مواد اولیه در ترکیه ۳۰ درصد ارزان‌تر از ایران است
جامه پوش: نایب رییس اتحادیه تولیدکنندگان پوشاک تهران اظهار داشت: شاهد این هستیم که تجار کشورهای دیگر وارد کشور می‌شوند و محصولات مختلف از جمله پوشاک و فرش ماشینی را به صورت ریالی خریداری کرده و به دیگر کشورها می‌برند، بسیاری از این موارد حتی ثبت هم نمی‌شود.
مجید افتخاری در نشست خبری امروز اتحادیه تولیدکنندگان پوشاک تهران اظهار داشت: برای موفق شدن در تولید نیاز به مزیت‌هایی مانند تکنولوژی، مواد اولیه، نیروی انسانی، حامل‌های انرژی و … وجود دارد. مثلا قطعی بدون برنامه طولانی و مدت برق کمر تولید را می‌شکند، تولیدکننده نمی‌داند چه مدت زمانی برق ندارد. در چنین وضعیتی جهش تولید رخ نمی‌دهد و این موضوع یک چالش در صنعت است که نه تنها باعث کم شدن ساعات کاری بلکه باعث کاهش راندمان نیز می‌شود. در ماه گذشته بسیاری از واحدهای صنعتی پنج تا شش روز مشکل برق داشتند.
وی افزود: از سال قبل می‌دانستیم که در موضوع برق به میزان 500 هزار مگاوات مشکل داریم ولی وقتی در مورد آن فکری نکردیم به همین جا هم باید می‌رسیدیم، کدام کشور پیشرو در حوزه پوشاک مشکل برق دارد؟ اگر حتی برای خاموشی‌ها هم مدیریت صحیحی وجود داشت امکان برنامه‌ریزی بود. بسیاری از این مشکلات با تعامل قابل حل است اما متاسفانه صنعت تبدیل به آتش نشانی شده که هر روز باید یک آتش را خاموش کند.
افتخاری در ادامه تصریح کرد: قطعی برق، قاچاق، گسترش بی‌رویه مناطق آزاد و … همه مشکلاتی هستند که صنعت پوشاک امروز با آن مواجه است. بخش عمده‌ای از بازار خود را در اختیار کشورهایی قرار داده‌ایم که ما را در کشورشان راه نمی‌دهند و حتی نمی‌توانیم در کشور آنها ال سی باز کنیم. بانک‌ها نیز مشکلات دیگری ایجاد می‌کنند، به نظر می‌رسد این دولت اعتقادی به تولید ندارد.
عضو هیات مدیره اتحادیه تولیدکنندگان پوشاک تهران خاطرنشان ساخت: پنج سال پیش رییس جمهور شهر پوشاک را کلنگ‌زنی کرد، شهر پوشاک منطقه ویژه مخصوص پوشاک بود که مسئولیت آن به شهرک‌های صنعتی سپرده شده بود اما تاکنون این پروژه پیش نرفته است. در کرونا نیز بخش خصوصی کار خود را رها کرد و به مشکلات پیش آمده مانند تامین ماسک، لباس بیمارستان و … پرداخت ولی در مقابل جنس درجه دو و سه از چین وارد کردند و همه این شبکه را از بین بردند. موانع تولید هر روز رو به افزایش است اگر حمایتی هم وجود د اشته، ناخواسته و به خاطر شرایط حاصل از تحریم‌ها بوده است.
وی اضافه کرد: هیچ تشکلی با واردات رسمی مشکل ندارد تنها خواسته ما این است که در عرضه رقابت شفاف باشد حتی زمانی کمه واردات پوشاک به کشور آزاد بود تنها یک تا دو درصد از پوشاک‌های وارداتی به کشور به صورت رسمی وارد می‌شدند. قاچاق می‌تواند به علت سهولت در حمل، اختلاف قیمت یا دیگر عوامل باشد اما باید در مورد آن فکری شود. آقای ربیعی میزان قاچاق در پوشاک را در جلسه‌ای که با رهبر داشتند هشت میلیارد دلار اعلام کردند اما شخص دیگری از دولت این رقم را یک میلیارد دلار اعلام کرد یعنی اجماعی حتی روی این اعداد وجود ندارد علت این امر آن است که آماری ندارند.
