کسادی بازار در شغلی که محتاجش بودیم
جامه پوش: اما خیلی ها دیگر با اتو های خانگی که قواره های مختلفی هم دارند بساط زیست خشکشویی جماعت را جمع کرده اند و بازار خشکشویی ها رو به کسادی گذاشته و سال به سال از تعدادشان کم می شود. خیلی ها مغازه هایشان را اجاره داده اند و برخی سراغ حرفه دیگری رفته اند. گرانی مواد شوینده و آب و برق از یک سو و استهلاک ماشین های لباسشویی از سوی دیگر هم باعث شده این صنف با مشکلات زیادی مواجه شود.
کاهش 30 درصدی مشتری
حس خوب رد شدن از کنار مغازه خشکشویی، آن صدای بخار و لوله ای که زمستان و تابستان برای کودکان بازیگوش وجد و خنده به همراه داشت حالا دیگر به راحتی یافت نمی شود. تعداد خشکشویی ها کاهش یافته و طبق آمار اتحادیه صنف خشکشویی و لباسشویی تهران، تعداد خشکشویی ها از 3- 4 سال گذشته تا الان حدود 30 درصد کاهش پیدا کرده است. در حال حاضر تهران، شهرری و شمیرانات کمتر از 2 هزار خشکشویی فعال است.
گرانی مواد شوینده
در خشکشویی اسلامی پیرمرد صاحب مغازه، بیش از نیم قرن به این حرفه مشغول است. کنج مغازه کوچک او ماشین لباس شویی بزرگی قرار دارد. اما بر خلاف همیشه که لباس و پرده های زیادی از سقف آویزان بود، فقط یکی دوتا پتو و پرده به چشم می خورد. اسلامی از کسادی بازار گله می کند و اینکه در روز شاید 2- 3 مشتری به مراجعه می کنند. «کاسبی کساد است. گرانی آب و برق از یک طرف، گرانی مواد شوینده هم از سوی دیگر کسب و کار ما را کساد کرده است.
قبلا لباس زیادی برای خشکشویی می آوردند. الان برای ما صرف نمی کند ماشین به این بزرگی را روشن کنیم و فقط چند تکه لباس در آن بیاندازیم. نرخی که اتحادیه مصوب کرده جواب مخارج ما را نمی دهد. بنابراین خیلی وقت ها لباس برای شستشو قبول نمی کنیم.»او در ادامه به موضوع دیگری اشاره می کند: «الان به دلیل مسائل معیشتی مردم کمتر مهمانی می روند. کمتر عروسی می گیرند. خوب وقتی جشنی نباشد که کسی لباس مجلسی خود را برای خشکشویی نمی آورد. تا چند سال پیش هفته ای چندتا لباس عروس برای شستن می آوردند اما حالا هیچ.»
هزینه چند صدمیلیونی برای تعویض دستگاه
معضل دیگر اسلامی فرسوده شدن دستگاه لباس شویی اوست. نیاز به تعمیر دارد. قطعات یدکی بسیار گران است و صرفه اقتصادی ندارد. بنابراین باید دستگاه را عوض کند. خرید دستگاه های بزرگ مبلغی بالغ بر یک میلیارد و چند صد میلیون تومان می خواهد که جور کردن آن برای بیشتر کسبه غیر ممکن است. اسلامی ادامه می دهد: «حالا گیرم این پول را جور کردم و دستگاه مدرن و نو هم خریدم. کجا آن را بگذارم. مغازه من خیلی کوچک است.» گفت و گو با اسلامی حکایت مشت نمونه خروار است. امثال او در این صنف زیادند. کسانی که نه توانایی تعویض وسیله دارند و نه امکانی برای ارتقاء شغلی.
خشکشویی های مدرن
تعدادشان زیاد نیست اما خدمات رسانی متنوعی دارند. خشکشویی های مدرن شهر در کنار شست و شو، کارهایی از قبیل، رنگرزی، رفوگری، لکه گیری، بوگیری، خیاطی، شست و شوی کیف و کفش و … انجام می دهند. در این خشکشویی های مجهز، ماشین لباس شویی های بزرگی به چشم می خورد که با ماده پرکلرواتیلن هر لباس چرکی را جلا می بخشند.
ماده ای بسیار گران قیمت که هر بشکه آن بیش از 48 میلیون تومان خریداری می شود. مشتریان این خشکشویی ها خاص هستند و ترجیح می دهند برای حفظ کیفیت وسایل خود، آنها را به اینجا بیاورند. به گفته کارمند یکی از این خشکشویی ها، قیمت شسشتو با توجه به نوع ماده شوینده تغییر می کند. به طور مثال در خشکشویی معمولی قیمت شستن پیراهن 50 هزار تومان است. اما در مراکز مجهز این نرخ به 150 هزار تومان هم می رسد.
او می گوید: «اغلب مشتری های ما برند پوش هستند و حفظ کیفیت برایشان مهم است. مشتری داشتیم لباسش را برای خشکشویی داده اما نه تنها لکه اش برطرف نشده بلکه به بافت پیراهن هم آسیب رسیده است.» به گفته ابوالفضل رجب زاده رئیس اتحادیه خشکشویی و لباسشویی تهران، تعرفه خشکشویی چند قلم جنس مشخص شده است. او متذکر می شود: «نرخ خشکشویی بعضی از لباس ها و وسایل به صورت آزاد و با توافق خشکشویی ها و مشتری تعیین می شود.» بد نیست بدانیدبه طور مثال شست و شوی کیف و کفش از 200 هزار تومان به بالا و پالتوی جیر از یک میلیون تومان به بالا است.
مراقب خشکشویی های آنلاین باشید!
نکته جالب تر این که در گیرو دار تعطیلی بسیاری از خشکشویی های قدیمی، کم نیستند خشکشویی آنلاینی که با تبلیغ در فضای مجازی جذب مشتری می کنند. البته بعضی از این خشکشویی ها مجوز ندارند و اتحادیه هم اعلام کرده در صورت خراب شدن لباس هیچ گونه اعتراضی را از سوی مشتری قبول نمی کند.
رئیس اتحادیه خشکشویی و لباس شویی تهران در بیانیه ای اعلام کرده است: «افراد قبل از سپردن وسایل خود به دست خشکشویی های آنلاین درباره مجاز بودن آنها تحقیق کنند. بعضی از این خشکشویی ها کارگاه هایی را اجاره کرده و در شرایط غیراستاندارد لباس می شویند.»