از لباس خفاش شب تا دستمزدی که احسان حدادی پرداخت نکرد

جامه پوش: طراحی لباس برای نمایشی از زندگی خفاش شب حتما یک رویداد جالب برای یک طراح محسوب می شود. طراح لباس این تئاتر از طراحی لباس نمایش غلامرضا لبخندی و همچنین پیشنهاد پروژه طراحی لباس کاروان المپیک ایران سخن گفته است.

زهره کاظمی طراح لباس نمایش «غلامرضا لبخندی» به کارگردانی کهبد تاراج درباره ویژگی‌هایی مد نظر برای طراحی لباس این اثر نمایشی گفت: نمایش «غلامرضا لبخندی» قرار است به محض باز شدن تماشاخانه‌ها ادامه اجرای خود را در تماشاخانه ایرانشهر از سر بگیرد. این اثر نمایشی درباره زندگی غلامرضا خوشرو معروف به «خفاش شب» است و اتفاقی است که زیاد از آن نگذشته و هنوز همه مردم جزئیات واقعه را به خاطر دارند، بنابراین زمانی که متوجه می‌شوند نمایش درباره خفاش شب است ناخودآگاه فلاش بکی در ذهنشان شکل می‌گیرد. از این رو طراحی لباس چنین نمایشی که براساس وقایعی واقعی بنا شده کار سختی بود و از طرف دیگر من نسبت به قربانیان این واقعه نیز احساس مسئولیت می‌کردم چون امکان دارد افرادی که آنها را می‌شناسند و یا حتی خانواده‌هایشان به دیدن این نمایش بنشینند به همین دلیل من وظیفه داشتم در طراحی لباس نمایش معصومیت و ویژگی‌های شخصیتی آنها را به درستی منتقل کنم.

وی ادامه داد: با وجودی که به نظر می‌رسد طراحی لباس چنین نمایش‌هایی آسان است اما این‌طور نیست و کار بسیار پرمسئولیتی است چون ویژگی لباس‌های مردم و مد دهه ۷۰ مشخص است و از طرف دیگر چون شخصیت‌ها از طبقه خاصی بودند باعث می‌شد جزئیات کار طراحی لباس بیشتر مورد توجه قرار گیرد. در طراحی لباس کافی است اندکی در رنگ یا طرح لباس زیاده روی و یا سهل انگاری شود که همین مساله می‌تواند شخصیت نمایش را کاملاً تغییر دهد و قضاوت تماشاگر را نسبت به آن کاراکتر عوض کند.

این طراح لباس درباره طراحی لباس کاراکتر غلامرضا لبخندی توضیح داد: در طراحی لباس خفاش شب دقیقاً لباس زندانی که همان سال بر تن وی بود برایش طراحی شد و در صحنه‌های دیگری هم که در ماشین حضور دارد لباسی برایش طراحی شد که به شخصیتش نزدیک باشد. چنین افرادی معمولاً لباس‌های خنثی و بدون جلب توجه می‌پوشند چون در حاشیه می‌خواهند کارشان را انجام دهند و من نیز سعی کردم روی لباس این شخصیت زیاد مانور ندهم.

وی که طراح لباس‌های ورزشی برای ورزشکاران رشته‌های مختلف نیز بوده است در این زمینه توضیح داد: من تا امروز لباس‌های زیادی را برای ورزشکاران رشته‌های مختلف طراحی کرده‌اند از جمله طراحی چند لباس برای احسان حدادی قهرمان پرتاب دیسک و طراحی لباس برای تیم ملی قایق رانی و دومیدانی را برعهده داشته‌ام. متاسفانه در ایران این معضل وجود دارد که اصلاً مساله طراحی لباس جدی گرفته نمی‌شود و این روزها شاهد هستیم هرکس که از لحاظ مالی تا اندازه‌ای غنی است و کمی هم خوش سلیقه و خلاق در سِت کردن لباس‌هاست، فکر می‌کند می‌تواند طراحی لباس بکند.

این هنرمند یادآور شد: من به‌عنوان طراح لباس قبل از نهایی کردن یک طرح مسایل مختلفی را در نظر می‌گیرم و علاوه‌بر در نظر گرفتن سلیقه فردی که می‌خواهد آن لباس را بر تن کند به خصوصیات اخلاقی و شخصیتی، مکانی که قرار است آن لباس را بپوشد، مفاهیمی که قرار است با این لباس منتقل کند و بسیاری موارد دیگر فکر می‌کنم و بعد از نهایی شدن طرح آن را به افراد متخصص نشان می‌دهم تا ایرادات کارم را برطرف کنم اما در حرفه ما ارتباطات خیلی اهمیت دارد و متاسفانه می‌بینیم به افرادی که تخصص و تجربه ندارند مسئولیت‌هایی سپرده می‌شود، که از عهده‌اش بر نمی‌آیند و در نهایت لباس‌هایی پرانتقاد بیرون می‌آید.

این طراح لباس با گلایه نسبت به اینکه حق و حقوقش در طراحی‌هایی که برای برخی از ورزشکاران انجام داده، نادیده گرفته شده است، گفت: به‌عنوان نمونه من برای آقای حدادی لباس طراحی کردم اما حق و حقوق من را پرداخت نکردند و زمانی هم که به وی اعتراض می‌کنم به من می‌گوید بابت لباسی که من به تن کردم برای تو تبلیغ شده است و معروف شدی پس لازم نیست هزینه‌ای برای آن پرداخت کنم. حتی ۲ عدد از لباس‌هایی را که من برای وی طراحی کردم در رسانه‌ها عنوان کرده که خودم طراحی کرده‌ام و اعتراض من هم راه به جایی نبرده است. من نمی‌دانم چطور یک ورزشکار بدون هیچ دانش و تجربه‌ای طراح لباس می‌شود. حتی قصد داشتند این لباس‌ها را با کمک یک تولیدی به تولید انبوه برسانند که من متوجه شدم و جلوی آن را گرفتم.

کاظمی که پیشنهاد طراحی لباس المپیک نیز به وی شده بود، در پایان در این باره بیان کرد: از طریق یکی از دوستان پیشنهاد طراحی لباس المپیک نیز به من شد اما زمانی که مبلغ مورد نظرم را که البته مبلغ ناچیزی هم بود، مطرح کردم آن را نپذیرفتند. اگر حتی به من می‌گفتند که افتخاری برای ما لباس‌ها را طراحی کن می‌پذیرفتم چون برای من اعتبار و افتخار به همراه دارد اما اگر قرار باشد جایی اسمی از من به عنوان طراح لباس برده نشود چرا نباید حداقل دستمزد طراحی‌ام را دریافت کنم. من ۲۳ سال است که در زمینه طراحی لباس فعالیت می‌کنم و زحمت کشیدم و افراد دیگری هم هستند که سابقه شان از من خیلی بیشتر است اما چرا باید طراحی لباس به این مهمی به افرادی کم تجربه که سابقه‌ای هم در زمینه طراحی لباس‌های ورزشی ندارند، سپرده شود.