افتخاری با اشاره به مشکل مواد اولیه در این صنعت بیان کرد: وزارت صمت محدودیت‌های غیرکارشناسانه‌ای برای مواد اولیه اعمال کرد که باعث شد حتی مواد اولیه ایرانی هم 30 تا 40 درصد گران شوند. از طرف دیگر با شروع کرونا در سطح جهانی کالاهایی که روی دست کشورهایی مانند چین و بنگلادش بود، آماده عرضه شدند اینها شرایط را برای تولید در کشور مشکل می‌کنند.
وی با انتقاد از عدم وجود مبنای دقیق برای محاسبه قاچاق گفت: اگر شکاف عرضه و تقاضا را مبنای محاسبه قاچاق قرار دهیم لاجرم باید آمار دقیقی از عرضه و تقاضا وجود داشته باشد اما چنین آماری وجود ندارد حتی دیده می‌شود که برای اندازه‌گیری لباس بر مبنای تن آمار می‌دهند که این امر در حوزه پوشاک معمول نیست.
افتخاری با اشاره به آمار اعلام شده از طرف ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مبنی بر کاهش میزان قاچاق از 1.8 میلیارد به 600 میلیون دلار گفت: حجم بازار شامل تولید و واردات است که واردات نیز به دو بخش رسمی و قاچاق تقسیم می‌شود، واردات رسمی امروزه ممنوع است و آنچه می‌ماند تولید و قاچاق است. اگر واقعا میزان قاچاق به یک سوم کاهش پیدا کرده است باید تغییری در اشتغال دیده می‌شد، این تغییر کجا است؟ آقای مویدی خود غیرعلمی صحبت می‌کنند برای مثال می‌گویند ببینید پوشاک‌های خیابان جردن چگونه است در حالی که خیابان جردن 20 سال پیش بورس پوشاک بود و امروز کل واحدهای فروش پوشاک در این خیابان به قدر یک طبقه یک مال نیز نیست. اگر قاچاق یک سوم شده چرا آن را در اشتغال نمی‌بینیم هر کسی که در مقابل این صحبت‌ها می‌ایستد، می‌گویند اینها کارشناس نیستند و برخی به جای برداشتن مانع‌ها آن را پنهان کردند. واقعا غیر از اینکه به چند مغازه اخطار دهیم چه کاری کرده‌ایم؟ برآورد من این است که امسال نسبت به چهار سال اخیر با میزان قاچاق بیشتری نیز مواجه باشیم.
وی در ادامه اضافه کرد: با چند نفر تماس می‌گیرند تا ادعاهای خود را ثابت کنند اما این چگونه مبنای تصمیم‌گیری است کجای قانون صنفی به اتحادیه اجازه محاسبه قاچاق و دیگر مسایل مرتبط را داده است؟ هر دو تشکل به ستاد نامه زده‌اند و گفته‌اند حرف‌های آقای مویدی غیرکارشناسی استد. هنوز هم بزرگترین تهدید برای این صنعت قاچاق است و بهتر است دوستان در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در حوزه تخصصی خود بهتر عمل کنند.
افتخاری در پایان تصریح کرد: اشتغال در صنعت پوشاک همه ساله حدود 300 هزار نفر بود و تقریبا همان باقی مانده است مدلی که برای اندازه‌گیری قاچاق در پوشاک دارند همان روش است که در مورد سیگار یا دیگر کالاها پیش می‌گیرن.د در گزارش وزارت هم در مورد تولید، اشتغال، تعداد فعالان، وارد کنندگان و … ابهام وجود دارد تنها چیزی که روی آن اتفاق نظر دارند این است که قاچاق کاهش پیدا کرده است من حاضر هستم در این مورد با آقای مویدی مناظره کنم.
