نگاهی به بیست و نهمین نمایشگاه ایرانتکس
جامه پوش: نمایشگاه ایرانتکس (IRANTEX) بزرگترین نمایشگاه نساجی در ایران است که در تاریخ ۲۳ تا ۲۶ مهر ۱۴۰۲ برگزار شد. در این نمایشگاه انواع تجهیزات، صنایع و خدمات مربوطه از جمله ماشین آلات نساجی، قطعات، چرخ خیاطی، ماشین‌های گلدوزی و دوخت و برش، انواع منسوجات خانگی شامل پتو، پارچه های رومبلی و پرده ای، روتختی، ملحفه و روبالشی، تشک خواب، حوله، رومیزی، ترمه، لوردراپه، پرده و لوازم و قطعات وابسته، پارچه، پوشاک، انواع نخ، الیاف، رنگ و انواع مواد اولیه صنایع نساجی، انواع نخ و مواد اولیه نساجی، منسوجات خانگی از جمله پتو، پارچه رومبلی و پرده ای، روتختی، سرویس های آشپزخانه، حمام و دستشویی و انواع پارچه جهت تولید پوشاک عرضه و به نمایش گذاشته شد.
در نمایشگاه ۲۰۲۳ بیش از ۲۰۰ شرکت ایرانی و خارجی در ایرانتکس حضور داشتند که ۱۷۰ شرکت ایرانی و مابقی کشورهای چین و ترکیه و هند بودند که در فضایی به مساحت بیش از ۱۸ هزار متر مربع، برگزار شد.
در این نمایشگاه ۱۵ کارگاه علمی و دو همایش تخصصی، با حضور متخصصان و اساتید دانشگاه‌ها به جهت فراهم کردن فرصتی برای تبادل دانش و تجربیات نیز برگزار گردید.
ایرانتکس نمایشگاهی است که در واقع بازتاب صنعت نساجی در ایران است و متاسفانه در طول سالهای گذشته همواره رو به افول بوده و کیفیت آن هر ساله کاهش داشته است.
موانع و مشکلات مانع برگزاری قدرتمند ایرانتکس
ایران از مشکلات شدید اقتصادی و موانع بزرگی مانند تحریم های اقتصادی همه جانبه، عدم امکان نقل و انتقالات بانکی بین المللی، تورم شدید و عدم ثبات سیاسی رنج میبرد. این موضوع به طور مستقیم بر روی تمامی صنایع ایران از جمله نساجی تاثیر مستقیم داشته است. در سالهای گذشته در نمایشگاه ایرانتکس شاهد حضور پررنگ شرکت های ماشین ساز اروپایی بودیم اما سال به سال این حضور کمرنگ تر شد و در سال ۲۰۲۳ تعداد کمی شرکت های بین المللی از طریق نمایندگان خود در ایران حضور دارند.
مشکلات شرکت های خارجی برای حضور در بازار ایران
مهمترین مشکل شرکت های خارجی در ایران عدم انتقال پول از طریق بانک های بین المللی و تحریم هایی است که در مجامع بین المللی بر علیه ایران تصویب شده است و حتی شرکت های غیر اروپایی و آمریکایی نیز راغب با تجارت با ایران با ریسک بالا نیستند. این به این معنی است که حتی در صورت فروش ماشین الات و یا کالاهای نساجی به ایران قادر به دریافت پول از راه های قانونی نیستید.
به عنوان مثال کشور ترکیه که همسایه ایران است و بازار بسیار خوبی در ایران دارد در نمایشگاه ایرانتکس ۲۰۲۳ فقط با حدود ۱۰ شرکت حضور دارد در حالی که پتانسیل های موجود بسیار بالاتر از اینهاست و شرکت های ترکیه ای به دلیل دریافت یارانه قابل توجه نمایشگاهی از دولت در تمام نمایشگاه های نساجی جهان حضور بسیار پررنگی دارند. همین مساله در مورد هند و چین نیز صادق است.
یک تولید کننده پارچه از ترکیه گفت:” ایران بازار بزرگی دارد و محصولات نساجی تولید ترکیه از نخ و پارچه گرفته تا پوشاک نهایی در ایران بازار بسیار محبوبیت دارد اما تجارت با ایران بسیار پر ریسک است و ما مجبوریم پول را به صورت نقدی و اژ طریق مراکز صرافی بین دو کشور و بدون دخالت بانک ها دریافت کنیم. همچنین ایران در سالهای گذشته تعرفه های سنگینی بر روی برخی کالاهای نساجی از جمله نخ قرار داده است که عملا تبادل از طریق گمرک توجیه ندارد و گاها از طرق غیر قانونی توسط قاچاقچیان نخ و پارچه وارد ایران می شود. “
کشورهای اروپایی حضور ندارند اما…
شرکت های اروپایی در بازار ایران عملا حضور پررنگی ندارند اما ورود ماشین آلات به ایران از راه های دیگری انجام می شود. نمایندگان شرکت های اروپایی در ایران با ایجاد دفاتر واسط و یا همکاری با آژانس های واسطه در کشورهای دیگر مانند امارات متحده عربی، ترکیه و حتی چین خریداری و وارد ایران می کنند. در واقع تنها ضرر این ماجرا بردوش تولید کنندگان و کارخانه های نساجی ایرانی است که مجبورند هزینه های سربار هنگفتی را برای ورود ماشین آلات دریافت کنند و فروشنده ماشین آلات، نماینده فروشنده در ایران، شرکت های واسطه در کشورهای اطراف و…. سود می کنند.
