جامه پوش: بدون شک جهانی شدن و داشتن مشتریان بین المللی و یا محبوبیت جهانی، یکی از علایم موفقیت است اما این موضوع الزاماً به داشتن ثروت زیاد مربوط نمی شود. در “مسیر ایرانی”، شما می توانید داستان زندگی برخی افراد موفقی را که از محرومیت آغاز کرده اند و جهانی شده اند، بیابید.
داستان موفقیت عباس برزگر، روستایی ایرانی، “بن کاردول”، کارگر ساده پمپ بنزین و عبدالمحمد شعرانی معلم کوچکترین مدرسه دنیا، نمونه هایی از این دست هستند. اما آنچه کار بیژن پاکزاد را متمایز می سازد، شناخت جایگاه خود در اجتماع و رضایت ندادن به کمتر از آن است.
بیژن پاکزاد کیست؟
زادهٔ ۱۵ فروردین ۱۳۱۹ در تهران – ۲۶ فروردین ۱۳۹۰ بورلی هیلز
درحقیقت تعداد زیادی از مشتریان سالهای بعد بیژن در همان مدرسه سوئیسی شناسایی و شكار شدند. بیژن همانجا دریافت كه سلیقه ی آدم های پولدار چگونه است و به چه شكلی می توان نظر آنها را برای خرید و سفارش اجناس به سوی خود جلب كرد.
بیژن در سن ۱۸ سالگی تصمیم گرفت به ادامه تحصیل در دانشگاه در رشته مهندسی شیمی بپردازد. او پس از پایان این دوره مهندسی، به تحصیل در رشته طراحی لباس در دانشگاه میلز در شهر سنت گال پرداخت و بعد از آن یک گالری در اطراف شهر میلان راه اندازی كرد. تحصیل در رشته بازاریابی آخرین حلقه زنجیر تحصیلات او بود.
«بیژن پاکزاد»، صاحب «برند بیژن» در خانواده‌ای ثروتمند و اهل تجارت به دنیا آمد. پدر و مادرش تاجر بودند و به تحصیلات اهمیت زیادی می‌دادند. به همین دلیل، او تحصیلاتش را در کشور سوئیس و در گران‌ترین مدرسه جهان یعنی (Le Rosey) سپری کرد.
تحصیل در سه رشته متفاوت
بیژن که می‌دانست می‌خواهد همچون پدر و مادرش در مسیر پولسازی قدم بردارد، بعد از تمام کردن تحصیلاتش در رشته شیمی به آمریکا رفت و در رشته طراحی لباس تحصیل کرد. اما این پایان ماجرا نبود!
مدتی بعد او به سراغ رشته بازاریابی رفت و تحصیلات خود را در این زمینه ادامه داد. نکته جالب اینجا است که بیژن پاکزاد می‌توانست خود را از این موضوع‌ها کنار بکشد و افراد حرفه‌ای را برای این کار استخدام کند. اما ترجیح داد که خودش وارد گود شود و با تحصیل در سه رشته متفاوت، دامنه تسلط بر محصولاتش را گسترده‌تر کند.مثلا عطرهای این برند را در نظر بگیرید.
فرمولاسیون این عطرها توسط بیژن پاکزاد انجام شد، جعبه‌های محصول را خودش طراحی کرد و بازاریابی قدرتمندی هم برای آنها ترتیب داد. بدون تردید، این اقدام باعث شد که برند بیژن در صنعت عطرسازی به موفقیت برسد و حتی از لباس‌های این برند هم پیشی بگیرد.
وقتی پای پلنگ صورتی تهرانی به بورلی هیلز باز می شود
بعد از آنکه بیژن، تحصیلاتش را تمام کرد، به تهران بازگشت و اولین بوتیک خود را افتتاح کرد. این بوتیک که «پلنگ صورتی» نام داشت با لباس‌های دوخته شده توسط بهترین خیاط‌های ایتالیا پر شده بود. او استعداد ویژه‌ای در سِت کردن رنگ‌ها و لباس‌های گوناگون داشت.
