جامه پوش: در سرتاسر دنیا شهرهایی وجود دارند که از آنها به عنوان قطبهای فشن یاد میشوند. پاریس، سئول و برخی شهرهای دیگر از نقاطی هستند که فعالیت دوستداران فشن و برندهای مختلف در آنها بیشتر از سایر شهرهاست و اغلب استایلهای آیکونیک یا جدید در آنها به وجود میآیند.
در میان تمام شهرهای دنیا، شاید بتوان گفت که یک شهر از همه جای دنیا، صاحب آیکونیکترین استایلها در طول تاریخ باشد و سهمی بزرگ در فشن امروزی دارد. آن شهر، نیویورک، شهری در بندر شرقی ایالات متحده آمریکا است.
شهر مهاجران اروپایی و آسیایی
شهرها و ایالتهای شرقی آمریکا، میزبان نخستین مهاجران اروپایی بودند که با تأسیس شهرهای مختلف، این کشور را پایهریزی کردند و نیویورک، یکی از اولین شهرهایی بود که توسط مهاجران تأسیس شد. استقرار این شهر در بندر شرقی و مجاورت آن با اقیانوس اطلس، باعث میشد که از سرتاسر اروپا و سرزمینهای دیگر، مهاجران و تاجران و… به این شهر بیایند.
وجود مهاجران در نیویورک، دنیایی از تنوع را به این شهر میآورد که افراد، از ملیتها، عقاید و نژادهای مختلف در یک جا، گرد هم میآمدند.
ایتالیاییها، ایرلندیها و اهالی آسیا، بخش بزرگی از این مهاجران را تشکیل میدادند و هرکدام از آنها، فرهنگ و آداب و رسوم خود را به این شهر میآوردند. بعدها این عادات با فرهنگ غربی یا آمریکایی ترکیب شده و پدیدهای که امروزه به عنوان نیویورک شناخته میشود را خلق کردند.
تنوع پوشش در نیویورک
نیویورک شهریست که در صنعت مد به عنوان یکی از قطبهای فشن شناخته میشود و شاید چیزی که این شهر را از سایر مکانها متمایز میکند، Street Wear یا استریت فشن میباشد. زبان پوشش در نیویورک لهجههای منحصر به فردی دارد و هر قشر، نژاد و ملیت در این شهر سهمی در شکل گرفتن استریت فشن نیویورک دارند.
در بسیاری از محصولات صنعت سرگرمی مانند فیلمها و موسیقیها، چهرههای به خصوصی از نیویورک به ما نشان داده شده. میدان تایمز که پر از تجار، کارمندهای بانکی و شرکتی و… است، گنگسترهای داخل شهر در محلههایی مانند Bronx و Brooklyn، قشر مرفه Uptown، مافیای ایتالیایی که با پلیسهای ایرلندی در جنگ هستند و بسیاری دیگر.
حال، نیویورک به عنوان یک شهر و یک پدیده، به این گونه عمل میکند که هم منبع الهامی برای پاپ کالچر(فرهنگ پاپ) و صنعت سرگرمی است و هم از آن تاثیر میگیرد. این چرخه باعث شده که این شهر در سرتاسر دنیا به مکانی رویایی برای همهی افراد با انواع علایق و سلایق تبدیل شود.
فشن هم یکی از آن چیزهایی است که در نیویورک، رایج و محبوب است؛ در سرتاسر آمریکا، کمتر جایی را پیدا میکنید که به اندازه نیویورک، فشنی منحصر به فرد داشته باشد. مد در نیویورک، پدیدهای متنوع و بسیار آیکونیک است اما بیشتر در فشن خیابانی خلاصه و عناصری از مصرفگرایی و سمبلیسم در آن دیده میشود.
استایلهای آیکونیک در نیویورک
در نیویورک، دنیایی از استایلها وجود دارد که بسیاری از آنها آیکونیک و در سرتاسر دنیا محبوب هستند. در دهههای ۷۰ و ۸۰ میلادی که پوشاک آمریکایی از رسمی بودن کمی فاصله گرفت، نیویورک شهری بود که در این دوران میدرخشید و تقریبا هر سال، ترند و استایلی نو در این شهر معرفی میشد. در این دو دهه بود که فشن در نیویورک شکوفا شد و چهرهای جدید یه خود گرفت. حال، به برخی از این استایلهای آیکونیک میپردازیم:
دهه ۷۰ میلادی
این دهه، دورهای بود که تحولات مختلفی را برای نیویورک به همراه داشت و فشن یکی از پدیدههایی بود که در این دهه بسیار متحول و مدرنیزه شد. دهه ۷۰ میلادی زمانی بود که اقتصاد و جامعه آمریکایی در حال بهبودی از صدمات گذشته بودند و با شکوفا شدن اقتصاد در این دهه، فشن هم همین موضوع را تجربه کرد.