عدم حضور بازدیدکنندگان خارجی
متاسفانه در نمایشگاه ایرانتکس مانند سایر نمایشگاه های ایران حضور بازدیدکنندگان خارجی بسیار کمرنگ است و این دلایل خاص خود را دارد. یکی از دلایل آن سفر به ایران به عنوان یک کشور پر خطر است و اینکه برای اخذ ویزای کشورهایی مانند آمریکا سفر به ایران یک امتیاز منفی است و تجار و بازرگانانی که برای سفر به آمریکا نیاز به ویزا دارند از سفر به ایران خودداری می کنند و یا در موارد خاص از پاسپورت های یک بار مصرف استفاده می کنند که خود شامل هزینه زیادی برای فرد متقاضی است. (برخی شرکت های ترکیه ای که با آمریکا تبادل تجاری دارند برای سفر به ایران از این راه استفاده می کنند)
همچنین برگزارکنندگان نمایشگاه در ایران از حمایت های دولتی برای دعوت از هیات های تجاری خریدار برخوردار نیستند و خود نیز بودجه کافی برای انجام این کار را ندارند. بنابراین در شرایطی که صنعت نساجی اسران نیاز مبرمی به صادرات و کسب درآمد ارزی دارد تقریبا نمایشگاه برای آنها بی فایده است و مجبور به حضور در نمایشگاه های خارجی هستند که هزینه های بسیار زیادی به دلیل بالابودن نرخ تبدیل ارز برای آنها به دنبال دارد.
مدیر عامل یک شرکت تولیدی منسوجات خانگی و حوله که در نمایشگاه ایرانتکس حضور یافته گفت: “ بازار داخلی ایران بازار بزرگی است اما ظرفیت محدودی دارد تولیدات ما از نظر کیفی و مرغوبیت می تواند به راحتی در بازارهای جهانی رقابت کند اما متاسفانه این نمایشگاه مشتری صادراتی و بازدید کننده خارجی وجود ندارد و تنها برای حفظ برند و ملاقات با مشتریان و توزیع کنندگان داخل ایران در نمایشگاه حضور می یابیم. متاسفانه به دلیل عدم استقبال بازدیدکنندگان خارجی از نمایشگاه مجبوریم با صرف هزینه های بسیار بالا و پروسه های بسیار سخت مربوط به ویزا در نمایشگاه های خوب دنیا که تجار و بازرگانان خارجی در آن حضور دارند نظیر هیم تکستایل آلمان شرکت کنیم”
ایرانتکس و هزینه سنگین برای غرفه گذاران خارجی
سایت برگزاری نمایشگاه نساجی ایرانتکس متعلق به دولت و نهادهای وابسته به آن است و به دلیل نبود سایت نمایشگاهی رقیب در داخل شهر تهران قیمت های ارایه به برگزارکنندگان نمایشگاهی بابت اجاره فضا از ۲۵۰ دلار آغاز می شود که این قیمت با افزودن سود برگزار کننده بسیار گران تر از نمایشگاه های استاندارد دنیا است و این هم یکی از علت های عدم حضور شرکت های خارجی است. به عنوان مثال قیمت فروش این نمایشگاه در ترکیه ۵۰۰ یورو برای هر متر مربع بوده که با وجود اینکه دولت ترکیه بخش مهمی از این مبلغ را به غرفه گذاران به عنوان یارانه نمایشگاهی پرداخت می کند اما باز هم مبلغ بالایی است.
در آخر باید به این نکته اشاره کرد که سیاست های ایران در برابر سایر کشورهای منطقه و جهان مشکلات عدیده ای را برای فعالان بخش خصوصی و تولید و صادرات همه صنایع به خصوص صنعت نساجی و پوشاک ایران ایجاد کرده و در صورت رفع مشکلات و تحریم های ظالمانه اقتصادی آمریکا و غرب ایران می تواند به خوبی با توجه به پتانسیل های بالای خود در این صنعت و سابقه فرهنگی و تاریخی خود جایگاه خودرا در بازارهای جهانی بهبود بخشد.