به همین دلیل، کسانی که یک بار وارد بوتیک او می‌شدند دوباره برای خرید لباس به بیژن مراجعه می‌کردند. یکی از مشتریان بیژن در این باره می‌گوید: «سال‌ها قبل در تهران به بوتیک بیژن رفتم. او نگاهی به من انداخت و بعد از کمی گفتگو، یک دست کت و شلوار را به من پیشنهاد داد. آن زمان با خودم فکر می‌کردم که چرا باید برای یک دست کت و شلوار این‌قدر پول بدهم؟ هنگامی که به خانه برگشتم، مادرم به من گفت: «وقتی از درب خانه بیرون رفتی، قیمتت یک تومان بود، اما حالا که برگشتی، قیمتت ۱۰۰ تومان است!» این تعریف مادرم و تمام کسانی که من را با آن لباس دیدند باعث شد که من بارها و بارها به بوتیک بیژن برگردم، از او خرید کنم و بی چک‌وچانه به سلیقه‌اش احترام بگذارم.»
پاکزاد، مدتی پس از افتتاح دومین شعبه‌اش در تهران به آمریکا مهاجرت کرد. سه سال پس از این ماجرا، مغازه‌ای در شهر «بورلی هیلز» (Beverly Hills) خرید و آن را به شکل یک قصر طراحی کرد. بعد از مدت کوتاهی، کیفیت، خاص بودن و زیبایی محصولاتی که در این بوتیک عرضه می‌شدند، به گوش ثروتمندان آمریکایی، اروپایی و آسیایی رسید و هر کدامشان به مشتری خاص بوتیک تبدیل شدند.
بیژن پاکزاد در مصاحبه‌ای گفته بود: روح تشنه من با تشکری که در نگاه دیگران می‌بینم سیراب می‌شود. این احساس بی‌نظیری است که پادشاه یک کشور دیگر به هنگام خرید لباس‌های ورزشی یا کت و شلوار رسمی‌اش به سلیقه من ایمان پیدا می‌کند. من مانند دکتر برای مشتری‌هایم هستم. در مورد سن، وزن، زندگی خصوصی و علاقه‌مندی‌های آنها اطلاعات زیادی دارم.
ویژگی های شخصیتی و شغلی بیژن پاکزاد
بیژن پاکزاد انسانی بسیار باهوش و فرصت شناس بود. او برای هر کسی که سراغش میرفت عطر خاص با رایحه متفاوت تولید میکرد. عطرهای بیژن، هم به دلیل رایحه شرقی شان و هم بسته بندی های متفاوتشان از شهرتی جهانی برخوردار هستند.
او در صنایع دیگر هم فعالیت داشت؛ صنایعی مانند اسلحه سازی و اتومبیل. کلت کمری با قاب چرمی تولید کرده بود که پادشاه عربستان 6 عدد از آن را خرید. همچنین تخته نردهایی از جنس سگ مرمر اعلا به سلطان برونئی فروخت. او یک بار یک نوار الماس نشان به قیمت ۲۰ میلیون دلار براى کار گذاشتن در میان موهاى خانم “درک” بازیگر و مدل معروف آمریکایى براى حضور در یک کمپین تبلیغاتى عطر را طراحى کرد. سال 1389، رولز رویس از همکارى Bijan در طراحى یک خودروى کوپه به تعداد محدود به قیمت یک میلیون دلار خبر داد.
داستان موفقیت بیژن در صنعت عطرسازی
تحصیل بیژن در رشته شیمی به او این امکان را داد تا به رویای همیشگی خود، یعنی عطرسازی روی بیاورد. البته پرداختن به این رویای قدیمی، همزمان با افتتاح بوتیک بیژن نبود. پاکزاد، پنج سال پس از معرفی برند خود در صنعت پوشاک آقایان به سراغ تولید عطرهای زنانه و مردانه رفت. بیژن در فرمولاسیون این عطرها از مواد خاصی استفاده میکرد تا رایحه‌ای تازه و ناب را ارائه دهد.
بالاخره اولین عطر مردانه برند بیژن در سال ۱۹۸۱، با بطری‌هایی مخصوص که در یک کارخانه فرانسوی ساخته شده بودند و با بسته‌بندی طراحی شده توسط خودش، روانه بازار شدند. خیلی طول نکشید که درآمد بیژن از فروش عطرهایش از لباس و اتومبیل هم پیشی گرفت. نکته جالب در مورد عطرهای بیژن این است که آنها با قیمتی تقریبا مناسب عرضه می‌شوند. چون پاکزاد می‌خواست قشرهای مختلف بتوانند از ۱۴ رایحه‌ای که او ساخته بود، استفاده کنند.
