جامه پوش: لباس محلی زنان گیلان در جهان میدرخشد و حمایت از طراحان و تولیدکنندگان لباس های محلی می تواند راهکار موثری در رونق استفاده از پوشش های محلی استان گیلان باشد.
لباس محلی زنان گیلان رنگینکمانی از رنگهای مختلف است. شاد بودن رنگهای لباس زنان گیلانیها را بهدلیل رنگهای موجود در طبیعت آن میدانند. به طور کلی روسری و سربند (لچک) پیراهن یا جمه، جلیقه، الجاقبا، کت، دامن، شلیته، شلوار و چادرکمر از بخشهای اصلی لباس محلی زنان گیلان است.
بیشتر زنان گیلانی از دو سربند، یکی در زیر (لچک) و دیگری روی آن (دستمال) استفاده میکنند. بالاپوش بانوان گیلانی هم یک پیراهن است که در گویش تالشی شسی و در شرق و جلگه تالش جمه خوانده میشود. دو طرف این پیراهن نیز چاک دارد. اندازه چاک پیراهن و بلندی آن نیز که اصولا روی تنبان میآید در قسمتهای مختلف گیلان متفاوت است.
جلیقه نیز بخش جدانشدنی از پوشش بانوان گیلان است. جلیقه بهصورت جلوباز، سه دکمه و یقه هفت با سه جیب در طرفین دوخته میشود و پشت آن سکگ دارد تا بتوان آن را گشاد یا تنگ کرد.
در برخی روستاهای مرکزی گیلان پارچه چادرنمازی را دور کمر خود میبندند، اما در بخش شرق گیلان برای این کار از چادرشب استفاده میکنند. در گویش محلی به چادرشب «چارشو» گفته میشود و رنگ اصلی زمینه آن معمولا قرمز است.
استفاده از چادرشب برای نگهداری نوزادان بر کمر مادران هنگام کار در مزارع
زنان گیلانی چادرشب را هنگام کشاورزی و چیدن برگ سبز چای، نشاء، وجین و چیدن مرکبات در هوای سرد و هنگامی که مجبورند ساعتها به شکل خمیده کار کنند، به دور کمر می بندند تا هم کمردرد نگیرند و هم گرم بمانند. همچنین برخی از آنها کودکان خود را موقع کار با چادرشب به پشت میبندند.
افزایش علاقه به لباس گیلانی در دیگر استان ها و کشورها
فاطمه سلیمان زاده یکی از زنان پیشرو در دوخت و فروش لباس محلی گیلانی که در املش فعالیت دارد با بیان اینکه لباس محلی زنان محلی گیلان از زیباترین لباسهای جهان محسوب میشود، گفت: لباس محلی گیلان به دلیل ویژگی های زیبایی و پوششی مناسبی که دارد بسیار پرطرفدار است و علاوه بر گیلان مردم دیگر استان ها برای خرید لباس محلی گیلان به ما سفارش میدهند.
وی با اشاره به اینکه لباس محلی گیلان برای فروش به دیگر کشورها نیز رفته است،اظهار کرد: مشتریان لباس محلی گیلان برای سوغات به دیگر کشورها توسط افراد خانواده و فامیل های ساکن در ایران به ما سفارش داده می شود و سال گذشته بیش از ۶۵ دست لباس محلی گیلان را در املش آماده کردیم و به کشورهای امریکا، کانادا و سوئد فرستادیم.
سلیمانزاده ادامه داد: متاسفانه کرونا و تحریم، اخیرا بر فروش لباس محلی تاثیر گذاشته است و نمی توان مانند گذشته سفارش گرفت و این لباس ها را فروخت.
افزایش تمایل دختران جوان برای ورود به دوخت و فروش لباس محلی
وی با اشاره به اینکه برای سرپا نگه داشتن هنر دوخت و تهیه لباس محل گیلان تلاش میکنیم به دیگر هنرهای وابسته نظیر چادرشب بافی، رشتی دوزی و غیره بپردازیم تا درآمد مناسبی کسب شود، اضافه کرد: دختران جوان اخیرا به ما برای آموزش دیدن دوخت لباس محلی مراجعه میکنند و اگر دولت برایشان تسهیلات کمبهره در نظر بگیرد موجب خواهد شد که دوخت و فروش لباس محلی گیلان جانی تازه بگیرد.