ساعت برگزاری نامناسب و سردرگمی بازدیدکنندگان
ساعت برگزاری نمایشگاه ایرانتکس ۱۴۰۲ آنقدر جالب بود که قابلیت ثبت در کتاب گینس را داشت! اغلب قریب به اتفاق بازدیدکنندگان و غرفه گذاران از ساعت بازدید نمایشگاه ناراضی بودند و عملا ساعت مفید بازدید از این نمایشگاه ساعت ۱۰ تا ۳ بعدالظهر بود و دو ساعت اول تقریبا به سلام و احوالپرسی بین غرفه گذاران می گذشت و این یک جفای بزرگ در حق غرفه گذارانی است که با صرف هزینه بسیار زیاد در‌نمایشگاه حضور می یابند اما عملا با ساعات نا مناسب و محدود بازدید مواجه می شوند
نکته مهم بعدی این بود که تعداد بسیار زیادی از دانشجویان، استتید دانشگاهی و صاحبان صنایع از شهر ها و شهرستان های دور و نزدیک نتوانستند به دلیل همین ساعات بازدید غیر استاندارد و عجیب به نمایشگاه بیایند.
بازدیدهای پر طمطراق اما احتمالا بی فایده
متاسفانه در کشور صنعت نساجی علیرغم پتانسیل های بسیار بالا همواره در‌موضع ضعف قرارداده شده است و هرچند هم بخواهیم اوضاع را خوب جلوه دهیم (دقیقا کاری که انجمن ها و اتحادیه ها در طول نمایشگاه سعی در انجام آن داشتند) اما آمار و ارقام و وضعیت صنعت نساجی ایران تعریفی ندارد و نتاسفانه هر روز فاصله ما از نظر فنی ، تکنولوژی و مفاهیم جدید با صنعت نساجی جهان بیشتر و‌بیشتر می شود.
از نمایشگاه امسال وزیر ، نمایندگان مجلس، اعضای اتاق بازرگانی و… بازدید کردند و جمعی با شلوغ کاری و حرفها و شعارهایی که سالهای سال شنیده ایم طوری صحبت کردند و‌به دستاوردهای خود بالیدند که گویی انگار یک شبه به جمع ابرقدرتها پیوسته ایم اما تحربه سالهای دور نشان داده که به فاصله کوتاهی بعد از اتمام نمایشگاه همه چیز به حالت عادی برگشته و همه هیجانات فروکش خواهد کرد.
تنها سود این بازدیدهای پر طمطراق برای سه دسته خواهد بود: اول برگزار کنندگان نمایشگاه که می توانند به جهت حضور این افراد می توانند اهمیت نمایشگاه را بسیار زیاد نشان دهند، دسته دوم عده ای در انجمن ها و اتحادیه ها که می توانند از ترتیب دادن این بازدیدها کردیت و اعتبار کسب کنند و سوم شرکت های بزرگی که از طریق ایجاد روابط و آشنایی ها و البته با پایبندی به ضوابط! می توانند طرح های توسعه کلان کارخانجات خود را اجرا کنند و قطعا سر بدنه اصلی صنعت نساجی و غالب تولید کنندگان بی کلاه می ماند.
شاهد این امر نیز افول مداوم صنعت نساجی و نمایشگاه های مرتبط در طول سالیان گذشته بوده و اگر قرار بود صرف بازدید مسئولین از نمایشگاه چیزی تغییر‌کند اتفاقات طور دیگری رقم میخورد.
فراموش نکنیم بازدید هدفمند و با برنامه رییس جمهور ازبکستان از نمایشگاه ایتما را که واقعا یک طوفان قابل لمس در صنعت نساجی این کشور ایجاد کرده و در حال حاضر چشم همه جهان به ازبکستان دوخته شده است. آن بازدید ها کجا و این بازدیدها کجا!!
برای نخستین بار این نمایشگاه به صورت بین المللی با حضور و مشارکت ده ها شرکت طراحی و تولیدی با حضور ۸۴ شرکت کننده تولیدی برگزارشد. شرکت کنندگان در این نمایشگاه با برترین تولیدات پوشاک، شامل انواع پوشاک مردانه، زنانه و بچگانه در قالب طرح‌ها و رنگ های گوناگون و همچنین دستگاه‌ها و تجهیزات تولید پوشاک و نوین ترین طرح‌ها و مدل‌های طراحی و تولید پوشاک آشنا می شوند.
برگزاری یک همایش و چند نشست تخصصی و همچنین برگزاری مسابقه طراحی پوشاک با حضور استادان برتر این حوزه، بخشی از برنامه‌های جانبی این نمایشگاه است.
دهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت چرم،کیف، کفش و صنایع وابسته
این نمایشگاه با حضور بیش از ۱۶۰ شرکت و واحد تولیدی داخلی و خارجی در فضائی با مساحت حدود ۱۵هزار متر مربع برگزار شد، در این نمایشگاه علاوه بر تولید کنندگان داخلی، شرکت ها و تولیدکنندگان برخی کشورها، از جمله کشورهای ایتالیا،ترکیه، هند و چین حضور و مشارکت دارند و جدیدترین تولیدات صنعت چرم و صنایع مرتبط با این هنر صنعت را به نمایش عموم گذاشتند.