نیم نگاهی به افتخارات برند بیژن
برند بیژن به علت خلاقیت‌های صاحبش یعنی بیژن پاکزاد، صاحب جایزه‌های گوناگونی شد. در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
- جایزه FIFI برای موفق‌ترین عطر مردانه در سال ۱۹۸۸
- جایزه FIFI برای بهترین بسته‌بندی عطر زنانه ۱۹۸۸
- جایزه FIFI برای بهترین کمپین تبلیغاتی ۱۹۹۷
- جایزه Ig نوبل شیمی ۱۹۹۵
- جایزه افسانه هنر و طراحی اوتیس ۲۰۱۰
- جایزه کارآفرین سال دانشگاه آکسفورد ۲۰۱۱
بیژن پاکزاد، عاشق کارهای یک نقاش به نام «فرناندو بوترو» (Fernando Botero) بود و کارهای او را در بوتیک و منزلش نگه می‌داشت.
برند بیژن به استفاده از رنگ‌های خاص مشهور است. به ویژه یک طیف خاص از رنگ زرد که به «زرد بیژن» (Yellow Bijan) شهرت پیدا کرده است.
شیوه نمایش سِت‌های لباس در بوتیک بیژن بسیار متفاوت از سایر بوتیک‌ها است. به قول «نیکلاس بیژن» – تنها پسر بیژن پاکزاد – ما کارهایمان را مثل یک تابلوی نقاشی در نظر می‌گیریم. به این ترتیب، هر سِت، یک تصویر ناب است که در هیچ کجای دنیا نمی‌توانید مشابه آن را پیدا کنید.
در بوتیک بیژن، کلکسیونی از تصاویر مشتریان معروفشان وجود دارد. بیژن پاکزاد در کنار افرادی مانند «جرج بوش»، «آرنولد شوارتزنگر»، «رونالد ریگان»، «باراک اوباما»، «آنتونی هاپکینز»، «مایکل جردن»، «ولادیمیر پوتین»، «جان کری»، «تونی بلر»، «شهرام ناظری» و … عکس یادگاری گرفته است.
بیژن پاکزاد در اتومبیل‌های شخصی‌اش، همیشه یک طرح بته جقه را در کنار نام برندش با جزئیات فراوان و به صورت دست دوز قرار می‌داد. او اعتقاد داشت که این کار باعث می‌شود آن اتومبیل خارجی، حس و حال ایرانی بودن پیدا کند.
لباس‌های برند بیژن در ایتالیا تولید می‌شوند. اما با این وجود، بیژن چند خیاط ماهر را در بوتیکش داشت تا تغییرات مورد نیاز را روی لباس‌ها اجرا کند.زمانی که بیژن در ایران بود، پارچه‌های ایرانی را به ایتالیا می‌فرستاد تا طبق طرح مورد نظرش دوخته شوند.
بیژن پاکزاد برای ۳۶ رئیس جمهور لباس طراحی کرد.مشتریان این برند از مرز ۴۰ هزار نفر عبور می‌کنند و بیشتر آنها مردان قدرتمندی در جهان هستند. بیژن پاکزاد با کمک سرمایه‌گذاری به نام «داریوش محبوبی» که صاحب نیمی از خیابان «رودیو درایو» است، کار خود را شروع کرد.هشتم ماه می، به عنوان «روز بیژن» در شهر بورلی هیلز نام‌گذاری شده است.
نیکلاس پاکزاد پسر بیژن می‌گوید: پدرم بسیار سخت کار میکرد، شخصیتی کاریزماتیک داشت و او را به عنوان یک انسان کمال‌گرا می‌شناختند. او به جزئیات اهمیت بسیار زیادی می‌داد و همیشه در جستجوی کیفیت به جای کمیت بود.
دلایل رشد برند بیژن
هر برندی، چه بزرگ و چه کوچک، با دنبال کردن چند اصل ساده به موفقیت می‌رسد. مفاهیمی که آنها را می‌خوانیم چیزهای تازه‌ای نیستند. در حقیقت، نکته مهم، شیوه اجرای این اصول است. در ادامه به چند دلیل مهمی که باعث موفقیت برند بیژن شدند می‌پردازیم.
