سازمان زندان‌های کشور قرار گیرد. آنها لازم است به افکار عمومی توضیح دهند که اولاً چرا لباس فرم زندانیان بدین صورت زشت و تحقیرآمیز طراحی شده است؟ ثانیاً چرا این لباس به صورت جمعی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ و ثالثاً دلیل اجبار متهمان به پوشیدن این لباس چیست؟