در این دوره، موزیک، هنر و رواج Self expression (بیان شخصی)، نقش مهمی در شکل دادن مد خیابانی نیویورک داشتند و محصول این تحولات و پدیدهها، پوشاکی مانند شلوارهای پاچه گشاد، پیراهنهای یقه باز، استفاده از کتهای خَز، لباسهای چاپی و جینهای فاق بلند بودند. همهی این آیتمها در استریت فشن نیویورک ماندگار شده و در کل تبدیل به بخش مهمی از فشن غربی شدند.
دهه ۸۰ میلادی
درباره تحولاتی که دهه ۸۰ میلادی در فرهنگ عام، فشن و صنعت سرگرمی ایجاد کرد، میتوان هزاران مقاله نوشت؛ اما شاید جذابترین پدیدههای این دهه را بتوان در نیویورک دهه ۸۰ پیدا کرد. از ابداع انواع سبکهای موسیقی و فیلمهای جذاب سینمایی گرفته تا معرفی استایلهای جدید در استریت فشن و…
البته در این دوره، شهر نیویورک با آمار بالای جرم و جنایت و فعالیتهای تبهکارانه دست و پنجه نرم میکرد و میتوان گفت که این قضایا، بر استریت فشن تاثیرات زیادی میگذاشتند. البته این فقط یک وجه از تحولات فشن در نیویورک دهه ۸۰ است و چیزهایی مانند سینما، هنر و موسیقی هم به نوبه خود بر آن تاثیر میگذاشتند.
برخی از آیکونیکترین آیتمهای این دهه در نیویورک:
اِپُل
در دهه هفتاد میلادی که جنبش هیپی و سایکِدِلیک (روانگردان) به اوج خود رسیده بود، پَترنها و الگوها، شکل و شمایل تخیلی و سورئال داشتند و عناصر جنبشهای ذکر شده در پوشاک آن دهه به وضوح دیده میشد. در دهه ۸۰، رویکرد سایکدلیک و نقوش سورئال تا حد زیادی حذف شده و جای خود را به اشکال هندسی و بدون انحنا دادند.
این موضوع در همهی عناصر این دوره دیده میشود. از معماری و طراحی اتوموبیلها گرفته تا طراحی لباس. اِپُل، پَدهای سرشانه هستند که ظاهری مربع مانند به لباس افراد میدهد. استفاده از اپل در پوشاک زنانه، در راستای ترند شدن Power Dressing که به زنان، جلوهای قدرتمند و کاریزماتیک میداد رایج شد.
سر تا پا چرم
در دهه ۸۰ که “پانک” به عنوان یک سبک موسیقی، جنبش و زیرفرهنگ در دنیا رایج بود، پوشاک چرمی هم در کنار آن ترند شده بود چون چرم، به گونهای لباس رسمی آن محسوب میشد. از طرفی دیگر، دیسکوهای شیک و بزرگی که در دهه ۷۰ فعالیت میکردند در دهه ۸۰ تعطیل شده و جای خود را به دیسکوهای کوچکتر و خیابانیداده بودند.
این کلابهای جدید، حال و هوای پانک داشتند و افرادی که به این کلابها میرفتند چرم میپوشیدند. کتهای چرم اوورسایز از آیتمهایی بودند که در دهه ۸۰ از ترندهای فراگیر محسوب میشدند.
جینهای فاق بلند
یکی از آیتمهای به جا مانده از دهه ۸۰ که امروزه هم بسیار محبوب است، شلوارهای جین فاق بلند هستند. این شلوار در دهه ۷۰ وارد استریت فشن نیویورک و کل آمریکا شد ولی نمونه راحتتر و اصلاح شده آن، در دهه ۸۰ به ترندی فراگیر تبدیل شد.
یکی دیگر از پوشاک رایج در دهه ۸۰ پولیورهای بافتنی بودند که با چاپهای متنوع تولید میشدند. این نوع پولیورها در نیویورک که آب و هوای سردی دارد، توسط افراد زیادی پوشیده میشد و دوران کریسمس، پولیورها، از معمولترین پوشاکی بودند که بر تن جوانان دیده میشد. اغلب، این Sweaterها با شلوارهای جین فاق بلند ست میشدند.
