فروش پوشاک در سازه بدون مجوز !
جامه پوش: انتشار عکس‌هایی از ایجاد سازه‌هایی در اطراف برج آزادی، که حریم منظری این اثر ملی را مخدوش کرده است، در روزهای گذشته واکنش‌برانگیز شده است، این سازه ها به منظور نمایشگاه ملزومات اربعین «محرم شهر» بنا شده که تمرکز این نمایشگاه بر فروش پوشاک و ملزومات فرهنگی مورد نیاز خانوار از چادر نماز تا کوله و پوشش‌های خنک مخصوص پیاده‌روی اربعین است.
اداره کل میراث فرهنگی استان تهران پس از بازدید کارشناس خود از آنچه در برج آزادی اتفاق افتاده در گزارشی اعلام کرده است «سازه احداث شده در برج آزادی بدون دریافت نظریه میراث فرهنگی ایجاد شده است.»
براساس مستندات موجود، اداره کل میراث فرهنگی استان تهران در نامه‌ای به این متولیان، ممنوعیت احداث سازه و الحاقات را که منجر به آسیب سیمای بصری بنای ثبت شده برج آزادی شده است، یادآور شده و نسبت به الزام دریافت مجوز و هماهنگی با اداره میراث فرهنگی استان تهران تذکر داده و در تاریخ ۲۹ تیرماه ۱۴۰۴ خواسته است از ادامه فعالیت جلوگیری شود.
با این حال، این سازه‌ها، با هدف برگزاری سوگواره آیینی «محرم‌شهر» تکمیل شد و از ۳۱ تیر تا ۱۴ مرداد در برج آزادی بدون توجه به این تذکر، برپا است، این سومین سال است که پروژه «محرم شهر» در پای برج آزادی اجرا می‌شود و واکنش‌هایی را نسبت به وضعیت نگهداری و حفاظت از این نماد تاریخی تهران برمی‌انگیزد. هرچند مصطفی زیبایی‌نژاد، مدیرکل فرهنگی شهرداری تهران در نشست خبری که ۳۰ تیرماه – درست یک روز پس از تذکر اداره کل میراث فرهنگی استان تهران نسبت به ممنوعیت ایجاد الحاقات در برج آزادی و کسب مجوز و هماهنگی – برگزار شده، تاکید کرده است که «تاکنون هیچ آسیبی به برج آزادی یا ساختار میدان وارد نشده است!»
او درباره انگیزه انتخابِ چنین مکانی هم گفته است: «میدان آزادی به دلیل موقعیت نمادین و ویژگی‌های منحصر به‌فرد، ظرفیتی خاص برای میزبانی رویدادهایی در مقیاس ملی دارد. میدان آزادی به‌عنوان ورودی اصلی شهر تهران از سمت فرودگاه مهرآباد و ترمینال‌ها نه‌تنها دسترسی خوبی دارد، بلکه از نظر فضاسازی، موقعیت و معنا، جایگاه ویژه‌ای در ذهن مردم دارد. کشتی نجاتی که به عنوان نماد در محرم‌شهر طراحی می‌شود باید در معرض دید عموم مردم قرار بگیرد. به همین دلیل این میدان از سه سال پیش به‌عنوان پایگاه اصلی سوگواره آیینی «محرم‌شهر» انتخاب شده است.»
براساس توضیحات مدیرکل فرهنگی شهرداری تهران، «در این طرح کشتی «سفینة‌النجاة» به عنوان نماد محوری با وسعت ۷۳۰ مترمربع در میدان آزادی نصب شده که دارای ۵ دکل و ۱۹ بادبان است. همچنین فضایی مشابه بین‌الحرمین در محیط میدان بازسازی شده است.»
این سازه‌ها بدون دریافت نظر میراث فرهنگی، ایجاد شده است. هرچند رئیس مجموعه برج آزادی گفته است «این سازه‌ها موقتی بوده است». سوای مسئله بی‌اطلاعی و یا ناهماهنگی با میراث فرهنگی و مخدوش شدن حریم منظری این برج، موضوع دیگری که برای کارشناسان میراث فرهنگی نگران‌کننده‌شده استفاده از مواد اشتعال‌زا در ساخت این سازه در تابستان گرم تهران است.
نگرانی از این وضعیت درحالی بیان شده است که پیش از این و در طول سال‌های گذشته، بارها نگرانی‌هایی درباره آسیب‌های واردشده به برج آزادی در اثر عوامل طبیعی و انسانی، نفوذ آب و رطوبت به داخل آن و همچنین وضعیت نگهداری و مرمت آن مطرح شده است.
حریم آثار تاریخی به فضایی گفته می‌شود که در اطراف یک بنا یا مجموعه تاریخی قرار دارد و به منظور حفاظت از آن اثر، باید از هرگونه دخل و تصرف و ساخت و ساز غیرمجاز در آن پرهیز شود. حریم‌ها معمولاً به منظور حفظ چشم‌انداز، ایجاد فضای مناسب برای بازدیدکنندگان و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی به آثار تاریخی تعیین می‌شوند و هرگونه دخل و تصرف دائمی و موقت در این حریم ، نیازمند اخذ مجوز از میراث فرهنگی است.