سرگذشت دکمه‌ها به روایت تاریخ

جامه پوش: ایان مک نیل در دایره‌المعارف تاریخ فناوری می‌نویسد که نخستین دکمه شناخته‌شده، در ابتدا بیشتر به‌عنوان یک زینت استفاده می‌شد تا به‌عنوان بست. این دکمه در موهنجودارو دره سند یعنی پاکستان فعلی یافت شده و حدود 5هزار سال قدمت دارد.

دکمه‌های اولیه مانند آن معمولاً از یک دایره تخت تزئینی تشکیل می‌شد که در یک حلقه قرار می‌گرفت و البته دکمه‌ها در این دوره به‌ندرت در ردیف‌های مستقیم کنار یکدیگر چیده می‌شدند.

همراه با سنجاق‌ها و سگک‌ها، دکمه‌ها در روم باستان به‌عنوان ابزار تزئینی برای لباس‌ها استفاده می‌شدند. دکمه‌های سنگین اولیه عموماً ساخته‌شده از استخوان، شاخ حیوانات، برنز یا چوب بودند و با گره زدن پارچه در موقعیت قرار گرفتن دکمه، آن را به لباس متصل می‌کردند.

نخستین انجمن صنفی دکمه سازان در سال ۱۲۵۰ میلادی در فرانسه تشکیل شد. آن زمان دکمه‌ها هنوز به‌عنوان جواهراتی تزئینی روی لباس کاربرد داشتند و آن‌قدر پراهمیت بودند که قوانین اجباری، استفاده از آن‌ها را محدود می‌کرد.

برخلاف دکمه‌های مدرن با سوراخ‌های چهار مربعی نمادینشان، دکمه‌ها در گذشته دور مانند یک بوم خالی کوچک بودند که می‌توانستند توسط چیزی دیگر پوشانده شوند، رویشان حکاکی و نقاشی کرد و جلایشان داد.

دوره قرون‌وسطی دوره‌ای بود که استفاده از دکمه‌های زیاد روی لباس به معنای پول کلان بود. فرانکو جاکاسی مشهورترین کلکسیونر دکمه در جهان، این دوران را زمانی توصیف می‌کند که می‌توانید با برداشتن یک دکمه گران‌بها از کت‌وشلوار خود، بدهی خود را پرداخت کنید. ایتالیایی‌ها هنوز هم اتاق‌هایی را که رهبران قدرتمند در آن ملاقات می‌کنند را به‌عنوان stanze dei bottoni به معنای «اتاق دکمه‌ها» توصیف می‌کنند.

همراه با روبان، توری یا پاپیون، دکمه‌ها اغلب روی آستین‌های به شکلی جداشدنی استفاده می‌شدند؛ مدی که از قرن ۱۳ تا ۱۵ ادامه داشت. این آستین‌ها را می‌توان به‌راحتی تعویض کرد و هر زمان که کثیف شدند آن‌ها را شست. حتی درباریان ممکن است دکمه‌های آستین یک خانم را به‌عنوان نشانه عشق بپذیرند یا آستین‌ها به همراه دکمه‌هایشان را به نشانه شادی در یک تورنمنت دویدن تکان دهند.

پس از رنسانس در اروپا، دکمه‌ها همراه با بسیاری چیزهای دیگر به‌طور فزاینده‌ای به سبک باروک و سپس روکوکو گرویدند. گاه دکمه‌ها برای گنجاندن یادگارهایی مانند گل‌های خشک، مو یا حشرات کوچک زیر شیشه کاربرد داشتند و برخی دکمه‌های توخالی به سارقان اجازه می‌داد تا جواهرات و سایر غنائم را مخفیانه حمل کنند که البته این سنت دکمه برای جنایت در تلاش برای قاچاق هروئین در سال ۲۰۰۹ میلادی دوباره ظاهر شد.

مراسم تحلیف جورج واشنگتن در سال ۱۷۸۹ همزمان بود با رونمایی از نخستین دکمه‌های سیاسی. این دکمه‌ها که از مس، برنج یا صفحه شفیلد ساخته‌ می‌شدند، هم شلوار یا ژاکت را می‌بستند و هم سیاست‌های پوشنده را اعلام می‌کردند. دکمه‌های سیاسی در طول مبارزات انتخاباتی مجدد لینکلن در سال ۱۸۶۴، شکل مدرن‌تر و کمتر کاربردی به خود گرفتند.

در آمریکای مستعمره تا اوایل قرن بیستم، خانواده‌های طبقه کارگر اگر یک قالب دکمه‌دار دستی داشته باشند، خود را خوش‌شانس می‌دانستند. قالب را در بستری از زغال‌های داغ گرم و سپس آن را با سرب مذاب یا اسپند پر می‌کردند تا به شکل دکمه‌ای درآید. سپس دکمه‌های فلزی محکم را با پارچه یا تزئینات دیگر می‌پوشاندند.

دکمه‌سازی با انقلاب صنعتی شتاب بیشتری گرفت. مقاله‌ای در سال ۱۸۵۲ میلادی از Household Words، مجله‌ای که توسط چارلز دیکنز ویرایش شده بود، از معجزه روزهای آخر تولید دکمه‌ها شگفت‌زده می‌شود. نویسنده توضیح می‌دهد که چگونه حکاکی‌ها قالب‌های فولادی را به آخرین شکل مد روز برش می‌دادند و تبدیل به دکمه‌های جذاب و متنوع می‌کردند. هرچند که در ادامه نیز انبوهی از اختراعات، به صنعت دکمه سازی هم سر و شکلی نوین بخشید و روش‌های ساخت انواع دکمه‌ها را پیش روی فعالان صنعت مد قرار داد.

پاپیوندکمه