اوور کتهای بارانی یا Trench Coat
هوای سرد نیویورک به لباسهای مناسبی نیاز دارد. بنابراین، اوورکتهای بارانی، مناسبترین جواب برای این مسئله بودند. مافیای ایتالیایی در نیویورک، عادت به پوشیدن لباسهای رسمی، مخصوصا کت و شلوار و اوورکتهای بلند داشتند. شاید بتوان گفت که سبک پوشش آنها، نقش مهمی در ترند شدن اوورکت در نیویورک بازی میکرد. بالاخره Cool بودن چیزی بود که افراد زیادی در دهه ۸۰ بر آن متمرکز بودند و مافیای ایتالیایی، از کسانی بودند که پوشاک به شدت Coolی داشتند.
این چند مورد، آیتمهایی بودند که سهم بزرگی در استریت فشن دهههای ۷۰ و ۸۰، و حتی دوره مدرن داشتند و ظاهرا از پوشاک نیویورکیها حذف نمیشوند.
استایلهای ماندگار
در دهه ۷۰ میلادی با مدرنیزه شدن پوشاک در نیویورک، این امکان به وجود آمد که با گذشت هر سال و هر دوره، استایل و ساب کالچرهایی منحصر به فرد ابداع شوند. یکی از مهمترین فاکتورها در پدید آمدن این استایلها، تنوعی است که بر نیویورک حاکم بوده و هست؛ سیاه پوستان، ایتالیاییها، آسیاییها و دیگر گروهها و اقشار در نیویورک، هرکدام صاحب استایلی خاص در این شهر هستند که علاوه بر سایر شهرهای آمریکا، بر کل دنیا تاثیر گذاشتند.
نیویورک شهری است که استریت فشن آن، بیشتر از سایر پدیدهها در یاد افراد میماند؛ این چند مورد، برخی از استایلهای آیکونیک در فشن خیابانی نیویورک هستند:
هیپ هاپ
هیپ هاپ سبکی از موسیقی آمریکایی است که در منطقه Harlem نیویورک در دهه ۷۰ میلادی ابداع شد و به غیر از سبک موسیقی، از آن به عنوان یک جنبش اجتماعی-سیاسی هم یاد میشود. هارلِم، منطقهای نسبتا محروم در نیویورک بوده و بخش بزرگی از آن را سیاه پوستان و سایر اقلیتهای نژادی تشکیل میدادند.
این جامعهی اقلیتها در میهمانیهای به خصوصی گردهم میآمدند تا مشکلات و دردسرهای خود را فراموش کنند و کمی خوش باشند. در این میهمانیها بود که سبکی از موزیک شاد و انرژیک به نام هیپ هاپ خلق شد که بگفته برخی، این واژه به یک رقص به خصوص اشاره میکند.
با گذشت زمان و فرا رسیدن دهه ۸۰ میلادی، وضعیت این افراد بهبود پیدا نکرد و برخی از افراد، با خواندن اشعار ریتمیک و اعتراضی بر موسیقیهای هیپ هاپ، این سبک را به کلی متحول کردند. سمبلیسم، یکی از عناصری است که در هیپ هاپ استایل دیده میشود و پشت هر کدام از پوشاک و اکسسوریهای این سبک، داستانی سمبلیک و جالب وجود دارد.
مثلا یکی از ضروریترین اکسسوریهای فشن هیپ هاپ که جواهرات طلا و سنگین است، سمبلی است از این که اقلیتهای تبعیض دیده هم میتوانند ثروتمند باشند و زیر بار نژاد پرستی سیستماتیک نمیروند. این تنها یک نمونه از دنیای فشن هیپ هاپ است و در یک مطلب مجزا به نام تاثیرات حیرتانگیز هیپ هاپ بر فشن پرداختهایم.
اما هیپ هاپ هیچ وقت سر تعظیم فرود نیاورد و در عرض چند سال به پدیدهای فراگیر تبدیل شد. چهره این سبک هم چیزی بود که جوانان زیادی را تحت تاثیر قرار میداد و فلسفه پشت هرکدام از این لباسها، صدای اعتراض یک فرد به وضعیت موجود را میرساند. حال، در نیویورک که مهد این ژانر است، هیپ هاپ فشن، استایلی است که هیچوقت از مد نیافتاده و جمعیت بسیار زیادی از افراد، به خصوص سیاه پوستان، در راستای این ژانر لباس بر تن میکنند.
امروزه برندهای درجه یک برای این استایل، بهترین پوشاک را تولید میکنند و شاید بتوان گفت که رایجترین حالت از استریت فشن در نیویورک، هیپ هاپ استایل باشد.
