رویکردی از دریچه مد و لباس به محیط زیست
جامه پوش: سهیلا جبری، طراح لباس و مدیر برند «چیا مد» درباره جدیدترین فعالیت‌های خود گفت: به‌زودی از مجموعه جدیدی رونمایی خواهم کرد که آثار آن برآمده از تفکر و فرهنگ حمایت از محیط‌زیست خلق شدند و در قالب پروژه‌ای با عنوان «هناس» به معنای نفس تلاش کردیم تا در یک حرکت گروهی، توجه خود را معطوف به مسئولیت فردی و اجتماعی خود نسبت به حفظ و حمایت از محیط‌زیست کنیم.
او در ادامه افزود: اگر «گاهی به زمین نگاه کنیم» درمی یابیم که به‌عنوان یک انسان به این خانه دعوت شده‌ایم و تنها ما مسئول حفظ و نگهداری از آن هستیم و فرزندانمان حق دارند وارث جهان بهتری باشند. در گذشته این‌گونه به نظر می‌آمد که منابع زمین بی‌پایان و خسارات جدی به زمین نا ممکن است. این تفکر طی سالیان متوالی موجب آلودگی آب و هوا و تاراج کردن منابع طبیعی شده و وقتش رسیده بشر امروز بیش‌ازپیش در حفظ، نگهداری و احیای آنچه باقی مانده است، بکوشد.
جبری با اشاره به اینکه امروزه تولیدات صنعت مد و فشن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین آلاینده‌های آب‌وهوا به شمار می‌روند، بیان کرد: تولیدات سرسام‌آور در جریان فست فشن، نفس زمین را به شماره انداخته و جامعه مصرفی نیز روزبه‌روز به مخاطرات ناشی از این صنعت دامن می‌زنند اما نکته قابل‌توجه در جامعه خودمان این است که تفکر و موضوع حمایت و حفاظت از محیط‌زیست رویکرد تازه‌ای نیست و در بسیاری از متون و آموزه‌های مذهبی و فرهنگی‌مان از دیر باز وجود داشته و بر آن تاکید شده است.
این طراح لباس اذعان داشت: آیین شکرگزاری و قدردانی از جهان هستی در آداب ما مرسوم است و از متون تاریخی می‌توان این را استخراج کرد که مردم ایران تا چه میزان به مصرف درست و اندازه توصیه شده‌اند. درباره مسئله پوشش نیز نگاه ما به لباس صرفاً نگاه به یک کالای مصرفی نبوده و با انجام کارهای دستی و هنری مانند گلدوزی، سوزن‌دوزی یا هر رودوزی دیگر و به وجود آوردن نقش و نگار روی لباس، آن را اصیل و جاودانه و لباس را از پوشش صرف به یک اثر هنری تبدیل کرده‌ایم.
جبری ادامه داد: نفس کشیدن در این فرهنگ همواره ما را با این پرسش روبرو کرده که چگونه می‌توان ازآنچه در چرخه تولید دور ریخته می‌شود، مجدد استفاده کرد؟ در اینجا یک پرانتز باز می‌کنم و با اشاره به مواد غذایی که از مصارف اولیه بشر است، باید بگویم که در فرهنگ ما در آداب غذا خوردن نیز توجه به امر دورریز وجود داشته و از هر ماده‌ای که وارد آشپزخانه می‌شده، بیشترین میزان استفاده از تمام اجزای آن مواد غذایی به اشکال مختلف شده، از هر راهی ماده غذایی را بهینه ساخته و در حفظ آن کوشا بوده‌اند به‌طوری‌که در فصلی که کاشت و برداشت وجود نداشته از همان مواد بهینه‌سازی شده مانند انواع خشکبار، ترشیجات، مرباجات، تنقلات و غیره استفاده می‌کردند.
