شروط لازم در خروج از رفتارهای کلیشه‌ای
جامه پوش: به باور خلق لباس عاشورایی با نگاه معناگرایانه می‌تواند مسیر را به منظور خروج از رفتارهای کلیشه‌ای جامعه طراح هموار سازد و رسیدن به این نقطه مستلزم توجه بیشتر به رویکردهای پژوهشی است؛ حال آنکه به جرات می‌توان گفت یکی از ضعف‌های جدی در تمامی بخش‌های موضوعی حوزه مد و لباس از جمله لباس عاشورایی به همین مهم اختصاص دارد.
سوگواره‌های هنر عاشورایی از دیرباز به عنوان یکی از مظاهر تجلی فرهنگ دینی مردمان ایران زمین، تلاش کرده است واقعه عاشورا را به عنوان حماسه‌ای بزرگ در طول تاریخ بشریت در قالب روایاتی هنرمندانه به تصویر کشیده و به تبین جنبه‌های گوناگون این رخداد تاریخ‌ساز بپردازد.
نماد و استعاره، وجه بارز و قالب تمامی آثار هنری برگرفته از فرهنگ عاشورایی بوده و بعضاً هنرمندان با روش‌های تفصیلی و تحلیلی، درون‌مایه و شگردهای هنری را به خدمت گرفته تا اینگونه زبان هنر بتواند گویای بخشی از دلایل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی این واقعه تاریخی باشد.
هنر طراحی لباس نیز از گذشته و به ویژه در سایه تکمیل جریان هنری حاکم بر آئین نمایشی تعزیه‌خوانی، دِین خود را به این مهم ادا کرده و با تأکید بر نمادها، تلاش کرده است تا مفاهیم را به شکلی نمادین به مخاطبان القا کند.
اما برپایی نمایشگاهی با عنوان نمایشگاه لباس عاشورایی در سال‌های اخیر با هدف سوق یافتن بخشی از لباس اجتماع زنان و مردان به سمت و سوی منابع ملهم از واقعه عاشورا، گامی بود که به همت کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور و با همراهی جمعی از هنرمندان دغدغه‌مند و علاقه‌مند به این عرصه رقم خورد و امروز در آستانه ششمین دوره برگزاری آن قرار داریم.
با توجه به فراخوان منتشر شده، ششمین نمایشگاه لباس عاشورایی در راستای تحقق اهداف سبک زندگی اسلامی و ایرانی و استفاده از قابلیت‌های طراحی، دوخت و تولید در عرصه لباس‌های مناسبتی، مذهبی، عاشورایی، ترویج هرچه بهتر شعائر دینی و تأثیر آن بر شئونات مختلف اجتماعی و فرهنگی جامعه و همچنین کارکرد آن در سبک زندگی اسلامی و ایرانی، مردادماه امسال در دو بخش اصلی و جنبی برگزار می‌شود.
اما اکنون جای طرح این پرسش باقی است که چنین رویدادی با تکیه بر تجربه پنج دوره برگزاری تا چه اندازه عملکردی رو به پیشرفت داشته و توانسته است در قالب یک رویداد فرهنگی و هنری، عملکردی اثرگذار داشته باشد.
به هر روی نباید فراموش کنیم که لباس و پوشش به واسطه ماهیت فراگیر بودنش در امر استفاده، یکی از رسانه‌های مؤثر به شمار می‌آید و میزان اهمیت این رسانه به حدی است که امروزه از آن به عنوان یک رسانه سیار و پویا در تمامی جهان یاد می‌شود.
یکی از نکات بسیار مهم در بررسی نقش و جایگاه ایندست رویدادها در حوزه مد و لباس به میزان تجلی و کاربردی شدن آثار به نمایش درآمده در سطح اجتماع باز می‌گردد که البته در رابطه با بخشی از آثار باید قبول کرد خلق اثری در حوزه هنر عاشورایی پیش از آنکه نیازمند ابزار برای خلق آن اثر باشد، نیازمند درک صحیح و بالای هنرمند از مفهوم عاشورا و این واقعه مهم تاریخ تشیع دارد؛ در نتیجه لازم است به منظور بهره‌برداری حداکثری از خروجی نمایشگاه، شناسنامه و رویکرد مفهومی اثر مشخص و تبیین شود.
نکته دیگر آنکه خلق لباس عاشورایی با نگاه معناگرایانه می‌تواند مسیر را به منظور خروج از رفتارهای کلیشه‌ای جامعه طراح هموار ساخته و بی‌شک رسیدن به این نقطه مستلزم توجه بیشتر به رویکردهای پژوهشی خواهد بود؛ حال آنکه به جرئت می‌توان گفت یکی از ضعف‌های جدی در تمامی بخش‌های موضوعی حوزه مد و لباس از جمله لباس عاشورایی به همین مهم اختصاص دارد.
و سرآخر آنکه همه ساله با انتشار فراخوان این رویداد، جمعی از علاقهمندان به طراحی و دوخت لباس در این حوزه گرد هم می‌آیند اما شاید بهتر باشد به منظور افزایش میزان مشارکت و از سویی دیگر ترغیب جامعه برای بازدید از این نمایشگاه، توجه بیشتر به امر تبلیغات شهری در دستور کار متولیان برگزاری قرار گرفته تا شاهد افزایش دامنه مخاطبان این رویداد فرهنگی و هنری را در ششمین گام باشیم.
عطیه پژم