Homeless Chic
مانند هر شهری در دنیا، نیویورک جمعیتی بی خانمان دارد که به خاطر مشکلات مختلف، مجبور به کارتن خوابی شدهاند. اما بیخانمانهای نیویورک بسیار متفاوت و به گونهای، آیکونیک هستند. اصطلاح Homeless Chic برای استایلی به کار برده میشود که از سبک پوشش بیخانمانهای آمریکایی، به خصوص بیخانمانهای نیویورکی الهام میگیرد.
بی خانمانهای نیویورک افرادی هستند که به خاطر شرایطشان، تمرکز زیادی بر شیک بودن ندارند؛ اما طرز لباس پوشیدنشان، نوعی کاراکتر در خود دارد که نمیتوان کاملا توصیفش کرد. برخی از برندها و گروهی از دوستداران فشن، از این سبک تقلید میکنند و شبیه به بیخانمانهای شهرشان لباس میپوشند.
البته این افراد برای تهیه لباسهای خود به زبالهها یا لباسهای آسیب دیده و دور ریخته شده مراجعه نمیکنند بلکه اکثریت پوشاک خود را از Vintage Storeها یا فروشگاههای پوشاک دست دوم و قدیمی خریداری میکنند. برداشتها از این سبک پوشش بسیار متنوع و متفاوت هستند و هر فردی، تعریف خود را از این استایل دارد.
برخی میگویند این استایل، زندگی سخت بیخانمانها را به سخره گرفته و قصد سود بردن مالی از آن را دارد، برخی دیگر هم میگویند که نوعی آزادی و رهایی در این سبک دیده میشود که جلوهای “درویشی” به پوشش افراد میدهد.
ولی نمیتوان انکار کرد که Homeless Chic استایلی بسیار تاثیرگذار و آیکونیک در نیویورک است و افراد زیادی هستند که این سبک را دنبال میکنند.
Uptown Chic
اگر Homeless Chic را استایل فقرا و افراد محروم در نظر بگیریم، Uptown Chic قطعا استایل افراد ثروتمند و مرفهی است که به اصطلاح در “بالا شهر” زندگی میکنند. مانند بسیاری از شهرها، نیویورک مناطقی دارد که تنها افراد ثروتمند در آن زندگی میکنند و در پوشش این افراد، تفاوتهای بسیار جالبی نسبت به پوشاک اقشار عادی دیده میشود که خود را از سایر مناطق نیویورک متمایز میکند.
دلالان وال استریت، صاحبان کمپانیها، وکلای درجه یک، بیزنس منها و… از جمله افرادی هستند که در مناطق مرفه نیویورک زندگی میکنند. سبک پوشش این افراد، ویژگیهای به خصوصی دارد؛ استایل آپتاون شیک از پوشاکی تشکیل شده که تنها افراد ثروتمند به آنها دسترسی دارند.
بهترین پارچهها و متریالها، بهترین طراحیها و بهترین برندها؛ برای ثروتمندان “بالا شهر” نیویورکی فقط “بهترینها” پاسخگوی نیازهایشان است و جایی برای استایلها و پوشاک عادی در میان این افراد وجود ندارد. یکی از ویژگیهای این سبک، اصرار افراد بر رسمی و شیک بودن پوشاک است و عناصر استریت فشن، به ندرت در این استایل دیده میشود.
هدف در استایل Uptown Chic پوشیدن لباسهایی است که سایر نیویورکیها با آن دسترسی راحتی ندارند و نمادی از فاصله طبقاتی افراد ثروتمند با افراد معمولی در این شهر است.
Business Wear
نیویورک، شهری است که وال استریت، دفاتر کمپانیهای بزرگ، شرکتهای رسانهای، بانکهای مختلف و… در آن قرار دارند. که در ساختمانهای عظیم این اماکن، هزاران کارمند مشغول به کار هستند. پوشاک این افراد نسبت به محیطشان متفاوت است اما اکثریت آنها نقاطی مشترک دارند.
Business Wear پوشاکی هستند که بیشترین تمرکز را بر کارآیی و راحتی دارند. رایجترین حالت این لباس، کت و شلوارهای عادی هستند که ترکیبی از رسمی و شیک بودن میباشند. نکته مهم اینجاست که شغلهای مختلف در نیویورک، نسبت به فضای کاری خود، پوشاک به خصوصی دارند.
