جامه پوش: آیا تا به حال به این فکر کرده اید که دقیقاً چه عواملی بر قیمت پنبه تاثیر می گذارند؟ ما در اینجا قصد داریم به عواملی که مطمئناً بر قیمت پنبه تاثیر می‌گذارند، نگاهی بیاندازیم.
پیش بینی تولید
قبل از فصل برداشت، پیش بینی هایی در مورد رقم هایی که انتظار می رود بازده بالایی داشته باشند و به بازیگران کلیدی در بازار تبدیل شوند صورت می گیرد؛ اما این اعداد با شروع فصل و تولید پنبه در مواردی دستخوش تغییر و نوسان می شوند. آب و هوای مورد انتظار در فصل رشد نیز نقش مهمی در این پیش بینی ها ایفا می کند. به عنوان مثال در سال هایی که مناطق نزدیک به اقیانوس اطلس در ایالات متحده درگیر طوفان می شوند؛ پیش بینی می گردد بازده تولید پنبه در این مناطق کاهش یابد. اما معمولاً انتظار می رود مناطق غربی ایالات متحده به دلیل دور بودن از این شرایط، فصل رشد قابل قبولی داشته باشند.
تقاضا
پنبه مانند هر کالای دیگری در بازار جهانی عرضه می شود؛ از این رو تقاضا یک عامل تعیین کننده کلیدی در قیمت آن در بازار است. بطور مثال اگر تقاضا در بازار جهانی افزایش یابد؛ تقاضا برای صادرات پنبه از ایالات متحده نیز بالتبع افزایش پیدا می کند (زیرا سالهاست پنبه تولیدی ایالات متحده جزء باکیفیت ترین پنبه های جهان است).
در ضمن رویدادهای جهانی نیز می توانند بر تقاضای جهانی پنبه تاثیر بگذارند. یکی از رویدادهایی که ممکن است بر رشد صادرات پنبه تاثیر بگذارد؛ این است که تولید پنبه دو تولید کننده برتر جهان، یعنی چین و هند کاهش یابد. اگر این دو کشور در طول یک فصل، صادرات کمتری داشته باشند؛ شکاف بزرگی در بازار به وجود می آید که به احتمال زیاد کشاورزان پنبه کار نقاط دیگر جهان از جمله آمریکا می توانند از آن استفاده کنند. به همین خاطر بوده که صنعت پنبه ایالات متحده در بعضی از سال ها موفق شده تا ۸۶% پنبه تولیدی خود را صادر کند (این رقم معمولا ۷۲% است).
در مورد سایر کالاها نیز قیمت و تقاضا همبستگی مستقیم دارند. نفت خام یکی از این کالاهاست که قیمت آن می تواند مستقیماً بر موفقیت پنبه تاثیر بگذارد. ماشین آلاتی که پنبه خام را از مزرعه به کارگاه های پنبه پاک کنی می برند به بنزین نیاز دارند؛ صادرات، انبارداری و فرستادن پنبه به کارخانجات ریسندگی و بافندگی نیز مستلزم مصرف بنزین است. اگر قیمت نفت خام بسیار بالا باشد؛ تاثیر خود را با بالا رفتن هزینه های حمل و نقل، بر قیمت پنبه نشان می دهد. اهمیت نفت خام و تاثیر آن بر قیمت ها ممکن است خود را به شکل غیر مستقیم نیز نشان دهد. بخشی از نفت خام به موادی تبدیل می شود که از آنها به عنوان ماده خام مبتنی بر نفت، برای ساخت پلی استر استفاده می گردد. اگر قیمت نفت خام کاهش یابد؛ هزینه تولید پلی استر نیز پایین می آید. در نتیجه لباس های پلی استری با رقابتی تر کردن بازار، بر قیمت پنبه تاثیر می گذارند.