مدیر برند «چیا مد» با اشاره به اینکه همواره دغدغه مسئله حفاظت از محیط زیست را در حوزه مد و لباس داشته‌ام و کالکشن‌های «ماهور» و «چهل جین» نیز از مواد دورریز و پسماند کالشکن‌های دیگر خلق شدند، تصریح کرد: بسیار جالب است که در این مجموعه‌ها، 10 تا 15 اثر مالکیت معنوی گرفتند و باید بگویم که یکی از ویژگی‌های شیوه بازتولیدها در اورجینال بودن آثار است.
جبری درباره محدودیت‌های چنین رویکردی در جریان طراحی مد و لباس بیان کرد: البته در ایندست پروژه‌ها کار سخت و در نهایت شیرینی پیش رو داریم و با محدودیت جنس، رنگ و طرح پارچه و سایر مواد که ابزار کار یک طراح هستند مواجه هستیم یعنی نمی‌توانیم پارچه را به‌اندازه و در رنگ و بافت و طرح دلخواه انتخاب و تولید کنیم بنابراین آنچه موجود است به ما می‌گوید چه چیزی را باید از آن به وجود آوریم و در اینجا خلاقیت خالص یک طراح باقی می‌ماند که چگونه از این ناهمگونی، یک همگونی و پیوستگی به وجود آورد در نتیجه لباسی که خلق می‌کند اثری هنری است که از نو متولد شده و ترکیب و چینش دوباره تکه‌های پارچه، پارچه‌ای نو و بسته به خلاقیت طراح، بدیع به‌وجود می‌آورد و نکته مهم اینکه در این رویکرد خیلی وقت‌ها بافت، رنگ و طرح پارچه‌ها خودشان راه را به ما نشان می‌دهند.
او تأکید کرد: اما تجربه من در پروژه «هناس» یک کار گروهی و گسترده با همان اهداف پیش است که با شعار «هر لباس یک اثر هنری است» در هفته مد پایدار آغاز شد. در «هناس» مواد مصرفی ما از دور ریز کارگاه‌های تولیدی، لباس‌های بدون قابلیت استفاده، ته طاقه‌های پارچه و مواردی ازایندست که ابتدا توسط دوستان جوان و کارآموز دسته بندی شدند، سپس مرحله طراحی و پارچه‌سازی انجام و کارها الگوسازی شدند که مسئولیت این بخش با من است. در مرحله بعد، آثار کدگذاری و مراحل کار مستندسازی شده و در پایان دوستانم کار دوخت و تولید را انجام می‌دهند.
این طراح لباس در ادامه با تقدیر از همراهی حامیان پروژه «هناس» گفت: یکی از حامیان ما خانم گلرو زیارانی بود که مدیر یک کارگاه تولیدی هستند و پارچه و مواد اولیه را در حمایت از طرح «هناس» در اختیار ما گذاشتند. همچنین خانم‌ها زهره سوهانی و مهسا نیکوکار با سال‌ها تجربه تدریس در هنرستان در زمینه طراحی و دوخت کارگاه خود را در اختیار ما قرار دادند و آثار را به مرحله دوخت و تولید رساندند . یاس شنگهای از دیگر دوستانم مسئولیت مستندسازی روند کار و کدگذاری آثار را بر عهده داشت و خاتون شهبازی مسئول روابط عمومی و مدیر اجرایی پروژه «هناس» بود. همچنین در اینجا از همراهی دوستان جوان و کارآموز پر انرژی گروه تقدیر می‌کنم.
جبری اظهار داشت: به‌عنوان فردی با دغدغه محیط‌زیست، مصر هستم که این فعالیت را تبدیل به برندی سازم که تولیداتش بر این اساس باشد و امیدوارم که هنرمندان در هرکجای دنیا، این شیوه تولید را ترویج داده و بخشی از تمرکز خود را معطوف به دورریزها و بازگردان آن به چرخه تولید سازند.
این طراح لباس در خاتمه با اشاره به اینکه حدود 30 اثر در پروژه «هناس» آماده و 20 اثر در حال تولید است که به‌زودی از آنها رونمایی می‌شود، تأکید کرد آثار این نمایشگاه با عنوان «گاهی به زمین نگاه کن» در قالب ویژه نامه‌ای تخصصی منتشر و معرفی خواهند شد.