فرهنگ پوشش عزاداری به روایت پژوهشگر لباس
جامه پوش: ناهید معقولی، از پژوهشگران لباس اقوام و هنرمند عرصه دوخت‌های سنتی می‌گوید از زمان ظهور اسلام به این سمت، اقوام مختلف ایرانی با وجود پیشینه غنی در زمینه پوشش به استفاده از لباس سیاه در مراسم عزا پای‌بند بوده‌اند.
ناهید معقولی از پژوهشگران لباس اقوام و هنرمندان عرصه دوخت‌های سنتی درباره تنوع و تکثر پوشش میان اقوام ایرانی و ملل در مناسبت‌های مذهبی به‌ویژه ایام عزاداری تاسوعا و عاشورای حسینی به خبرنگار هنرآنلاین گفت: فرهنگ پوشش مردمان ایران‌زمین در طول تاریخ با تغییرات بسیاری مواجه شده و بر همین اساس، بسیاری از رنگ‌ها و نقوش در گذر زمان، معنا یا کاربرد خود را از دست دادند و دچار تغییر در مضمون شدند.
اما اگر بخواهیم به‌طور اخص در ارتباط با موضوع به‌کارگیری رنگ سیاه در پوشش عزا صحبت کنیم، باید بگوییم این رنگ از زمان صدر اسلام و وقتی حضرت زهرا (س) در سوگ پدر بزرگوارشان حضرت محمد (ص) چادر سیاه بر تن کردند، موردتوجه نه‌فقط اعراب که مسلمانان ایران قرار گرفت و علی‌رغم آنکه در دوره‌های تاریخی قبل بعضاً مشاهده می‌شد که از رنگ‌هایی همچون بنفش یا سفید در آئین‌های عزاداری استفاده می‌کردند، ازآن‌پس رنگ سیاه را به‌عنوان رنگ لباس عزا در نظر گرفتند.
معقولی درباره نوع مواجهه اقوام ایرانی با فرهنگ پوششی خاص با ورود فرهنگ سیاه‌پوشی در مراسم عزاداری بزرگان دین بیان کرد: تجلی اسلام در تمام مناطق ایران به‌عنوان دین عدالت و مهربانی آن‌چنان پر رنگ بود که این مردمان علی‌رغم غنا و تکثر در پوشش، این بار وحدت را پذیرفتند و از همان دوران به بعد با وجود آمدورفت پادشاهان و سلسله‌های حکمرانی اما مردم این سنت را پاس داشتند و رخت سیاه را در مراسم عزاداری خاندان عصمت و طهارت از تن بیرون نیاوردند.
او افزود: البته که امروزه شاهد آنیم که رنگ مشکی نیز کارایی خود را صرفاً برای استفاده در مراسم عزاداری ازدست‌داده و در سده اخیر همواره شاهد آن بوده‌ایم که این رنگ به‌عنوان نمادی از اقتدار و شکوه حتی در مراسم شادی میان افراد گوناگون به‌ویژه جوانان بسیار پرطرفدار است.
معقولی به فرهنگ ملل گوناگون در امر پوشش برای مراسم عزاداری اشاره و تصریح کرد: البته که امروزه در بسیار از نقاط جهان شاهد آنیم که با تکیه‌بر رنگ خون امام حسین (ع) و یاران باوفای ایشان حتی از رنگ قرمز در مراسم عزاداری استفاده می‌شود اما چنین چیزی در کشور ایران و سایر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس عمومیت نداشته و همچنان رنگ سیاه به‌عنوان رنگ شاخص در این مراسم موردتوجه زنان و مردان قرار دارد.
این پژوهشگر لباس اقوام و هنرمندان عرصه دوخت‌های سنتی تأکید کرد: از زمان ظهور اسلام به این سمت، اقوام مختلف ایرانی علی‌رغم پیشینه غنی در زمینه پوشش اما به استفاده از لباس سیاه در مراسم عزا پای بند بوده‌اند اما نکته قابل‌توجه در این زمینه آن است که زنان ایرانی با هنر خود به‌ویژه در زمینه دوخت‌های سنتی و سوزن‌دوزی‌های ایرانی، این لباس‌ها و کتیبه‌ها را به نحوی شایسته و تماشایی مزین ساخته و درنتیجه لباس اقوام ایرانی را حتی در این برهه از تاریخ نیز در قیاس با دیگر ملل متمایز ساخته‌اند.