مشکل مواد اولیه داریم/ تجار خارجی در ایران با ریال محصول می‌خرند و می‌برند
مجید نامی نیز در این نشست اظهارداشت: براساس آمار رسمی تولید پوشاک کشور 385 هزار تن در سال و میزان مصرف اعلامی نیز 510 هزار تن است. با توجه به تغییرات نرخ ارز و تغییراتی که در سبد خانوار ایجاد شده میزان گردش مالی صنعت پوشاک حدود شش تا هشت میلیارد دلار است. مصرف سرانه پوشاک در کشور 150 دلار اعلام شده بود اما به نظر ما حدود 100 دلار است که باعث این اختلاف می‌شود. قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده و با توجه به افزایش قیمت‌ها تهیه پوشاک با چالش مواجه است.
وی افزود: از سال 94 یا 95 با هجوم برندهای ترک و با استقرار دولت جدید که تعرفه‌های ترجیحی قرار داده و قراردادی که با ترکیه امضا شد ورود پوشاک ترک به کشور به صورت بی‌رویه افزایش داشت بقیه برندها نیز با توجه به شرایط بازار ایران بدون هیچ کنترلی در بازار ایران فعالیت کردند در سال 94 و 95 ، 95 درصد از پوشاک ورودی به کشور به صورت قاچاق بود.
نامی خاطرنشان کرد: یک دستورالعمل واردات پوشاک با همکاری بخش خصوصی و وزارت صمت ایجاد شد که دو هدف جلوگیری از قاچاق و حمایت از تولید را دنبال می‌کرد موضوع صادرات نیز در این دستورالعمل دیده شده بود. متاسفانه این دستورالعمل با چالش‌های زیادی مواجه بود اما تا سال 98 ادامه پیدا کرد اما بعد از آن صنعت نساجی کشور به صورت مستقیم تحریم شد. برای جلوگیری از خروج ارز، واردات کالاهایی ممنوع شد که یکی از آنها پوشاک بود در نتیجه بسیاری از برندها تمایل پیدا کردند که کار تولید خود را در ایران انجام دهند. با توجه به این محدودیت‌ها تولید پوشاک در کشور رونق گرفت. مشکل بزرگ امروز ما این است که مزیت نسبی که در تولید پوشاک داشتیم در حال از بین رفتن است، کمبود مواد اولیه، نبود ماشین آلات و تحریم از علل مهم این موضوع است.
وی اضافه کرد: مواد اولیه در ترکیه 20 تا 30 درصد از ایران ارزان‌تر است این موضوع می‌تواند باعث افزایش قاچاق شود چراکه آن را مقرون به صرفه می‌کند. با توجه به وضعیت خانوارها که به دنبال قیمت کمتری هستند وقتی قیمت تمام شده کالا افزایش می یابد این مزیت نسبی برای ما از بین می‌رود.
نایب رییس اتحادیه تولیدکنندگان پوشاک تهران با انتقاد از عدم حمایت از این صنعت گفت: صنایعی مانند خودرو به صورت گلخانه‌ای رشد کردند اما صنعت پوشاک با اینکه بسیار قاچاق پذیر است چنین حمایتی را دریافت نکرد. با ممنوعیت واردات و افزایش نرخ ارز سایت‌های بسیاری به وجود آمدند که حتی به صورت شخصی کالاهای خارجی قاچاق می‌فروشند به راحتی در کشورهای همسایه به صورت آنلاین سفارش داده و به کشور می‌آورند. با این همه باید تاکید کرد که تولیدکنندگان از واردات ناراحت نبودند بلکه در برهه‌هایی حتی به افزایش کیفیت برندهای داخلی کمک کرده است اما رقابت در عرضه باید شفاف باشد.
وی افزود: از سال 95 به موازات ساماندهی واردات پوشاک سند استراتژی برنامه راهبردی صنعت پوشاک نیز نوشته شود اما در ابلاغ به مشکل برخوردیم سال گذشته وزارت صمت پیشگام شد تا در این مورد همکاری کند این صنعت دارای چهار محور شامل شهرک‌های پوشاک در پنج منطقه، توسعه زیرساخت‌های زنجیره ارزش و برندینگ است. اواخر خردادماه این سند توسط وزیر صمت رونمایی شد امیدواریم این مورد از اسنادی نباشد که صرفا برای رزومه در پایان دولت‌ها تهیه می‌شود بلکه اجرایی شود و دولت جدید هم آن را پیگیری کند.
