تراژدی مرگبار”رانا پلازا”به دست فراموشی سپرده شد
جامه پوش: بخش قابل توجهی از کارگاه‌های پوشاک بنگلادش ناامن هستند؛ در این شرایط، امکان وقوع حادثه مرگبار در هر لحظه وجود دارد.
سال ۲۰۱۳ حادثه مرگبار «رانا پلازا» در شهر «داکا» پایتخت بنگلادش اتفاق افتاد که در پی آن، ۱۱۰۰ کارگر در کام مرگ فرو رفتند. این تراژدی مرگبار حائز اهمیت است زیرا از لزوم توجه به کارگران صنعت پوشاک حکایت می‌کند.
اگرچه حوادث کار منجر به مرگ کارگران در سراسر دنیا می‌شود ولی حادثه مرگبار «رانا پلازا» به نقطه عطفی برای احقاق حقوق کارگران صنعت پوشاک تبدیل شد. ۲۳ آوریل سال ۲۰۱۳، خبری مبنی بر ریزش ساختمان راناپلازا در «داکا» پایتخت بنگلادش منتشر شد. در این حادثه، ۱۱۳۸ نفر جان خود را از دست داده و بیش از ۲هزار نفر زخمی شدند. جستجو برای نجات احتمالی کارگران از زیر آوار و بیرون کشیدن اجساد تا یک ماه به طول انجامید. نیمی از قربانیان؛ زنان کارگری بودند که فرزندانشان نیز در طول روز در همان ساختمان نگهداری می‌شدند.
پس از این حادثه و در سال ۲۰۱۳، شرکت‌های خرده‌فروشی اروپایی مثل «ایندیتکس»، «اچ اند ام» و «پریمارک» به همراه اتحادیه‌های کارگری صنعت پوشاک و انجمن صنفی کارفرمایان این کشور ، مقررات حریق و ایمنی ساختمان را پذیرفتند. این یک توافق‌نامه بین‌المللی در صنعت پوشاک بود که برای اولین از سوی ۲۰۰ برند بین‌المللی مورد تایید قرار گرفت. این کارخانه‌ها تصمیم گرفتند هزینه‌های بازرسی مستقل را بپردازند و بودجه برگزاری کلاس‌های آموزشی در زمینه ایمنی را تامین کنند زیرا شرکت‌های نقض‌کننده با جریمه یا تحریم روبرو می‌شدند.
با این‌حال مدت زیادی از اجرای قانون نگذشت و امروز حدود ۳ سال از انقضای این پیمان‌نامه می‌گذرد و این احتمال وجود دارد که دستاوردهای ایمنی این تفاهم‌نامه به صورت کامل از بین برود. از همین روی؛ اتحادیه‌های کارگری صنعت پوشاک با کارفرمایان وارد مذاکره شدند تا قراردادی جدید جایگزین پیمان‌نامه منحل شده کنند.
در بنگلادش ایمنی و فرآیند نظارت بر کارگاه‌های تولید پوشاک در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. بیش از ۱۲۰ هزار کارگاه تولیدی بر مبنای مقررات مندرج در این تفاهم‌نامه از ایمن‌سازی شدند و بیش از ۲۰۰ کارخانه که تعداد کارگرانشان بیش از ۲ میلیون نفر گزارش شده است، ۳۸ هزار بار مورد بررسی قرار گرفتند. در این کشور؛ خرده‌فروشان اروپایی به ندرت تملک کارخانه‌هایی را برعهده دارند که پوشاک مورد نیازشان را تامین می‌کند.
بنگلادش از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان پوشاک جهان است. در این کشور؛ خرده‌فروشان با بهره‌کشی از نیروی ارزان کار، کالای مورد نیاز را به آن‌ها سفارش می‌دهند. سازمان بین‌المللی کار در گزارشی درباره کارگران صنعت پوشاک نوشت: بیش از ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در ۴۵۰۰ کارگاه تولیدی اشتغال دارند. پس از چین، این کشور در جایگاه دوم تولیدکنندگان پوشاک جهان قرار دارد.
به گفته «مایکل پزنر» استاد اقتصاد دانشگاه نیویورک، این پیمان برای امنیت و رسیدگی به کارگران اقدامی مناسب بود و برای مدتی؛ کارگران و کارفرمایان در کنار یکدیگر توانستد شرکت‌های غربی را مجبور به هم‌کاری با آن‌ها کنند تا ایمنی آن‌ها را برقرار سازند. همچنین شرکت‌های غربی مجبور به شفافیت‌سازی درباره درآمد خود شدند و بخشی از آن را برای ایمنی صرف کردند. شرکت‌های بزرگ غربی به دلیل منافع مادی خود، کارگاه‌های کوچک و متوسط بنگلادشی را در تنگنای مالی قرار می‌دهند، در این شرایط امکان ایمن‌سازی میسر نیست.
منبع: نیویورک تایمز