دُختُولوک؛ پارچه ای بدون دوخت

در هفته هرمزگان ۲ عروسک دختولوک و کجوک (عروسک های بومی محلی استان هرمزگان) مجوز شورای اسباب بازی گرفت و رونمایی شدند.

مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان هرمزگان از گواهینامه ثبت طرح و صدور مجوز تولید دختولوک و کجوک از سوی شورای نظارت بر اسباب بازی خبر داد.
به گفته پروین پشتکوهی، عروسک دختولوک میراث مادران جنوب گواهینامه ثبت دبیرخانه شورای نظارت بر اسباب بازی را گرفت.
وی ادامه داد: خوشبختانه با تلاش‌های واحد آفرینش‌های ادبی کتاب دختولوک در دست چاپ است و امیدواریم بزودی بتوانیم دختولوک این میراث مادران جنوب ایران به دخترانشان را به همگان بشناسانیم.
مدیرکل کانون پرورش فکری هرمزگان همچنین از کارگاه تولید این عروسک توسط اعضای کارآفرین کانون خبر داد و بر ضرورت تلاش برای معرفی فرهنگ و هنر و آداب و رسوم استان برای آشنا کردن کودکان و نوجوانان به جهت ساختن آینده بهتر این عزیزان تاکید کرد.
طراح عروسک‌های دهتولوک و کجوک نیز گفت: این عروسک‌ها پیشینه‌ای طولانی دارند، هرچند دقیق مشخص نیست اما شاید افزون بر ده‌ها قرن قدمت داشته باشد.
کلثوم رییسی افزود: این عروسک‌های محلی به شکلی بسیار ساده، تنها از پارچه و بدون هیچ دوختی بر روی آن ساخته می‌شدند و برای وصل کردن لایه‌ها از نخ های اطراف خود پارچه استفاده می‌شود.
وی عنوان کرد: این عروسک که نماد سادگی و صفای زن در این منطقه است بدون هرگونه تزیین و زرق و برقی در ابعادی کمی کوچکتر یا بزرگتر از انگشتان دست ساخته می‌شود.
رییسی بیان داشت: این عروسک‌ها قدمتی به اندازه تفکر مادرانی پرتلاش دارد؛ آن‌گاه که دخترکان خردسال خویش را هم برای مسئولیت پذیری در آینده و هم برای تمرین زندگی، به ایفای نقش در تئاتری در نهایت سادگی و در سایه مهربانی‌های مادرانه‌ خویش تشویق کرده‌اند.

“دُختُولوک به معنای دخترک که قدمت آن به دوران صفویه می‌رسد، عروسک و اسباب‌بازی محلی دختران هرمزگانی و نمادی از هنرنمایی مادرانی است که بدون داشتن اسباب بازی‌های صنعتی و پیشرفته با پارچه و وسایل ساده این عروسک‌ها را می‌ساختند. این عروسک‌های دست‌ساز(دهتولوک‌ها) صورتک‌های خاصی نداشتند، بلکه با تکه‌هایی از پارچه مادر یک پیراهن عروسک دوخته می‌شد و اگر پارچه مشکی هم داشت به عنوان جلبیل (روسری) عروسک انتخاب می‌شد درواقع این نوع عروسک چشم و ابرو ندارد و از قدیم معتقدند کارتصویرگری فقط مختص خداوند متعال دارد”.

منبع:ایرنا

اسباب بازیبازیافت پارچهپارچهپروین پشتکوهیپیراهن عروسکخبر تولیددختولوک و کجوککلثوم رییسینخ