Power Dressing
در بیزنس نیویورک، اغلب مردان مشغول فعالیت هستند. حال، زنانی هم وجود دارند که قصد ورود به این مشاغل را داشته و میخواهند در فضایی مردانه، رقابت کرده و موفق باشند. برای رقابت در فضایی مردانه، با دامن و لباسهای زنانه به جای خاصی نمیرسید؛ اما با پوشیدن لباسی که شما را کارزماتیک نشان میدهد. این کار امکان پذیر خواهد شد.
Power Dressing هم برای همین کار ابداع شده؛ کت و شلوارهای زنانه، بانوان را جدیتر و حرفهای جلوه میدهد و رقابت در مشاغل رسمی را برای آنها آسانتر میسازد. کت و شلوارهای زنانه استایلی پذیرفته شده و رایج در نیویورک هستند و زنانی که در کمپانیهای مختلف مشغولاند. به Power Dressing روی میآورند.
Normcore
نورمکور، استایلی است که همیشه در نیویورک دیده میشد؛ اما امروزه به ترندی فراگیر در کشورهای اروپایی و آمریکا تبدی شده. نورمکور، سبکی از پوشش است که لباسهای آن نهایت کژوال بودن را داراست و جزئیات بخصوصی در آن دیده نمیشود. اما کاراکتر این سبک چیزی است که آن را به ترندی بزرگ تبدیل کرده.
در نیویورک هم افراد زیادی چه آگاه چه ناخودآگاه، از این سبک پیروی میکنند و اگر در خیابانهای نیویورک قدم بزنید، افراد زیادی را میبینید که به این صورت لباس پوشیدهاند.
نیویورک، یکی از اصلیترین قطبهای فشن دنیا
در نیویورک، استایلها به عنوان یک چیز واحد عمل نمیکنند و افراد با بکار گیری خلاقیت و قوه تخیل خود، استایلهای جالبی را خلق میکنند که ترکیبی از سبکها و پوششهای مختلف هستند؛ مثلا پوشاک هیپ هاپ که عناصری از Homeless Chic در آن دیده میشود. زیبایی و کاراکتر فشن در نیویورک، در همین موضوع خلاصه شده است. ترکیب استایلها، نبود ترس از پوشیدن پوشاک نامتعارف و…
برخی افراد در نیویورک، استایل دهههایی مانند ۷۰ و ۸۰ را به گونهای باز میگردانند که گویی مسافران زماناند. نکته اینجاست که نیویورکیها، هر چه بخواهند را میپوشند و همین باعث شده که این شهر، به یکی از قطبهای اصلی استریت فشن در سرتاسر دنیا تبدیل شود.
اما همه چیز در فشن نیویورک، استریت فشن نیست و این شهر یکی از محلهای برگزاری Fashion Weekهای مختلف هم هست. همچنین برندهای بزرگ، بهترین فروشگاهها را در این شهر دارند و در میان مردم نیویورک، افراد زیادی هستند که از دوستداران یا فعالان دنیای فشن میباشند.
نیویورک شاید بهترین شهر برای زندگی نباشد اما شکی در این وجود ندارد که این شهر، یکی از استایلیشترین شهرهای دنیاست و استریت فشنِ آیکونیک آن، هیچوقت از یادها نمیرود. موارد زیادی هستند که به این شهر کاراکتر میدهند و یکی از آنها، تنوعی است که در بین اقشار جامعه دیده میشود.
انواع نژادها، عقاید و فرهنگها در یک شهر گرد هم آمده و یک پدیده را خلق کردهاند که تقریبا هرچیز در آن آیکونیک است؛ حتی افراد بیخانمان. نیویورک شهر ایدهآل برای کار و زندگی نیست و لیستی طولانی برای مشکلات این شهر وجود دارد؛ اما فشن نیویورک، تقریبا تمام این مشکلات را برای افراد زیادی جبران میکند.
در سایر شهرهای دنیا، شاید به اندازه نیویورک، آزادی در انتخاب پوشش دیده نشود و افراد ترسی از دنبال کردن استایلهای عجیب و غریب ندارند.
درود بر شما عزیزان خستگی ناپذیر
تشکر بنده رو نسیت به مطالب عالیمنتشر شده تون پذیرا باشید یک تشکر ویژه به جناب وهاب زاده نسبت به انتخاب موضوعات عالی و کمتر ترجمه شده ایشون دارم. امیدوارم همیشه مانا باشید
درود بر شما عزیزان خستگی ناپذیر مطالب مجله شما عالین مخصوصا مطالب جناب وهاب زاده
متشکرم از اینکه به موضوعات کمتر پرداخنه شده عنایت دارید و نشر می کنید.