جامه پوش: آلوئه ورا (Aloe Vera) در اصل یک گیاه بومی آفریقاست؛ اما در کشورهایی مانند هند، آمریکا، مکزیک و سایر مناطق جهان نیز کشت می شود. در ضمن گیاه آلوئه ورا به دلیل اثرات دارویی به سوسن کویر و گیاه جاودانگی نیز مشهور است. 96% محتوای این گیاه را آب تشکیل می دهد. برگ این گیاه حاوی بیش از 75 ماده معدنی و 200 ترکیب فعال از جمله 20 ماده معدنی، 18 آمینو اسید و 12 نوع ویتامین است.
آلوئه ورا یک عنصر بسیار مفید طبیعی است که از زمان های بسیار قدیم در موارد مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است. گیاه آلوئه باربادنسیس میلر (Aloe Barbadensis Miller) یا آلوئه ورا به دلیل خواص داروئی که دارد، برای انسان بسیار مفید است. امروزه با توجه به فوائد زیاد آلوئه ورا از آن در صنایع نساجی نیز استفاده می شود.
آلوئه ورا در صنعت نساجی
استفاده از روش های مبتنی بر آلوئه ورا در بخش نساجی بسیار مفید فایده است. فناوری ریز پوشینه سازی با افزودن گیاه آلوئه ورا به پارچه ها، باعث خلق فرصت های بی پایانی در بخش نساجی شده است. این فناوری، محتوای گیاه آلوئه ورا را در ریز کپسول های (میکرو کپسول ها) هوابندی شده و ضد آب قرار می دهد.
این ریز کپسول ها، محفظه هایی مینیاتوری (بسیار ریز) هستند که با یک روکش محافظ پلیمری یا یک پوسته ملامینی تولید می شوند. این پوسته ها می توانند تا زمانیکه محفظه این کپسول ها آزاد نشده، از محتوای درون آنها در برابر تبخیر و آلودگی محافظت کنند. این کپسول ها در هنگام تولید پارچه با الیاف متشکله پارچه پیوند می خورند.
در هنگام لمس یا مالش پارچه این کپسول ها باز می شوند. زمانیکه این پارچه ها دوخته می شوند، این کپسول ها به عنوان بخشی از لباس باقی می مانند. در هنگام پوشیدن لباس، آلوئه ورای موجود در پارچه لباس به صورت مرتب پوست شخص را لمس می کند. این آلوئه ورا تا دمای ۱۳۰ درجه سانتیگراد را تحمل می نماید.
لباس های غنی شده با آلوئه ورا هنوز در مراحل آغازین توسعه قرار دارند. هنوز درباره کاربردهای نساجی این گیاه شگفت انگیز دارویی، اطلاعات زیادی در دسترس نیست. آزمایشات پوستی درباره کاربردهای این الیاف در صنعت نساجی توسط یک دانشگاه تحقیقاتی در آلمان انجام شده است. یک مرکز تحقیقات نساجی در کرفلد (Krefeld) آلمان توانسته است تا با موفقیت از این ماده بر روی سطوح مواد استفاده کند. در حال حاضر این لباس ها در بارسلون اسپانیا تولید می شوند.
روند استفاده از آلوئه ورا
در مطالعه حاضر، پارچه پنبه ای با عصاره آلوئه ورا در غلظت های مختلف عمل آوری می شود. یک روش جدید برای تولید منسوجات ضد میکروبی عبارتست از ادغام ماده فعال عصاره ژل آلوئه ورا با پارچه. در این روش ابتدا عصاره های این گیاه با استفاده از آزمایشات ضد میکروبی کیفی از نظر وجود عناصر اصلی فعال، غربال می شوند، سپس این عصاره ها در قالب یک حمام رنگ (رمق کشی) ساده بر روی پارچه اعمال می گردند.
در مرحله بعد، نمونه های پارچه پرداخت شده با استفاده از روش آگار دیفیوژن (AATCC) از نظر وجود مواد فعال مورد آزمایش قرار می گیرند.
بسیاری از مراکز تحقیقاتی قبلاً سعی کرده اند تا از این روش در منسوجات استفاده کنند؛ روند کار آنها بسیار جالب بوده است، چرا که کار کردن با آلوئه ورا بسیار آسان است. اما هنوز در بنگلادش از این روش ها استفاده نشده است؛ بنابراین می توان روش استفاده از آلوئه ورا در منسوجات را فرا گرفت و از آن به مثابه اهرمی برای پیشرفت استفاده نمود.
