جامه پوش: ایران و روسیه با آنکه به ظاهر از کمترین اشتراکات جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی برخوردارند اما تجربه نشان داده از آنجا که بخشی از روابط فرهنگی در گرو روابط سیاسی در سطوح بینالمللی رقم میخورد، در سالهای اخیر بهویژه تا پیش از شیوع ویروس کرونا روابط میان این دو کشور در بخشهای گوناگون قابلملاحظه بوده است.
بهطوریکه برای مثال، محافل هنری و سینمایی روسیه به همکاری با سینمای ایران اهمیت و علاقه زیادی نشان داده و متقابلاً به لحاظ پیشرفتهای جدی روسیه طی دوره اخیر در صنعت سینما، همکاری دو کشور به لحاظ توسعه فناورانه در صنعت سینمای ایران میتوانست حائز اهمیت باشد.
یا در مثالی دیگر، ازآنجاکه میان زبانهای فارسی و روسی اشتراکاتی وجود دارد، این اشتراکات باعث علاقهمندی جوانان در دو کشور به یادگیری زبانهای یکدیگر شده است و سبب نهادینه ساختن روند مبادله کتب و آثار نویسندگان و زمینهسازی برای ترجمه آثار مؤثر شده که همین این امر در رشد و توسعه مناسبات فرهنگی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.
مشابه همین جریان در صنعت پوشاک و مد صدق میکند، جایی که طی سالهای اخیر معدود فعالان ایرانی در این بخش، فضا، بستر و بازار مناسبی را در کشور روسیه یافتند و تلاش کردند روابط میان دو کشور را در این بخش تعمیق بخشند.
طی روزهای اخیر و با سفر علیاصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی مقرر شده موافقتنامه لغو ویزای گروهی بین ایران و روسیه به امضا رسد و به دعوت آژانس فدرال گردشگری روسیه، تفاهمنامه لغو روادید گروهی گردشگری بین دو کشور ایران و روسیه به امضا رسد.
ماجرا ازاینقرار است که پیشنهاد برقراری مقررات لغو روادید گروهی بین ایران و روسیه از اواخر سال ۱۳۹۴ از سوی وزارت امور خارجه و سفارت کشورمان در مسکو با توجه به تجربه لغو روادید روسیه با چین مطرح و نهایتاً در تاریخ ۸ فروردین ۱۳۹۶ موافقتنامه لغو روادید میان دو کشور به امضای طرفین رسید و اولین نشست کمیته فنی همکاریهای مشترک گردشگری جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه با موضوع بررسی فرایند لغو روادید گروهی گردشگران دو کشور در نوزدهم شهریورماه ۱۳۹۹ برابر با ۹ سپتامبر ۲۰۲۰ برگزار شد.
اکنون جای طرح این پرسش باقی است که با توجه به سبقه همکاریها و مشارکتهای گوناگون میان ایران و روسیه آیا میتوان امیدوار بود فعالیتها در حوزه مد و لباس نیز در پی این تفاهمنامه گسترش یابد.
واقعیت امر آن است که طی سالهای اخیر به دلیل انواع تحریمها، جامعه هنری ازجمله طراحان حوزه مد و لباس در کشور، به فرصت قابلتوجهی برای حضور در عرصههای جهانی دست نیافتند و درعینحال یکی از مهمترین موضوعات موردبحث طی سالهای متمادی یعنی مسئله معرفی تاریخ و فرهنگ حاکم بر لباس اقوام ایرانی، مجالی برای حضور درصحنههای جهانی پیدا نکرد.
نکته دیگر آنکه ایران برای استفاده از این فرصت لغو روادید و جذب گردشگر از کشور همسایهای که با ۱۵۰ میلیون نفر جمعیت، سالیانه ۵۰ میلیون نفر را بهقصد گردشگری روانه کشورهای مختلف میکند و ازنظر میزان خروج گردشگر جزو هشت کشور اول جهان قرار دارد، باید سهم و گروه هدف خود را که گردشگران فرهنگی، تاریخی و طبیعت گردها هستند، شناسایی و برنامهای دقیق در راستای معرفی جاذبههای گردشگری، تاریخی و فرهنگی به این گروه ارائه دهد.
طرح این مسئله در این مجال از دو جنبه حائز اهمیت است؛ یکی لزوم تأکید بیشتر بر توسعه مناسبات بینالمللی در حوزه مد و لباس بهویژه در مسیر تعامل با سایر کشورهای همسایه و دیگر بهرهمندی هر چه بیشتر از فرصتهای جهانی بهمنظور نمایش و معرفی فرهنگ و تاریخ غنی پوشش اقوام ایرانی.