این بانوی پیشران دوخت لباس محلی گفت: برای اینکه لباس محلی گیلان که بخشی از هویت و میراث استان محسوب میشود برای همیشه زنده بماند و فراموش نشود به مشارکت روزافزون زنان گیلانی در پوشیدن این لباس نیاز است.
سلیمانزاده ادامه داد: به طور معمول زنان روستایی گیلان سعی میکنند یک دست از این لباس را در خانه داشته باشند و در مراسم عروسی و شادی و جشنواره های بومی و محلی آن را به تن میکنند و این را نوعی خوش یمنی میدانند.
شگون لباس محلی گیلان برای هدیه به عروس از سوی مادر داماد
وی افزود: مادر داماد نیز در روستاها برای تازه عروس خود حتما یک دست لباس محلی خریداری میکند و به او هدیه می دهد تا به دلیل رنگهای شادی که دارد، شادی و زیبایی را برای خانه پسر و عروسش به ارمغان ببرد.
پیشران دوخت لباس محلی گیلانی با بیان اینکه تازه عروس ها نیز از داشتن و خرید این نوع لباس استقبال می کنند و حتی عروس های جوان اخیرا لباس محلی عروسی را نیز سفارش میدهند و این امر جای بسیار خوشحالی دارد، گفت: به دلیل افزایش قیمت پارچه و دیگر مواد لازم قیمت تمام شده هر دست لباس محلی افزایش یافته و در حال حاضر به بیش از دو میلیون تومان رسیده است.
در همین رابطه بخوانید:
وی افزود: در مواقعی نیز افرادی که توان خرید این لباس را ندارند مایل هستند که برای شرکت در مراسم لباس محلی اجاره کنند و ما نیز چند دست لباس تهیه کرده ایم و به این منظور اجاره میدهیم.
گرانی خرید لباس محلی و سمت وسوی بازار به سمت اجاره
سلیمان زاده اضافه کرد: برخی از صاحبان تالارها نیز سفارس لباس محلی میدهند و به این ترتیب مهمانان میتوانند برای استفاده از لباس محلی از تالارها لباس اجاره کنند.
وی خاطرنشان کرد: برخی از افراد که لباس های بسیار قدیمی محلی دارند و برایشان خاطره انگیز است نیز به ما مراجعه میکنند و ما سعی می کنیم از سکههای قدیمی که بیشتر به جلیقه و کلاه لباس های محلی دوخته شده است در لباس محلی جدیدی که می خواهند بدوزند، استفاده کنیم.
سلیمان زاده ادامه داد: لباس نشانه فرهنگ است و پیش از زبان با انسان ارتباط برقرار می کندخوشبختانه زنان گیلانی جمله زنان ایرانی هستند که هنوز به پوشاک سنتی و محلی خود پایبند و از آنها استفاده می کنند.
وی تصریح کرد: پوشش و حجاب و تنوع رنگها و پارچه ها، جلوه خاصی به لباس محلی زنان در این استان بخشیده است و رنگهای آن بر طبیعت زیبا و دامنه البرز شمیم نشاط و شادی پخش می کند و قابلیت توسعه و ترویج در سطح کشور را دارد.
تولید کنندگان البسه محلی گیلان نیازمند تقویت و حمایت
مجموعه تولید کنندگان البسه محلی نیازمند تقویت و حمایت هستند و دستگاههای اجرایی مرتبط با موضوع در این زمینه به هنرمندان این عرصه کمک کنند. حمایت از طراحان و تولیدکنندگان لباس های محلی می تواند راهکار موثری در رونق استفاده از پوشش های محلی استان گیلان باشد.
همچنین میتوان با ایجاد خلاقیت و نوآوری در لباسهای سنتی ضمن پاسداشت این پوشش، می توان الگویی از پوشش ایرانی، اسلامی به جوانان عرضه کرد و تا حد زیادی از هجمه های فرهنگی غرب در این حوزه جلوگیری کرد.
منبع: ایسنا