به کارگیری این روند در برخی موسسات تحقیقاتی
احتمالاً روشی که در ساخت ریز کپسول روغن های پایه مورد استفاده قرار می گیرد، روش چگالش است. در این حالت از نشاسته به عنوان یک پلیمر حائل استفاده می گردد. مراکز کریشنام (Krishnan)، بوساله (Bhosale) و سینگال (Singhal) در سال 2005، مخلوط نشاسته ذرت اصلاح شده دوتایی و سه تایی را با سوکسینیک، صمغ عربی و مالتودکسترین پیوند دادند و از ماده حاصله برای کپسوله کردن روغن هل استفاده کردند.
مطالعه آنها نشان داد که مخلوط صمغ عربی، مالتودکسترین و نشاسته اصلاح شده به خوبی از روغن محافظت می کند. چاتوپادیایا (Chattopadhyaya)، سینگال و کولکورانی (Kulkarni) در سال 1998 از اکسید ذرت و نشاسته گل همیشه بهار برای کپسوله کردن وانیل استفاده کردند، و این مواد را جایگزین صمغ عربی و آمیوگام (amiogum) 688 نمودند.
نتایج نشان دهنده اختلاف بسیار کمی بین عوامل کپسوله کردن از نظر میزان رایحه ماده کپسوله شده بود؛ با این حال نشاسته های اکسید شده، رطوبت پذیری کمتری را در طی فرآیند خشک کردن پاششی از خود نشان دادند. ریز کپسول ها به خوبی از عناصر اصلی فعال مواد (درون کپسول) محافظت می کنند، در ضمن تضمین می نمایند که آزاد شدن این مواد از داخل کپسول ها کاملاً کنترل شده باشد؛ از این رو استفاده از آنها در ساخت مواد اولیه نساجی بسیار رایج شده است.
به همین دلیل، هدف این مقاله عملیاتی کردن ساخت ریز کپسول های آلوئه ورا با نشاسته ذرت و استفاده از این ریز کپسول ها بر روی باندهای زخم بندی بی بافتی است که از آنها در درمان سوختگی پوست استفاده می شود. پس آلوئه ورا را با استفاده از نشاسته ذرت به شکل ریز کپسول در بیاورید و آنها را بر روی باندهای زخم بندی بی بافتی که از آنها در درمان سوختگی پوست استفاده می شود، بمالید.
بیشتر بخوانید:
مراحل و عناصر لازم برای استفاده از روش جدید در تولید منسوجات
مواد اولیه
نشاسته ذرت (سیگما-آلدریخ = Sigma-Aldrich، آلمان) به عنوان ماده فعال کپسوله کردن و آلوئه ورا (براسکیوم = Brasquim، برزیل) به عنوان ماده اصلی فعال مورد استفاده قرار گرفتند. برای تشکیل کوآسراو از یک همزن مکانیکی استفاده گردیده است. عوامل تحلیلی مورد استفاده برای اصلاح pH عبارت بودند از اسید استیک (AcOH) 10% و سدیم هیدروکسید (NaOH) 1 mol/L. برای سفت شدن جداره ریز کپسول ها از گلوتارآلدئید (C5H8O2) 10% استفاده شده است.
تهیه ریز کپسول ها با روغن پایه آلوئه ورا
رنجبر، مرادیان و جان نثاری در سال ۲۰۱۷، ریز کپسول های آلوئه ورا را با استفاده از روش انعقادی ساده در یک محیط آبی تهیه کردند و آن را براساس اهداف این کار منطبق نمودند. این روش در شکل زیر به صورت شماتیک نشان داده شده است.
عملیات پاشیدگی با قرار دادن ۱۰ گرم نشاسته در ۱۰۰ میلی لیتر آب دیونیزه با دمای ۴۶ درجه سانتیگراد که به صورت مداوم با سرعت ۵۰۰ دور در دقیقه به مدت ۱۰ دقیقه همزده شد، انجام گردیده است. بعد از اینکه این امولوسیون آماده شد، ۲ گرم روغن آلوئه ورا به آن اضافه گردید و با سرعت ثابت ۵۰۰ دور در دقیقه به مدت ۱۰ دقیقه هم زده شد.
سپس به ترتیب مراحل زیر انجام گرفت: به منظور تنظیم pH محلول در دامنه 4.0 ± 0.1، اسید استیک 10% (AcOH) با pH دیجیتالی به محلول اضافه شد. پس از آن سیستم در حالیکه به صورت مداوم هم زده می شد در یک حمام یخی غوطه ور گردید تا آهسته دمای آن پایین بیاید و به دمای 10 ± 2 سانتیگراد برسد. پس از 1 ساعت هم زدن، دما روی 25 درجه سانتیگراد (دمای اتاق) تنظیم شد، و با استفاده از تیتراسیون هیدروکسید سدیم (NaOH) (1 mol/L)، pH تنظیم گردید و به محدوده 8.5 تا 9 رسید. پس از آن، 25 میلی لیتر فرمالدئید (CH2O) 10% در حالیکه محلول به مدت 12 ساعت به طور مستمر هم زده می شد، به آن اضافه گردید. پس از طی این مراحل ریز کپسول ها آماده شدند.