نامی با اشاره به مشکل مواد اولیه گفت: ما در این صنعت به 150 تا 180 هزار تن پنبه نیاز داریم اما 60 تا 70 هزار تن در کشور تولید می‌شود اکلرولیک و چند نوع دیگر از مواد اولیه نیز تماما وارد می‌شود فقط در پلی استر است که از ابتدا تا انتها تولید آن در کشور است ما نیاز به تنوع در مواد اولیه داریم چرا که در صنعت پوشاک محصولات به صورت فصلی هستند و مطابق با مد و ترند پیش می‌روند در غیر این صورت نمی‌توانیم رقابت کنیم. در مورد اجناس تریکو تا 70 یا 80 درصد تولید در کشور انجام می‌شود اما برای محصولات تاروپودی دچار مشکل هستیم.
وی خاطرنشان ساخت: قاچاق پارچه نیز انجام می‌شود و ادامه دارد. گاهی ممکن است کم یا زیاد شود اما وجود دارد در مورد اکسسوری مانند زیپ یا دگمه تولید کشور ما کیفیت کمی دارد و مجبور به استفاده از محصولات وارداتی هستیم.
نامی همچنین بیان کرد: اداراه‌های مالیات تامین اجتماعی بانک و … هیچ یک حاضر نیستند از آنچه به عنوان حقوق خود در نظر گرفته‌اند کمی کوتاه بیایند. دستگاه‌های حاکمیتی باید به وظایف خود عمل کنند، موضوع قاچاق باید از مرزهای ورودی تا عرضه کنترل شود.
وی افزود: بخش دیگر راستی‌آزمایی تولید برندهای ثبت شده در داخل ایران است در فاز سوم تمام کالاها باید شناسه و نشانه داشته باشند محصولات قاچاق در محل‌هایی فروخته می‌شوند که کاملا قابل مشاهده است. ممکن است با وجود سخت‌گیری‌ها در ظاهر کالای ایران قرار داده شود اما گر درخواست شود از انبار کالای قاچاق را خارج کرده و می‌فروشند در فاز چهارم این موضوع باید پیگیری شود. برندهای ایرانی هم باید موضوعات لازم را رعایت کنند تا کالای تقلبی و اصلی تشخیص داده شود. برخی از تولیدکنندگان ایرانی کالای خو را با برندهای خارجی می‌فروشند اگر موضوع شناسه‌ها اجرایی شود شناسایی در این بخش نیز آسان‌تر می‌شود.
نامی با اشاره به توان کم مالی در واحدهای تولیدی گفت: صنعت پوشاک نزدیک به صد در صد خصوصی است بانک‌ها و بهره پولی از موانع بزرگ تولید در کشور هستند. قوانین نیز اجاره رشد به واحدهای صنعتی نمی‌دهند بهره‌مندی این بخش برای تامین مالی بسیار کم است.
وی در پاسخ به سوالی در مورد صادرات در این بخش تصریح کرد: صادرات در سال‌های دور بسیار زیاد بود اما در چند سال اخیر به حدود 50 تا 60 میلیون دلار رسیده است. در سال گذشته این رقم به 113 میلیون دلار افزایش یافت که این موضوع به خاطر افزایش نرخ ارز و مقرون به صرفه بودن کالاهای ایرانی بود. مهمترین مقاصد صادراتی ایرانی کشورهای همسایه از جمله عراق و افغانستان است کشورهای دیگر مانند آسیای میانه و کشورهای عربی نیز از مقاصد صادراتی ایران در این صنعت هستند اما محدودیت‌های بانکی موجود کار را برای صادرات دچار مشکل کردند. شاهد این هستیم که تجار کشورهای دیگر وارد کشور می‌شوند و محصولات مختلف از جمله پوشاک و فرش ماشینی را به صورت ریالی خریداری کرده و به دیگر کشورها می‌برند بسیاری از این موارد حتی ثبت هم نمی‌شود.