تأملی بر جایگاه ارگونومی در مد و لباس
جامه پوش: کاوش در حوزه‌هایی همچون نساجی و پوشاک و پیوند آن با موضوعاتی مانند ارگونومی، مدت‌هاست به یکی از شاخه‌های اصلی مطالعاتی در عرصه جهانی فشن تبدیل‌شده چراکه همزیستی میان محصول و وظایفی که برای آن در نظر گرفته‌شده و همچنین ایجاد تناسب با کاربری که از آن انتظار می‌رود، این روزها برای طیف وسیعی از مخاطبان این صنعت حائز اهمیت است.
در حال حاضر، با توجه به افزایش انتظارات در زمینه کیفیت زندگی شهروندان و همچنین بالا رفتن سطح رضایت و تقاضاهای مرتبط با تحولات تکنولوژیکی، بررسی ظرفیت‌های موجود در دو حوزه پوشاک و نساجی ضروری به نظر می‌رسد.
به طور مثال، قدرت انعطاف‌پذیری صنعت نساجی در سال‌های اخیر، پارادایم تولید را دچار تغییر کرده و میان‌رشته‌ای بودن عرصه مد و لباس، چالش‌ها و فرصت‌های متعددی را در زمینه تحقیق و توسعه به وجود آورده است.
لباس و جنبه‌های ارگونومیک محصولات این صنایع، به‌راحتی فرد و درنتیجه رفاه او کمک می‌کند چراکه یک لباس ارتباط مستقیم با بدن افراد داشته که اتفاقاً به لحاظ آناتومی هم متفاوت هستند. ارگونومی دانشی است که به مطالعه درباره تعامل انسان با عناصر یک سیستم می‌پردازد و ازاین‌رو، با تکیه‌بر اهمیت پوشاک در تأمین حس راحتی و ایمنی برای افراد و کاربردهای متفاوت آن، این علم جایگاه ویژه‌ای در عرصه مد و لباس دارد.
ارگونومی به‌کاررفته در توسعه محصولات حوزه مد و لباس اساساً بر چرایی و نحوه استفاده، ایمنی و راحتی تمرکز دارد و به دنبال مرتفع ساختن نیازها و سطح خواسته‌ها بر اساس آناتومی و آنتروپومتری افراد است.
مطالعه آناتومیک در حوزه محصولات کاربردی پوشاک ازآنجایی‌که تکیه‌گاه این محصولات بر بدن انسان با ساختاری سه‌بعدی است، دانشی را می‌طلبد که خطوط اصلی بدن توسط طراحان لباس شناسایی شود و فرایند تولید یک لباس با مشاهده دقیق و توصیف بدن آغاز شود.
ابعاد آنتروپومتریکی که لازم است در این باب مورد توجه قرار گیرد، مباحث استاتیک مرتبط با ابعاد بدن ساکن، موضوعات دینامیک مرتبط با حرکات اعضای بدن و ابعاد عملکردی که شامل حرکت مشترک سایر قسمت‌های بدن و به دست‌آوردن اندازه‌‌های دقیق است.
امروزه مطالعات ارگونومیک در حوزه عمومی طراحی و تولید لباس برای ارائه ایده، تکامل فرایند تولید محصول و حل پروژه‌های پوشاک کاربردی برای استفاده روزانه درحال‌توسعه هستند حال آنکه در این بین، ارگونومی محصولات پوشاک را می‌توان به‌عنوان مطالعاتی در مورد رابطه انسان با کار، تجهیزات و محیط به‌ویژه کاربرد دانش آناتومی، فیزیولوژی و روانشناسی در حل چالش‌های ناشی از این روابط دانست.
باید پذیرفت در صنایع نساجی و پوشاک، یک محصول تنها یک شی نیست و به‌عنوان مؤید فردیت در گروه‌ها و روابط آن‌ها با محیط است بنابراین میان ارگونومی محصولات پوشاک کاربردی، قابلیت و نحوه استفاده و راحتی آن‌ها رابطه نزدیکی وجود دارد.
کاربردپذیری و اصول ارگونومی با نحوه پوشاندن بدن مرتبط است و در این بین، کاربردپذیری نباید قربانی ظاهر محصول شود و زمانی جذابیت‌های یک لباس به موفقیت محصولات کمک می‌کند که به انتظارات کاربران نیز احترام گذاشته شود.