عوامل تعیین کننده قیمت پنبه در سطوح ملی و بین المللی
هر چند کشاورزان پنبه کار به این قیمت ها توجه زیادی می کنند؛ اما همیشه درک روشنی از نوسانات منظم قیمت پنبه ندارند. در ادامه چند مورد از عواملی که در سطوح ملی و بین المللی بر قیمت پنبه تاثیر می گذارند را ذکر خواهیم کرد.
مجموع تولید
با افزایش و کاهش حجم پنبه تولید شده، قیمت آن کاهش و افزایش می یابد. این عرضه و تقاضا در عمل بسیار ساده است – هر چه تقاضا برای یک محصول بیشتر باشد؛ آن محصول گرانتر خواهد شد. برخی از سال ها به دلیل عوامل مختلفی چون شرایط آب و هوایی مناسب، کاهش آلودگی حشرات و سایر عوامل بیماری زا، بازده گیاه پنبه نسبت به سال های دیگر بیشتر است. با این حال در سال های اخیر تولید گیاه پنبه نسبت به بلند مدت کاهش یافته و همین باعث افزایش قیمت های عمومی محصولات شده است.
رشد اقتصادی
هر چه وضعیت اقتصادی بدتر باشد؛ احتمال اینکه مصرف کنندگان پول خود را برای اقلام پنبه ایی مانند شلوار جین، پیراهن و ملحفه هزینه کنند، کاهش می یابد. اما با رشد اقتصادی، درآمدهای قابل خرج مردم و پولی که مایلند برای اینگونه اقلام هزینه کنند، بیشتر می گردد. به همین دلیل هر چه اقتصاد قوی تر باشد؛ قیمت پنبه بالاتر می رود.
قیمت نفت
شاید باور نکنید؛ اما همانطور که گفته شد قیمت نفت و پنبه واقعاً با هم ارتباط دارند. زیرا میزان مصرف انرژی و در نتیجه هزینه آن در هکتار گیاه پنبه نسبت به تمام محصولات کشاورزی بالاتر است؛ این بدان معنی است که تغییرات در قیمت نفت، مستقیماً بر قیمت پنبه تاثیر می گذارند. هر چه نفت گرانتر شود، قیمت پنبه نیز بیشتر می گردد؛ چون افزایش قیمت نفت نه تنها به معنی افزایش هزینه های برداشت پنبه است، بلکه باعث افزایش هزینه های حمل و نقل پنبه در سراسر جهان نیز می شود.
تغییرات فصلی
قیمت پنبه ممکن است در فصول مختلف سال متفاوت باشد. قیمت ها معمولاً در ماه های فوریه و مارس هر سال به اوج خود می رسند و در ماه آگوست پایین می آیند. این نوسان قیمت با چرخه های برداشت محصول و زمان هایی از سال که در آنها تقاضا برای محصولات پنبه ای افزایش می یابد، ارتباط دارد.
عوامل بین المللی
تقاضای پنبه در خارج از کشور نیز بر قیمت آن در داخل تاثیر می گذارد. به عنوان مثال چین سال ها پنبه را احتکار می کرد تا قیمت ها را به صورت مصنوعی بالا نگه دارد. وقتی چین برنامه ذخیره سازی خود را متوقف کرد؛ قیمت ها کم کم پایین آمدند.
سیاست های دولت
معمولاً کشورهایی که در زمینه تولید پنبه در حال فعالیت هستند، سعی می کنند از کشاورزان و صنایع نساجی خود در برابر رقابت بیرونی محافظت نمایند؛ در نتیجه تغییر این سیاست ها می تواند تاثیر زیادی بر سایر تولید کنندگان پنبه در جهان داشته باشد.
آب و هوا
تغییر شرایط اقلیمی و الگوهای آب و هوایی نیز بر قیمت پنبه تاثیر می گذارند، به خصوص خشکسالی. زیرا پنبه به خاک حاصلخیز، حداکثر چهار فوت آب در سال، آفتاب فراوان و عدم شرایط یخبندان نیاز دارد و فقدان هر یک از این عوامل، باعث بروز مشکلات عمده ای در تولید پنبه و در نتیجه نوسان قیمت آن می شود.