در جشنواره ملی گُلوَنی چه گذشت؟

جامه پوش: پوشش سه‌هزار ساله‌ مردم زاگرس‌نشین ایران در روزهای اخیر به عنوان میراثی ارزشمند در قالب جشنواره ملی گلونی مورد توجه و بزرگداشت قرار گرفت.

فرهنگ اقوام ایرانی، از منابع و تولیدکنندگان سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعی تلقی می‌شود و کارکرد اصلی آن ایجاد یکپارچگی، وحدت و دوری از واگرایی است حال‌آنکه شناسایی و مستندسازی میراث فرهنگی ملموس و ناملموس در میان خرده‌فرهنگ‌ها، بسیاری از معانی اجتماعی و فرهنگی مستتر در دل باورها را به نسل‌های بعد انتقال داده و پیوندهای اجتماعی را تقویت می‌کند .

در این میان، بزرگداشت خرده‌فرهنگ‌ها، جستجوی هویت ملی در میان تاروپود هویت‌ اقوام است و هرکدام از این سرمایه‌های فرهنگی که به‌نوعی ارزش‌های آن جامعه را درونی ساخته و عامل یکپارچگی و وفاق اجتماعی شده، درنهایت نشاط اجتماعی و وحدت ملی را در پی خواهد داشت .

پوشش سه‌هزار ساله‌ مردم زاگرس‌نشین ایران در روزهای اخیر به‌عنوان میراثی ارزشمند در قالب جشنواره ملی گلونی مورد توجه و بزرگداشت قرار گرفت. گُلوَنی یا گُل وَنی در گویش لری به‌گونه‌ای از سربند یا روسری چهارگوش که از جنس ابریشم با نقش‌های زیبای سنتی است گفته می‌شود. این پوششی است که زنان لر به طرز خاصی سر می‌کنند و بخشی از پوشش سنتی زنان و مردان لرستان است.

این سربند در گذشته در لباس مردان هم به کار می‌رفت و به‌طورکلی گفته می‌شود که سربند و دستار پوششی با سه هزار سال قدمت است و از زمان ماد‌ها و هخامنشیان در لباس مردان و زنان ایران‌زمین استفاده می‌شد. در زبان فارسی به‌صورت گُلبَندی تلفظ می‌شود که برگرفته از واژه گل‌بدن، نوعی پارچه هندی ابریشمی و لطیف است.

۲۶ اردیبهشت روز ملی گلونی، پوشش سه‌هزارساله‌ مردم زاگرس نشین ایران است و جشنواره ملی گُلوَنی دوشنبه ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۱در موزه ملی ایران برگزار شد. قرار است هرسال در این تاریخ، دختران و زنان لر با به سر کردن این پوشش سنتی و بومی نام و یاد این اثر ارزشمند را زنده نگه دارند.

گلونی را زنان لک و لر و کرد در هنگام مراسم شادی استفاده می‌کنند، اما از دوره قاجار به بعد مردان نیز شروع به استفاده از آن کردند. مردان گُلوَنی را دور «شو کلاو» یا همان کلاه لری مرسوم در منطقه لرستان می‌بستند و به گاه مهمانی یا جنگ، برای تزیین یا نگهدارنده کلاه از آن استفاده می‌کرده‌اند. زنان لک و لر در زمان گذشته کت و گُلوَنی را باهم می‌پوشیدند به‌طوری‌که کت را جدا زیر گُلوَنی می‌بستند تا موهای سر به‌خوبی پوشیده شوند.

ابریشمپارچه هندیخبر طراحی و مدفرهنگ اقوام ایرانیلک