ارزیابی مورفولوژیکی
مورفولوژی ریز کپسول ها با استفاده از میکروسکوپ الکترونیکی روبشی (SEM) مدل JEOL-JSM 5610 مورد بررسی قرار گرفت. میکروکپسول ها و کمپلکس ها با یا بدون اعمال آنها بر پارچه اسکن شدند. از میکروسکوپ نوری برای بررسی مواردی مثل منظم بودن و هندسه ریز کپسول ها و کمپلکس ها، تائید همگنی محلول ها و منظم بودن جداره ریز کپسول ها استفاده گردید. برای دستیابی به این اهداف از تجهیزات BX43-OLYMPUS کمک گرفته شد. سفارش بزرگنمایی نیز 500 بود.
تجزیه و تحلیل توزین حرارتی
برای ارزیابی ثبات حرارتی و خواص پلیمرها از روش تجزیه و تحلیل توزین حرارتی استفاده گردید. تجهیزات مورد استفاده برای این روش عبارتند از: توزین سنج حرارتی Metler، نرم افزار Software STAR (نسخه SW 9.01) با سرعت گرمایش 10 درجه سانتیگراد بر دقیقه در محدوده دمایی 300 تا 600 درجه سانتیگراد در جو نیتروژن.
بنابراین استفاده از آلوئه ورا در بخش نساجی با انجام مراحل فوق و استفاده از عناصر فوق الذکر، مورد تائید است. حال به این نتیجه رسیدیم که استفاده از این روش جدید، چه فوائدی برای ما دارد؟ ما انسان هستیم و سعی می کنیم از مزایایی که به نفعمان است، آگاهی داشته باشیم.
اهمیت استفاده از آلوئه ورا در منسوجات
مزیت اصلی پارچه میکرو الیاف آلوئه ورا (Aloe Vera Microfiber Fabric-Fabric ™) پرداخت لمسی آن با آلوئه ورا است؛ چگالش آلوئه ورا در پارچه برای بدن، به ویژه برای پوست انسان بسیار مغذی است.
این نوع پارچه ها رطوبت و سرمای خارجی را دفع می کنند و انبوه منافذ این پارچه ها، باعث تبخیر آسان عرق بدن شخص می شود.
این پارچه ها در طول شب های گرم، خنک می مانند و اگر سردتان شد، بلعکس عمل می کنند و شما را گرم نگه می دارند. این پارچه ها خاصیت ضد باکتری و ضد حساسیت عالی دارند.
پارچه میکرو الیاف (ALOE VERA-Fabric ™) به پرداختی نهایی مجهز شده است که باعث شده این پارچه دارای ویژگی های استثنایی باشد. این پارچه حاوی ۳% عصاره گیاه دارویی آلوئه وراست. عصاره آلوئه ورا به عنوان یک پالاینده (تصفیه کننده) و بی حس کننده طبیعی عمل می کند. این عصاره درد عضلات بدن، مفاصل و غیره را تسکین می دهد. عصاره آلوئه ورا زمانیکه در غلظت های بالا و به مدت چندین ساعت در تماس مستقیم با باکتری ها قرار می گیرد، به عنوان یک ضد باکتری عمل می کند.
ریز کپسول روغن های پایه و به کارگیری آنها در محصولات نساجی باعث می شود تا ویژگی های مختلف شان در لایه های گوناگون پارچه تجمیع پیدا کند و این سبب میگردد تا خواص ضد میکروبی، اثرات آرایشی، خاصیت محافظتی در برابر اشعه ماوراء بنفش و خواص دارویی آنها به کل پارچه منتقل شود. روش انعقاد روش بسیار خوبی برای ساخت ریز کپسول ها با استفاده از نشاسته است.
جهان روز به روز در حال پیشرفت است و همیشه سعی دارد تا روش های جدیدی را به زندگی ما وارد کند. نساجی بخش مهمی از زندگی ما محسوب می شود و استفاده از آلوئه ورا در بخش نساجی یکی از بروزترین فناوری ها به حساب می آید. مایه فخر و مباهات است که این فناوری قبلاً عرضه شده است، اما این روش باید در همه کشورها با حداکثر سرعت ممکن اجرایی شود.
استفاده از آلوئه ورا در صنعت نساجی و پوشاک جهان قطعاً بسیار مفید خواهد بود. در ضمن انتظار می رود روند استفاده از آلوئه ورا به منظور راحتی کار، اصلاح شود و در مقایسه با شرایط فعلی در وضعیت بهتری قرار گیرد.
منبع: TextileToday