ضرب‌المثل معروفی در دنیای تجارت وجود دارد که می‌گوید: «محصولی که برای همه باشد برای هیچ‌کس نیست.» به همین دلیل، موفقیت‌های بزرگ و ماندگار، نصیب برندهایی می‌شوند که بازار مشخصی را انتخاب می‌کنند و تمرکز خود را روی تولید برای آن بازار اختصاص می‌دهند. برند بیژن نیز با تمرکز روی قشر بسیار مرفه جهان، بازار خاصی برای خود پیدا کرد و در آن به موفقیت رسید.
مشتری مداری قدرتمند
یکی از دلایل وفاداری مشتریان به این برند، شیوه برخورد بیژن با مشتریانش بود. او فروش خود را به صورت اختصاصی انجام می‌داد. یعنی هر مشتری او یک روز قبل از آمدن به بوتیک وقت می‌گرفت. بیژن در روز خرید، بعد از گپ‌و‌گفت و آشنا شدن با علایق مشتری، لباس‌های مناسب را به او پیشنهاد می‌داد. بسیاری از مشتریان او بعد از یک بار خرید به دوستان بیژن تبدیل می‌شدند.
استفاده از تبلیغات دهان به دهان
بیژن پاکزاد در طول دوران تحصیلش در مدرسه سوئیسی (Institut Le Rosey) در کنار فرزندان اشراف، شاهزادگان و ثروتمندان جهان بزرگ شد. این ماجرا باعث شد که او دوستان زیادی در قشر مرفه جهان پیدا کند. بعدها وقتی بیژن، بوتیک خود را در بورلی هیلز افتتاح کرد، با کمک همین دوستان توانست با سایر ثروتمندان و افراد با نفوذ آشنا شود و آنها را به مشتریان خود تبدیل کند.
حرکت بالای فراز و فرود بازارهای جهانی
با وجود آنکه بازارهای جهانی در طول سالهای فعالیت برند بیژن دستخوش تغییرات و حتی سقوط شدند اما این برند، هیچ آسیبی از این ماجراها ندید. شاید بتوان یکی از بزرگ‌ترین علت‌های این ماجرا را کار برای قشر بسیار مرفه، یعنی کسانی که، بالاتر از بازارها فعالیت می‌کنند، در نظر گرفت.
استفاده از داستان‌سازی برای گسترش مشتریان جهانی
با وجود آنکه برند بیژن در شمار محصولات فوق لاکچری به شمار می‌روند و مشتریان آن افراد خاصی از جامعه هستند اما با این حال، این برند از فرصت تبلیغات تلویزیونی و تحریک سایر مردم برای خرید محصولاتش غافل نمیشود. رویکرد این برند در تبلیغات تلویزیونی نمایش یک زندگی رویایی و انسانی موفق است. علت استفاده از این آیتم، به یک باور خاص میان آمریکایی‌ها بازمی‌گردد. آنها معتقد هستند که لباس، شخصیت و موقعیت اجتماعی آنها را به دیگران نشان می‌دهد. به همین دلیل، حتی در دوران رکود اقتصاد آمریکا، افرادی که از مشتریان برند بیژن بودند، برای حفظ ظاهر خود، باز هم از این برند خرید می‌کردند. چون پوشیدن این برند فوق لاکچری به دیگران ثابت میکرد که آنها هنوز هم ثروتمند هستند و از طوفان ایجاد شده در امان مانده‌اند.
طراحی اختصاصی
روند کار بیژن پاکزاد به این صورت بود که طراحی هر لباس را با توجه به شخصیت و موقعیت اجتماعی مشتریانش انجام می‌داد. به همین دلیل، مشتریان او احساس می‌کردند صاحب لباسی خاص شده‌اند که در هیچ کجای دنیا نمونه‌ای از آن پیدا نمیشود. گذشته از این‌ها، مواد خام استفاده شده در لباس‌های آن برند، بسیار خاص و حتی گاهی کمیاب هستند. مثلا در این بوتیک، پالتوهایی از پوست شیر، کیف‌های مسافرتی از پوست کروکودیل و دکمه‌های سر دست از جنس نقره و طلا با نگین‌های الماس پیدا می‌شوند.